Uo‘K: 53(072) kbk

эквивалентного пролета 
контактной подвески
- The length of the 
equivalent span 
of the contact suspension
- 
kontakt osmasioralig‘ining 
uzunligi bo‘lib, unda ushlab turuvchi trosning tarangligi xuddi anker 
uchastkasi bo‘ylab o‘zgaradigandagidek o‘zgaradi.
6.105. Oraliq uzunligi 
(kontakt tarmog‘i)
- Длина пролета 
контактной подвески
- Length of span 
of the contact suspension
-
oddiy 
kontakt osmasi kontakt simining yoki zanjirli kontakt osmasi ushlab turuvchi 
trosining yondosh osish nuqtalari (kontakt tarmog‘i yondosh taayanchlari) 
oralig‘ining uzunligi (
Kontakt tarmog‘i
ga qarang!). 
6.106. Oraliq (o‘tkinchi) 
(kontakt tarmog‘i)
- Переходной пролет 
контактной подвески
- Transition span 
of the contact suspension
-
yondosh tayanchlarida ikkita yondosh anker uchastkalarining kontakt simlari 
joylashtirilgan kontakt osmasi oralig‘i. 
6.107. Osilish strelasi 
(kontakt tarmog‘i [elektr uzatish havo liniyasi])
 - 
Cтрела провеса 
провода контактной сети [воздушной линии 
электропередачи]
- 
The sagging 
of the wire of the contact network 
[overhead power line]
-kontakt tarmog‘i kontakt simi yoki elektr uzatish 
havo liniyasi simining bitta tayanchlararo oralig‘idagi vertikal bo‘yicha eng 
past nuqtasidan yondosh osish nuqtalarini birlashtiruvchi to‘g‘ri chiziqqacha 
bo‘lgan masofa. 

---

310
6.108. Parallel ulash punkti
(P.u.p.)
-Пункт параллельного 
соединения -Paragraph parallel connection
- tortish elektr ta’minoti 
tizimining kuchlanish yo‘qolishi va elektr energiyasi isrofini kamaytirish 
maqsadida ikkita va ko‘p yo‘lli temir yo‘l uchastkalari asosiy yo‘llari kontakt 
tarmog‘i simlarini o‘zaro parallel ulashga xizmat qiladigan liniya qurilmasi 
bo‘lib, u bitta yo‘l kontakt tarmog‘ida qisqa tutashish yuz birganda uning 
boshqa shikastlanmagan qismlarining elektr energiyasi ta’minotini avtomatik 
ravishda tiklaydi. Bir nechta yo‘lli kontakt tarmog‘i simlarini ko‘p joyidan 
o‘zaro parallel ulash kuchlanish yo‘qolishi va elektr energiyasi isrofini 
kamaytirish maqsadida amalga oshiriladi. P.u.p. larining samaradorligi elektr 
energiyasi rekuperatsiyasi mavjud bo‘lgan liniyalarda ayniqsa yo‘qori 
bo‘ladi, chunki bunda elektr energiyasini elektr harakat tarkiblariga uzatish 
tortuvchi nimstansiyalarni aylanib o‘tgan holatda amalga oshirilishi mumkin. 
P.u.p. lar soni poyezdlar harakati intensivligi, alohida yo‘llar bo‘yicha 
yuklama notekisligi, elektr energiyasi narxi, rekuperatsiya mavjudligi va b. 
omillarni inobatga olgan holda amalga oshiriladigan texnik-iqtisodiy hisib-
kitob asosida tanlanadi. Ikkita yo‘lli uchastkaning nimstansiyalararo zonasida 
odatda seksiyalash posti mavjud bo‘lganda ikkita, u mavjud bo‘lmaganda
esa uchta P.u.p. o‘rnatiladi. Ayrim hollarda tortuvchi nimstansiya yaqinida 
ham nimstansiya uzgichidagi yuklama tokini kamaytirish maqsadida
qo‘shimcha P.u.p. o‘rnatiladi. Bu P.u.p. tortish tarmog‘ida yuz beradigan 
qisqa tutashish tokidan himoyalash sharoitini yaxshilaydi. Ikkita yo‘lli t.y. 
uchastkasida bitta yo‘l kontakt tarmog‘i shikastlanganda ikkala yo‘l kontakt 
tarmog‘i ham uzoq muddat kuchlanishsiz qolmasligi uchun P.u.p. uzgichi 
ikkala yo‘l kontakt tarmog‘ini o‘zaro parallel ulangan joyini ajratadi va 
shikastlanmagan kontakt tarmog‘i elektr energiyasi bilan ta’minlanishda 
davom etadi. Ushbu maqsadda liniya moyli uzgichlar va ularni boshqarish 
apparaturalari bilan jihozlanadi(6.39- rasm). Seksiyalash posti va P.u.p.lari 
ishlabturgan (undagi barcha uzgichlar ulangan va bo‘ylama ajratkichlar 
ajratilgan) holatda nimstansiyalararo zona parallel ulanish sxemasida 
ishlaydi. Agar sxemadagi P.u.p.lari uzgichlari 
QP11
va 
QP21
uzilsa, u holda 
zona tugunli sxemada, seksiyalash posti uzgichlari 
QPA1
, 
QPA2
, 
QPB1
, 
QPB2
ham uzilgan hamda 
QS1
va 
QS2
bo‘ylama ajratkichlar ulangan bo‘lsa, 
u holda zona kontakt osmalari o‘zaro ulanmagan (alohida-alohida) sxemada 
ishlaydi. 

---

311
Normal rejimda kontakt tarmog‘idagi barcha uzgichlar ulangan holatda 
bo‘ladi. Shuning bilan barcha ekspluatatsiya jarayonida u yoki bu uzgichlar 
tezkor ravishda (peregonda ta’mirlash ishlari olib borilganda yoki yuzaga 
kelgan qisqa tutashuvlar natijasida) uzilishi mumkin. P.u.p.dagi uzilgan 
uzgich tegishli kontakt tarmog‘idagi shikastlanish bartaraf etilgandan keyin 
ulanadi. 
6.39- rasm. P.u.p.lariva seksiyalash postiga ega bo‘lgan ikkita yo‘lli 
nimstansiyalararo zonani elektr energiyasi bilan ta’minlash sxemasi:
QA1, 
QA2, QB1, QB2 – A va B tortuvchi nimstansiyalardagi mos yo‘l kontakt tarmog‘iga 
tegishli bo‘lgan uzgichlar; PUP1, PUP2 - P.u.p.lari’ SP - seksiyalash posti; 
QP11
,
QP21
- 
P.u.p.lari uzgichlari; 
QPA1
, 
QPA2
, 
QPB1
, 
QPB2
- seksiyalash posti uzgichlari; 
QS1
,
QS2
- bo‘ylama ajratkichlar. 
Yuqori tezlikli liniyalar 2x25 kV li elektr ta’minoti tizimida parallel 
ulanish punktlari ham avtotransformator punktlari bilan birlashtiriladi (6.40- 
rasm). Ammo uning zonasida neytral qo‘yilmali izolatsion birikmadan 
foydalaniladi.