Uo‘K: 4(100) (075) kbk: 63. (0) R-17 Rajabov, Ravshan Jahon tarixi

4. Me’morchilik va haykaltaroshlik. Rim me’morchiligi va 

haykaltaroshligi yunon va etrusklarning kuchli ta’siri ostida 

rivojlandi. Rimliklar etrusklardan qurilish texnikasining ba’zi 

usullarini o‘zlashtirib oldilar. Mil.avv. 312-yilda senzor Appiy 

Klavdiy Seka davrida, rimliklar ilk bor tosh to‘shalgan Appiy 

yo‘lini qurdilar. Odatda, rimliklar yo‘llarni 5 qatlamli tuzilma 

bilan qurar edilar. O‘sha 312-yilda rimlik muhandislar Rim-

ning suv ta’minotini yaxshilash uchun arkli suv quvurlari – 

akveduklarni qura boshladilar. 

Mil.avv. II asrda beton kashf qilindi. Binolar qurilishida 

g‘isht, tuf, travertin va marmar ishlatila boshlandi. Rim qurilish 

san’atining ko‘p asrlik tajribasi Mark Vitruviy Pollionning 10 

jildlik «Arxitektura to‘g‘risida» (mil.avv. I asrda) asarida umum-

lashtirildi. Bu vaqtda Rimda ko‘p qavatli uylar, ko‘priklar, ter-

---

580

malar, zafar arklari qurildi. Mil.avv. 55-yilda Mars maydonida 

toshdan qurilgan birinchi amfiteatr – «Pompeya» qurildi.

Respublika davrida Rimning jamoatchilik markazi forum 

bo‘ldi. Bu yerda davlat xazinasi va arxivi (Tabulyariy), notiqlar 

minbari (Rostra), senat majlislari o‘rni (Kuriya), davlat qamoq-

xonasi (Tullianium) binolari qurilgan edi. Ellin davrida Rim 

yunon haykallari va boshqa san’at asarlari bilan bezatila bosh-

landi. Imperiya davrida forum, ibodatxona