Universitetining jizzax filiali psixologiya fakulteti "psixologiya" kafedrasi

---

‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM 
VAZIRLIGI 
MIRZO ULUG‘BEK NOMIDAGI O‘ZBEKISTON MILLIY 
UNIVERSITETINING 
JIZZAX FILIALI 
PSIXOLOGIYA FAKULTETI “PSIXOLOGIYA” KAFEDRASI 
“PSIXOLOGIYA: AMALIY PSIXOLOGIYA” YO‘NALISHI
2-BOSQICH 930-20-GURUH TALABASI 
SHARIFOVA DILNOZANING 
UMUMIY PSIXOLOGIYA 
FANIDAN 
MUSTAQIL ISH
 
MAVZU: 
Ilmiy va noilmiy tushunchalar 
Qabul qildi: A. Komilova 
 
 
Jizzax-2022 
 

---

ILMIY VA NOILMIY TUSHUNCHALAR 
Reja: 
1.Bilim va bilish haqida tushuncha. 
2. Hukm, xulosa haqida tushuncha. 
3.Ilmiylik va metodologiya haqida tushuncha. 
 
Bilish va bilim.
Bilishning mohiyati, shakllanish va rivojlanish 
qonuniyatlari, xususiyatlarini o`rganish falsafa tarixida muxim o`rin egallab 
kelmokda. Inson o`z bilimi tufayli borliq, tabiat, jamiyatni va nixoyat, o`z-o`zini 
o`zgartiradi. Bilishga qaratilgan inson faoliyatini va uni amalga oshirishning eng 
samarali usullarini tadqiq etish falsafa tarixida muxim ahamiyatga ega. Shu bois 
ham falsafaning bilish masalalari va muammolari bilan shug`ullanuvchi maxsus 
soxasi — gnoseologiya vujudga keldi. Inson bilishi nixoyatda ko`p qirrali, 
murakkkab va ziddiyatli jarayondir.
Gnoseologiya 
asosan, bilishning falsafiy muammolarini xal etish bilan 
shug`ullanadi. Har bir tarixiy davr jamiyatning rivojlanish extiyojlaridan kelib 
chiqib, gnoseologiya oldiga yangi vazifalar kuyadi. Хususan, XVII asr 
o`rtalarida yevropalik faylasuflar ilmiy bilishning ahamiyati, xaqiqiy ilmiy 
bilishlar xosil qilishning usullarini o`rganish, ilmiy haqiqat mezonini aniqlash 
bilan shug`ullandilar. Тajribaga asoslangan bilimgina xaqiqiy bilimdir, degan 
G`oyani olKa surdilar. XVIII asr mutafakkirlari ilmiy bilishda inson aqli 
imkoniyatlariga, ratsional bilishning xissiy bilishga nisbatan ustunligiga aloxida 
urKu berdilar. Buyuk nemis faylasufi I. Kant bilish natijalarining xaqiqiyligi 
xususida emas, balki insonning bilish qobiliyatlari haqida baxs yuritdi. 
Gnoseologiya oldida inson olamni bila oladimi, degan masala keskin quyildi. 
Insonning bilish imkoniyatlariga shubxa bilan qaraydigan faylasuflar agnostiklar 
deb ataldilar