Universiteti telekomunikatsiya fakuteti

5.Ideal gaz bitta molekulasi ilgarilama harakatning o’rtacha kinetik energiyasi.

Gazlar molekular–kinetik nazariyasining tenglamasining o’ng qismidagi ifoda surat mahrajni 2 ga ko’paytiraylik:

.

Bu munosabatdagi

=

Kattalikni gaz molekulasi ilgarilama harakatini o’rtacha kinetik energiyasi deb aytaladi. Bu formuladan foydalanib molekular-kinetik tenglamasini

Ko’rinishda yozish mumkin.

Agar n ni gazdagi molekular son (Avagadro soni)ning molyar hajmi ( ga nisbati

Quyidagi ko’rinishda ifodalasa tenglama quyidagi ko’rinishga keladi

.

Bundan

Ikkinchi tomondan 1mol gaz uchun Klaypeyron-Mendeleev tenglamasi

Ko’rinishida yoziladi. Tuqoridagi munosabat bilan taqqoslasak

=RT yoki T

Ifodani vujudga keltiramiz. Bundagi

Kattalik Bolsman doimiysi deyiladi.

Demak,

Bundan quidagi hulosa kelib chiqadi: molekulalar ilgarilama harakatining o’rtacha kinetik energiyasi gazning absalut temperaturasiga bog’liq.

6.