Universiteti arxitektura fakulteti

7.4. Suw transportı 
Teńiz bándirgisi
akvatoriydıń suwlı bólegi hám oǵan biriktiriwshi suw boyı
aymaǵında qurǵaq joldan ibarat.
Teńiz bándirgisi
quramına tómendegiler kiredi: 
1) reyd – kemelerdi prishalǵa keliwi ushın mólsherlengen akvatoriyanıń sırtqı 
bólegi;
2) prishallı bándirgi – júk hám jolawshı tasıw kemelerin toqtap bekkem baylap 
qoyıw ushın kerek bolǵan qurılmalar menen támiynlengen teńiz jaǵası; 
3) bándirginiń teńiz aymaǵı – júklew-túsiriw operaciyaları hám kemelerdiń 
remontı (ustaxana aymaǵı) ushın mólsherlengen aymaq;
Reyd tábiyiy yáki jasalma qumlıqta qurıladi hám 2 túrdegi inshaatlar menen 
tosıladı: molalar – teńiz jaǵası menen baylanıslı tosıq. Tolqın kesiwshi – jaǵa menen 
baylanıspaǵan hám onnan belgili bir aralıqqa ornatıwshı tosıqlar.
Dárya bándirgisi suw jolında jaylasıw boyınsha: aǵımda, aǵımnan sırtta, bolıwı 
múmkin.
Jolawshı vokzallar stacionar hám suwda qalqıp turıwshı bolıwı múmkin.
7.5. Hawa transportı 
Hawa transportına xizmet etiwshi tiykarǵı qurilmalar tómendegilerden ibarat:
1) aerodromlar – samolyotlar hám qáwipsiz ushıwdı hám burılıw ushın 
arnalǵan arnawlı territoriya;
2) aeroport – hawa trassasın turaqlı normada ekspluataciya etiw ushın kerek 
bolǵan barlıq qurılma inshaatlar, arnawlı qurılmalarǵa iye bolǵan samolyotlarǵa 
texnikalıq xizmet kórsetiwshi, jolawshı bagaj, júk operaciyaların orınlaytuǵın, 
jolawshılarǵa xizmet kórsetetuǵın aerodromlar; 
3) 
Gidroaerokortlar hám gidroaerodromlar;

---

68 
4) 
Aerovokzallar – hawa transportı jolawshılarǵa xizmet kórsetiwshi, olardı 
miymanxanalarda dem alıwları, jolawshılardı hám bagajlardı aeroportqa hám arqaǵa 
tasıw jumısların tolıq orınlawshı inshaatlar jıyındısı.
Aeroporttıń klasları boyınsha samolyotlardıń esaplı ushıwlarına kóre ornatıladı.
1) 
Klasstan basqa – bir kúnde 100 samolyottan kóp – 30 km.
2) 
1 klass – kúnde 51 - 100 samolyot ushıwı - 30 km. 
3) 
2 klass - kúnde 21 - 50 samolyot ushıwı - 20 km. 
4) 
3 klass - kúnde 11 - 20 samolyot ushıwı 5-10 km. 
5) 
4 klass - kúnde 10 samolyot ushıwı 5-10 km.