Universiteti a. A. Pulatov voleybol nazariyasi va

Sport takomillashuvi bosqichi guruhlari (STBG).
Mazkur bosqich 
guruhiga oʼquv-mashgʼulot guruhlarida tayorgarlikni oʼtagan, maxsus jismoniy va 
sport tayorgarligi boʼyicha qabul-koʼchiruv meʼyoriy normativlarini bajargan, 
sport mahoratiga oid talablarni topshirgan sportchilar qabul qilinadi. Ushbu 
bosqichda bir oʼquv-mashgʼulot yilidan navbatdagi oʼquv-mashgʼulot yiliga 

---

298 
koʼchirish oʼquvchilarning sport natijalari, jismoniy, psixologik va funktsional 
imkoniyatlarining oʼsish dinamikasiga qarab amalga oshiriladi. 
Oliy sport mohorati bosqichi guruhlari (OSMBG).
Bu guruh avvalgi 
bosqichlar guruhlarida tayorgarlikni oʼtagan, voleybol oʼquv dasturiga oid 
meʼyoriy talablarni bajargan, birinchi sport razryadiga ega 18 yoshli sportchilar (18 
yoshga yetmagan boʼlsa-birinchi oʼsmirlar sport razryadiga ega) hisobiga 
shakllantiriladi (tuziladi). 
Boshlangʼich, oʼquv-trenirovka, sport takomillashuvi va oliy sport mahoratini 
takomillashtirish bosqichlariga xos oʼquv guruhlarida shugʼullanuvchi bolalarning 
yoshi, minimal tarkibi, oʼquv-mashgʼulotlariga ajratilgan soatlar hajmi va 
jismoniy, texnik-taktik, oʼyin tayorgarligi boʼyicha belgilangan meʼyoriy talablar 5 
jadvalda keltirilgan.
6 jadvalda boshlangʼich tayorgarlik guruhida shugʼullanuvchi bolalarni 
oʼquv-mashgʼulot bosqichiga nazorat mashqlari boʼyicha qabul qilishga 
moʼljallangan meʼyorlash mezonlari koʼrsatgichlari keltirilgan. 
Jismoniy tayorgarlik boʼyicha bosqichdan-bosqichga va bir oʼquv-mashgʼulot 
yilidan navbatdagisiga koʼchirish meʼyoriy talablari 7 va 8 jadvallarda keltirilgan. 
Yoshma-yosh 
va oʼquv-mashgʼulot yillari boʼyicha berilgan meʼyoriy 
koʼrsatgichlar 
oʼrtacha 
qiymatga 
ega 
boʼlib, 
muayyan 
hollarda 
shugʼullanuvchilarning nasliy xususiyatlari va mavjud harakat qobiliyatiga qarab 
minimal yoki maksimal tomonga oʼzgarishi mumkin. 
Turli yosh guruhlarida shugʼullanuvchi oʼgʼil va qiz bolalarni bosqichdan-
bosqichga hamda bir oʼquv-mashgʼulot yilidan navbatdagisiga koʼchirishda texnik-
taktik tayorgarlik boʼyicha moʼljalga olinadigan meʼyoriy talablar mezonlari 9 
jadvalda yoritilgan.
Jismoniy va texnik-taktik tayorgarlik boʼyicha jadvallarda qayd etilgan 
meʼyoriy (normativ) mashqlarni qabul qilishda bir xil xususiyatga mos standart 
sharoitni yaratish talab qilinadi. 

---

299 
Shugʼullanuvchilar tomonidan qayd etilgan test koʼrsatgichlari meʼyoriy 
talablarga mos kelmay qolgan holatlarda ularni bashorat asosida navbatdagi 
bosqich yoki oʼquv-mashgʼulot yiliga koʼchirish mumkin.