Umurtqalilar zoologiyasi

82-rasm. Kaptarning ichki tuzilishi 
umumiy topografiyasi: 
1-katta ko‘krak muskuli, 2-o‘mrov osti muskuli, 3- 
havo xaltalari, 4-yurak, 5-nomsiz arteriya, 6-traxeya, 7- 
qizilo‘ngach, 8-jig‘ildon, 9-muskulli oshqozon, 10-jigar, 
11-taloq, 12-ichak ilmoqlari. 

---

www.ziyouz.com kutubxonasi 
Qushlar oshqozoni ikkita: old qismdagi yupqa devorli 
bezli 
oshqozon
va keyingi qismdagi qalin devorli 
muskulli oshqo- 
zon
yoki bo'takaylarga bo'linadi. 
0 ‘n ikki barmoqli ichak 
bezli 
oshqozon teshigi yonida muskulli oshqozondan boshla- 
nadi va 
oshqozon osti bezi 
atrofida sirtmoq (qovuzloq) hosil 
qiladi. So'ngra 
uzun ingichka 
ichak spiralga o'xshab o'ralib, 
kaltagina to'g'ri ichakka aylanadi, to'g'ri ichak bevosita kloa- 
kaga ochiladi. Kaptarda ingichka ichak bilan to'g'ri ichaklar 
chegarasida ichi kovak o'simta - ko'richak bo'ladi. Kaptarda 
katta ikki pallali jigari bo'lgani holda o't pufagi yo'q (boshqa 
ko'pchilik qushlarda esa o't pufagi bor). Jigarda ishlangan o't 
suyuqligi ikkita 
o‘t yo'llari 
bilan o'n ikki barmoqli ichakka 
quyiladi. Kloakaning ustki devoridan ko'r o'simta — fabritsiy 
sumkasi chiqadi. Limfa hujayralarini ishlab chiqaradigan bu 
organ faqat qushlarda bo'lib, qush yoshi ortgan sari kichrayib 
boradi. Oshqozon va jigarga yaqin joyda to'q qizil rangli kichkina 
taloq ko'rinib turadi. 
83-rasm. Kaptaming ovqat hazm qilish sistemasi 
sxemasi: 
A — umumiy ko'rinishi, В — yorilgan holdagi oshqozoni: 
1-qizilo‘ngach, 2-jig‘ildon, 3-bezli oshqozon, 4-muskulli oshqozon, 5-o‘n ikki 
barmoqli ichak, froshqozon osti bezi, 7-jigar, 8-o‘t yo‘li, 9-taloq, 10-in-gichka ichak, 

---

www.ziyouz.com kutubxonasi 
11-to‘g‘ri ichak, 12-kloaka, 13-ko‘richaklari, 14-muskulli oshqozon kutikulasi, 15- o‘n 
ikki barmoqli ichakka o‘tish yo‘li.