Умуртқалилар зоологияси фанининг предмети, ўрганаѐтган объекти ва вазифалари

Сусарлар (Muctelidae) оиласига ўртача катталикдаги калта оѐқли, 
ярим товонда, ѐки товонда юрувчи йиртқичлар киради. Анал тешиги олдида 
жойлашган ҳид бези яхши ривожланган. Австралиядан ташқари деярлик 
ҳамма жойларда тарқалган. 
Энг муҳим вакилларига ўрмон сусари (Martes martes), собол (Martes 
zibellina), сассиққўзон (Putorius), Америка норкаси (Lutreola lutreola), 
оқсичқон (Mustela erminea), латча (Mustela nivalis), қундуз (Lutra lutra), 
бўрсиқ (Meles meles), россомахалар (Gulo gulo) киради. Буларнинг ҳаммаси 
мўйнаси учун овланадиган ҳайвонлар бўлиб, баъзилари ниҳоятда қимматбаҳо 
мўйна беради. Оқ сичқон билан латча қишда ѐздаги жигар ранг мўйнасини 
ўзгартириб қордек оқ рангга киради. 
Айиқлар (Ursidae) жуда катта ва кафтда юрувчи йиртқичлардир,
айиқлар асосан шимолий ярим шарда тарқалган МДҲда айиқларнинг учта 
тури тарқалган. Шимолий Муз океани қирғоқларида ва оролларида 
тарқалган оқ айиқ (Thalassarctos maritimus) тюленлар билан овқатланади, йил 
давомида фаол ҳаѐт кечиради, фақат урғочилари болалаш пайитида қор 
уяларига кириб ѐтади. Массаси 1 т гача боради. Қўнғир айиқ (Ursus arctos) 
ўрмонларда тарқалган. Ўсимлик ва ҳайвонлар билан овқатланади. Қишда 
уйқуга кетади. Массаси 300-600 кг келади. Қора айиқ (Selenarctos – tibetanus) 
Жанубий-Шарқий Осиѐда, Россиянинг Уссурий ўлкасида яшайди. Ўлчами 
нисбатан кичик, ранги қора ва кўкрагuда оқ доғи бўлади. Ўсимликлар билан 
овқатланади, ерда ва дарахтларда яшайди. 
Епотлар (Procuonidae) ўртача катталикда, оѐқлари узун, товонда 
юрувчи, гажак думли йиртқичлардир. Йиртқич тишлари кучли 
ривожланмаган, хўра бўлиб, кўпинча дарахтда яшайди. Типик вакили – 
Америка еноти (Procyon lotor), қимматбаҳо мўйна беради. Бу ҳайвон Ўрта 
Осиѐда (Фарғона) ва Озарбайжонда иқлимлаштирилган. 
Итлар (Canidae) оиласи ўртача катталикдаги, бармоқларида юрадиган 
оѐқлари узун, бошлари (тумшуғи) чўзиқ бўлиши билан характерланади. 
Югуришга яхши мослашган. Ўлжасини орқасидан югуриб тутади. Ер юзида 
кенг тарқалган. 
Итларга типик вакил қилиб тундрада тарқалган, қимматбаҳо мўйна 
берувчи оқ тулки ѐки песец (Alopex lagopus), кенг тарқалган ва мўйначиликда 
асосий ўринлардан бирини эгаллаган тулки (Vulpes vulpes), бўри (Canis 
lupus), чиябўри (Canis aureus) ларни олиш мумкин. Енотсимон ит (Nystereutes 
procyonoides) сиртдан америка енотига ўхшайди. Уссурий ўлкасида яшайди. 
Енотсимон ит қишда уйқуга кетади. Мўйначиликда ишлатилади.