Umumkasbiy fanlar

2.4. Tugri chizikning ortogonal proektsiyalari

Tugri chizik eng oddiy geometrik figura xisoblanadi. Bir-biridan farkli ikki nukta orkali fakat bitta tugri chizik utkazish mumkin.

Agar bir-biridan farkli bulgan A va V nuktalarni uzaro tutashtirib, uni ikki karama-karshi tomonga davom ettirsak, tugri chizik tugrisida tasavvur xosil kilamiz.

Tugri chizikning ikki nukta bilan chegaralangan kismi tugri chizik kesmasi deyiladi.

Chizma 21.

Agar tugri chizik proektsiyalar tekisligiga nisbatan ixtiyoriy vaziyatda joylashgan bulsa, bunday tugri chiziklar umumiy vaziyatdagi tugri chizik deyiladi. Fazoviy chizmani tugatib, F nuktaning a chizigiga nisbatan vaziyatini aniklang. (Chizma 21)

2.5.Xususiy vaziyatdagi tugri chizikning proektsiyalari

Proektsiyalar tekisligiga parallel, perpendikulyar yoki bu tekislikka tegishligi bulgan tugri chizik xususiy vaziyatdagi tugri chizik deyiladi.

Proektsiyalar tekisligiga parallel tugri chiziklar.

1. Gorizontal tugri chizik.

Gorizontal proektsiyalar tekisligiga parallel bulgan tugri chizik gorizontal tugri chizik deb ataladi.

Chizma 22.

2. Frontal tugri chizik.

Frontal proektsiyalar tekisligiga parallel bulgan chizik frontal tugri chizik deyiladi.

Chizma 23.

3. Profil tugri chizik.

Profil proektsiyalar tekisligiga parallel bulgan tugri chizik profil tugri chizik deb ataladi.

Chizma 24.

Proektsiya tekisligiga perendikulyar tugri chizik

Proektsiyalar tekisligiga perpendikulyar tugri chiziklar proektsiyalovchi deb ataladi.

Proektsiyalovchi tugri chiziklar gorizontal proektsiyalovchi, frontal proektsiyalovchi va profil proektsiyalovchi tugri chizikka bulinadi.

Gorizontal proektsiyalar tekisligiga perpendikulyar chiziklar gorizontal proektsiyalovchi tugri chiziklar deb ataladi.

C