Umumiy qism

• MA‘MURIY HUQUQ KAFEDRASI
• “MA‘MURIY HUQUQ” fani
• UMUMIY QISM
• “MA’MURIY-HUQUQIY NORMALAR VA MUNOSABATLAR”
• nomli 2-mavzudan ma’ruza mashg’uloti

• Ma’ruza mashg’uloti - 2 soat
• Munozara mashg’uloti - 2 soat

• O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
• ICHKI ISHLAR VAZIRLIGI
• AKADEMIYA

• МАЪМУРИЙ ҲУҚУҚ КАФЕДРАСИ
• “МАЪМУРИЙ ҲУҚУҚ” фани
• УМУМИЙ ҚИСМ
• “МАЪМУРИЙ-ҲУҚУҚИЙ НОРМАЛАР ВА МУНОСАБАТЛАР”
• номли 2-мавзудан маъруза машғулоти

• Маъруза машғулоти - 2 соат
• Мунозара машғулоти - 2 соат

РЕЖА:

• РЕЖА:
• 1. Маъмурий-ҳуқуқий норма тушунчаси, турлари, тузилиши ва ўзига хос хусусиятлари.
• 2. Маъмурий-ҳуқуқий муносабатлар тушунчаси, турлари ва элементлари (тузилиши).

• REJA:
• 1. Ma’muriy-huquqiy norma tushunchasi, turlari, tuzilishi va o’ziga xos xususiyatlari.
• 2. Ma’muriy-huquqiy munosabatlar tushunchasi, turlari va elementlari (tuzilishi).

• БОШҚАРУВ

• ИЖТИМОИЙ
• БОШҚАРУВ

• ДАВЛАТ
• БОШҚАРУВИ

• ДАВ.БОШ.
• ВАЗИФАСИ

• ЖАМОА

• ИНДИВИДУАЛ
• (давлат
• бошқарувида
• ўз ҳуқуқларидан
• фойдаланишига
• кўра)

• ДАВ.БОШ.
• ПРИНЦИПИ

• ДАВ.БОШ.
• ФУНКЦИЯСИ

• ДАВЛАТ
• БОШҚАРУВ
• СУБЪЕКТЛАРИ

• ДАВ.БОШ.
• МАҚСАДИ

• ДАВЛАТ БОШҚАРУВ ОРГАНИ

• Ўз.Р.Фуқаролари

• Чет эл фуқаролари

• Фуқаролиги
• бўлмаган
• шахслар

• Давлат
• хизматчилари

• Жамоат бирлаш-
• малари (касаба
• уюшмалари,
• сиёсий партиялар
• ва ҳ.к.)

• Ҳокимият ваколатига эга

• ДАВЛАТ БОШҚАРУВ
• ОРГАНИ

• Ҳокимият ваколатига эга

• Ўз.Р.Фуқаролари

• Чет эл фуқаролари

• Фуқаролиги
• бўлмаган
• шахслар

• Давлат
• хизматчилари

• Жамоат бирлаш-
• малари (касаба
• уюшмалари,
• сиёсий партиялар
• ва ҳ.к.)

• Давлат бошқарувидаги
• ижтимоий муносабатлар

• Маъмурий-ҳуқуқий
• нормалар билан
• тартибга солинади

• Маъмурий-ҳуқуқий
• муносабатлар

1 - С А В О Л

• 1 - С А В О Л
• 1. Маъмурий-ҳуқуқий норма тушунчаси, турлари, тузилиши ва ўзига хос хусусиятлари.
• 1 - S A V O L
• 1. Ma’muriy-huquqiy norma tushunchasi, turlari, tuzilishi va o’ziga xos xususiyatlari.

• М
• А
• Ъ
• М
• У
• Р
• И
• Й
• -
• Ҳ
• У
• Қ
• У
• Қ
• И
• Й
• Н
• О
• Р
• М
• А

• Ижро этувчи ҳокимият органлари тизимининг фаолият кўрсатишини тартибга солиш ва ташкил этишни таъминлаш.

• Ижро этувчи ҳокимиятнинг конституциявий вазифасини самарали амалга оширилишини таъминлаш.

• Мақсади

• Вазифаси

• Тушунчаси

• Давлат томонидан ўрнатилган ва бажарилиши махсус давлат воситалари билан таъминлайдиган, хулқ-атвор меъёридир.

• М
• А
• Ъ
• М
• У
• Р
• И
• Й
• -
• Ҳ
• У
• Қ
• У
• Қ
• И
• Й
• Н
• О
• Р
• М
• А

• Х
• У
• С
• У
• С
• И
• Я
• Т
• Л
• А
• Р
• И

• Маъмурий-ҳуқуқий нормалар давлат томонидан ўрнатилади ва уларни бажарилиши мажбурий ҳисобланади.

• Маъмурий-ҳуқуқий муносабат иштирокчиларининг хулқ-атворини ва хатти-ҳаракатларини тартибга солади.

• Маъмурий-ҳуқуқий муносабат иштирокчиларининг юридик ҳуқуқлари ва мажбуриятларини аниқлаб беради.

• Маъмурий-ҳуқуқий нормалар хусусий эмас, балки оммавий манфаатларини амалга ошириш воситаси ҳисобланади.

• Маъмурий-ҳуқуқий нормалар кўп ҳолларда ижро этувчи ҳокимиятни амалга ошириш жараёнида ўрнатилади

• Маъмурий-ҳуқуқий нормалар ўзаро поғонама-поғона
• (иерархик) бўйсунишга эга

• КОНСТИТУЦИЯВИЙ НОРМАЛАР

• ҚОНУНЛАРНИНГ НОРМАЛАРИ

• ИЖРО ЭТУВЧИ ҲОКИМИЯТ
• СУБЪЕКТЛАРИНИНГ НОРМАЛАРИ
• (Масалан, Ўз.Р.Ҳукумати, вазирлик,
• маҳаллий ҳокимликлар томонидан
• ўрнатиладиган нормалар)

• МАЪМУРИЙ-ҲУҚУҚИЙ НОРМАЛАР

• Юридик аҳамиятига
• кўра бирламчи
• хусусиятга эга

• Юридик аҳамиятига
• кўра иккиламчи
• хусусиятга эга

• Субъектлар хулқ-атворига таъсир этиш усулига кўра

• Субъектлар ва уларни тартибга солинишига кўра

• Вазифасига кўра

• Муносабатларни тартибга солиш ҳажмига кўра

• МАЪМУРИЙ-ҲУҚУҚИЙ НОРМАЛАРНИНГ
• ТУРЛАРИ

• Мажбурият юклаш шаклига кўра

• Маконда амал қилишига кўра

• Вақт бўйича амал қилишига кўра

• Вазифасига кўра

• Мажбурият юклаш шаклига кўра

• Моддий

• Процессуал

• Императив (қатъий)

• Тавсиявий

• диспозитив

• Субъектлар хулқ-атворига таъсир этиш усулига кўра

• Ваколат берувчи

• Бажарилиши шарт бўлган

• Тақиқловчи

• Рағбатлантирувчи

Субъектлар ва уларни тартибга солинишига кўра турлари:

- Давлат органи, корхона, ташкилотлар фаолиятини

- Фуқаролар хулқ-атворини

- Жамоат бирлашмалари ва диний ташкилотлар фаолиятини

- Давлат хизмати ходимларининг фаолиятини

Муносабатларни тартибга солиш ҳажмига кўра	Вақт бўйича амал қилишига кўра
- Умумий	Муддатли	Узоқ муддатли
		Қисқа муддатли
- Тармоқлараро (соҳалараро)	Муддатсиз
- Тармоқ (соҳа)

• МАЪМУРИЙ-ҲУҚУҚИЙ НОРМАЛАР

• ҚЎРИҚЛАШ ва ҲИМОЯ ҚИЛИШ

• ТАРТИБГА СОЛИШ

• Ф
• У
• Н
• К
• Ц
• И
• Я
• Л
• А
• Р
• И

• МАЪМУРИЙ-ҲУҚУҚИЙ
• НОРМА

• ГИПОТЕЗА

• САНКЦИЯ

• ДИСПОЗИЦИЯ

• таркиби

• Риоя қилиш

• Қўллаш

• Бажариш

• Фойдаланиш

• Ваколатли орган (м/ш) томонидан моддий ёки процессуал
• нормаларнинг талабларига асосланган индивидуал
• юридик ҳужжатларни қабул қилиши (масалан, лавозимга
• тайинлаш ҳақидаги буйруқ, фуқаронинг шикояти
• юзасидан чиқарилган қарор чиқарилиши ва ҳ.к.)

• Маъмурий-ҳуқуқий нормаларнинг талабларига ихтиёрий
• бўйсуниши. Субъектнинг тақиқланган ҳаракатларни
• бажаришдан тийилишини назарда тутади.

• МАЪМУРИЙ-ҲУҚУҚИЙ НОРМАЛАРНИ АМАЛДА ЖОРИЙ
• ЭТИШНИНГ ШАКЛЛАРИ

• Субъектнинг давлат бошқаруви соҳасида субъектив
• ҳуқуқларини амалга оширш билан боғлиқ қонуний
• ҳаракатларни ихтиёрий бажаришини назарда тутади.
• (Масалан, фуқарони транспорт воситасини бошқаришга
• бўлган ҳуқуқини амалга ошириши).

• Маъмурий-ҳуқуқий нормалар билан тартибга солинаётган
• бошқарувга оид муносабат иштирокчиларининг юридик
• қоидалар, тақиқлар ва ижозатларга қатъий риоя қилишида
• ифодаланади. Мазкур шакл кўпинча ҳуқуқ-тартибот ва
• давлат интизомини таъминлашда қўлланилади.

• Rioya qilish

• Qo’llash

• Bajarish

• Foydalanish

• Vakolatli organ (m/sh) tomonidan moddiy yoki prosessual
• normalarning talablariga asoslangan individual
• yuridik hujjatlarni qabul qilishi (masalan, lavozimga
• tayinlash haqidagi buyruq, fuqaroning shikoyati
• yuzasidan chiqarilgan qaror chiqarilishi va h.k.)

• Ma’muriy-huquqiy normalarning talablariga ixtiyoriy
• bo’ysunishi. Subyektning taqiqlangan harakatlarni
• bajarishdan tiyilishini nazarda tutadi.

• MA’MURIY-HUQUQIY NORMALARNI AMALDA JORIY
• ETISHNING SHAKLLARI

• Subyektning davlat boshqaruvi sohasida subyektiv
• huquqlarini amalga oshirsh bilan bog’liq qonuniy
• harakatlarni ixtiyoriy bajarishini nazarda tutadi.
• (Masalan, fuqaroni transport vositasini boshqarishga
• bo’lgan huquqini amalga oshirishi).

• Ma’muriy-huquqiy normalar bilan tartibga solinayotgan
• boshqaruvga oid munosabat ishtirokchilarining yuridik
• qoidalar, taqiqlar va ijozatlarga qat’iy rioya qilishida
• ifodalanadi. Mazkur shakl ko’pincha huquq-tartibot va
• davlat intizomini ta’minlashda qo’llaniladi.