Umumiy o‘rta ta’lim



Download 6,65 Mb.
bet12/51
Sana14.04.2022
Hajmi6,65 Mb.
#551075
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   51
Bog'liq
Tabiatshunoslik3(@Kitob ulashaman bot)

27
Tayanch so‘zlar: foydali qazilma, kon, geolog, osh tuzi, vulqon, metall, qotishma.
Savollar

    1. Foydali qazilma deb nimaga aytiladi?

    2. Kon qanday joyda hosil bo‘ladi?

    3. Foydali qazilmalar qanday hosil bo‘lgan?







  1. rasm. Shaxta usulida ko‘mir qazib olish.

YOQILG‘I SIFATIDA FOYDALANILADIGAN QAZILMALAR

Ko‘mir


Ko‘mir ikki xil bo‘ladi: toshko‘mir va qo‘ng‘ir ko‘mir. Tosh kabi qattiq bo‘lgan ko‘mir toshko‘mir deb ataladi. Qo‘ng‘ir ko‘mir toshko‘mirga nisbatan yumshoqroq bo‘lib, oson maydalanadi.
Ko‘mir koni yer yuzasiga yaqin joyda ham, juda chuqurda ham bo‘lishi mumkin. Yer yuzasiga yaqin joydagi ko‘mir turli texnika vositalari yor- damida qazib olinadi (25-rasm).
Yer ostidagi ko‘mirni qazib olish uchun chuqur shaxtalar qaziladi. Shaxtalarda ko‘plab odamlar ishlaydi.



28

Ular texnika vositalari yordamida ko‘mirni qazib, yuqoriga chiqaradilar.
Ko‘mir yoqilganda undan katta miqdorda issiqlik ajralib chiqadi. Elektrostansiyalarda ko‘mir yoqilib, katta qozonlarda suv bug‘ga aylantiriladi. Bug‘ katta turbinalarni aylantirib, elektr tokini hosil qiladi. O‘zbekistonda elektr tokining katta qismi shu tarzda olinadi.
Ko‘mir yoqilganda undan gaz ajralib chiqadi. Gaz maxsus qurilmalar yordamida suyuqlikka aylantirilib, undan turli mahsulotlar tayyorlanadi (26-rasm).

  1. rasm. Toshko‘mir, neft va tabiiy gazdan olinadigan mahsulotlar: 1 dori-darmon; 2 yelim; 3 sun’iy charm; 4 polietilen; 5 mashina moyi; 6 bo‘yoq, lok;

7 plastmassa; 8 rezina.



Download 6,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   51




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish