Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

Использованная литература: 

 1.Кельдиев Т. Т. Русский язык. ИПТД “Ўқитувчи”, 2012. 

2. Кельдиев Т. Т. Литература. ИПТД “Ўқитувчи”, 2010. 

3.З.Р. Джураева. Русский язык. ИПАК “SHARQ”, 2010. 

4. Учебники Русский язык для 2,3,4,5,6,7,8,9,10,11 классов. 

5. Методическое пособие для 2,3,4,5,6,7,8,9 классов. 

6. Турдиева З.И. Разработки уроков, методических пособий. 

---

 

502

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

O‘QUVCHILAR FAOLLIGI HAMKORLIKKA BOG‘LIQ BAHOLASH 

ME’ZONI 

 

Akbarova Hurriyat Nurmirzayevna,  

Namangan viloyati Yangiqo‘rg‘on tumani 32-umumiy o‘rta ta’lim maktabi tarix fani 

o‘qituvchisi 

 

O‘quvchiga qo‘yilgan baho shunday asosli bo‘lishi lozimki, bunda o‘qituvchining 

bilim saviyasi, mahorati, motivatsion faoliyati yaqqol ko‘zga tashlansin. Baho shunday 

adolatli  bo‘lishi  lozimki,  toki  boshqalarning  ham  noroziligi  aks  etmasin.  U  shunday 

vazifani  bajarsinki,  egasiga  manfaat  yoki  o‘ksinish  emas,  rag‘bat  va  shijoat  bayrog‘i 

bo‘lsin!  O‘qituvchining  nafaqat  bilim  berishi,  hatto  baholash  jarayoni  ham  ta’limiy, 

tarbiyaviy,  rivojlantiruvchi  kompetensiyaviy  maqsadlarga  erishuvchi  omil  bo‘la  oladi. 

Ish  hujjatlarimizda  baholash  mezoni  huquqiy-me’yoriy  asosda  o‘z  tasdig‘ini  topgan. 

Rag‘batlantirishning eng samarali usullaridan biri sifatida keng qo‘llanilayotgan bu usul 

o‘quvchining  ruhiyatiga  keskin  ta’sir  ko‘rsatadi.  Eshitgan  bo‘lsangiz,  bir  o‘quvchi 

“Kelajakda kim bo‘lmoqchiman?” mavzusidagi insho bayoniga ustozi uch marta 2 baho 

qo‘yganda  ham,  uch marotaba bir xil  mazmunga  boy  bo‘lib,  billur hovuzli saroylarda 

yashamoqchi ekanligini yozadi. Vaqt kelib, kam daromadli oilaning farzandi bo‘lgan shu 

yigit  orzusiga  yetib,  shogirdlarini  sayohatga  olib  chiqqan  ustoziga  o‘zini  tanishtiradi, 

saroyni, billur hovuzni, davlatini ko‘rsatadi.  

O‘qituvchi  bir  necha  yil  oldin  qilgan  xatosidan  afsuslanadi,  lekin  vaziyatdan 

chiqish  uchun  ham,  “Seni  orlantirgandim,  qat’iyat  bilan  kurashmaganingda  edi,  shu 

darajada  bunday  natijaga  erishmas  eding”,  deya  o‘zini  oqlaydi.  Bugungi  baho 

o‘quvchining  kelajagi  uchun  ham  ta’sir  ko‘rsatar  ekan,  bu  jarayon  alohida  mas’uliyat 

bilan yondashmoqni talab qiladi. Ma’lumki, o‘quvchilarni bilim saviyasi jihatdan asosan 

2 guruhga: iqtidorli va past o‘zlashtiruvchi o‘quvchilarga bo‘lamiz.  

Lekin ahamiyatli tomoni shundaki, iqtidorli o‘quvchilar safini kengaytirish boshqa 

omillar bilan birga o‘qituvchilarga rag‘bat (ustama va mukofot pullarini olish) uchun asos 

bo‘la oladi. Tinglovchilarni darsga jalb etib, fanga qiziqtirib, kasbga yo‘naltirish uchun 

baholash  jarayonini  puxta  amalga  oshirish  darkor.  Berilgan  vazifalar  osonligi  bilan 

a’lochilarni  zeriktirmasligi,  murakkabligi  bilan  bilim  saviyasi  yuqori  bo‘lmagan 

o‘quvchi-talabalarni qiynamasligi juda muhim.  

Buning  yechimi  sifatida  yaxshi  samara  berayotgan  3  darajali  testlarni  keltirish 

mumkin.  3  darajali  testlar  ham  baholashning  adolatli  bo‘lishiga,  hamda  bosqichma-

bosqich  bilimlarni  shakllantirish,  o‘zlashtirish,  malaka-ko‘nikmalarni  kengaytirishga 

zamin  yaratadi.  Oxirgi  testlar  o‘quvchilarni  ijodkorlikka,  yangilik  yaratishga  va 

shijoatkorlikka undashi bilan ahamiyatlidir.  

---