Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

324

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

Shuningdek,  sifat  yasovchi  qo‘shimchalar  ham  kengroq  holda  o‘rgatiladi. 

Darslikda ser-, be-, -siz, -li, -chan, -dor, -q kabi sifat yasovchi qo‘shimchalar mavjudligi 

va ular borasida bir qancha misol va topshiriqlar keltiriladi. 

4-sinf  darsligida  oldingi  sinflarda  o‘rgatilmagan  sifatning  ayrim  yangi 

xususiyatlariga ham to‘xtalib o‘tilgan. 

Jumladan,  sifatlar  o‘z  va  ko‘chma  ma’nolarda  ishlatilishi  bo‘yicha  elementar 

ma’lumotlar taqdim etilgan va 276-mashqdagi quyidagi misollar bilan asoslantirilgan: 

Qalin kitob — qalin o‘rtoq, chiroyli gul — chiroyli nutq; og‘ir tosh — og‘ir bola, 

yaqin yo‘l — yaqin dugona; o‘tkir pichoq — o‘tkir til, shirin tarvuz — shirin uyqu. 

Bundan tashqari, darslikda sifatlarning yozilish qoidalariga ham e’tibor qaratilgan. 

Masalan, 

Sifatlar quyidagicha yoziladi: 

•  chiziqcha bilan yoziladi: to‘ppa-to‘g‘ri, kap-katta; 

•  qo‘shib yoziladi: oppoq, kattaroq; 

•  ajratib yoziladi: och pushti. 

Fikrimizcha, yuqoridagi qoidaning ikkita jihatini ajratib ko‘rsatish mumkin: 

Birinchidan, sifatning qanday yozilishi bo‘yicha orfografik me’zonlar berilgan. 

Ikkinchidan,  sifat  darajalari  (oddiy,  ozaytirma,  qiyosiy  va  orttirma)  bo‘yicha 

ma’lumotlar elementlari taqdim etilgan. 

4-sinf  o‘quvchilariga  sifatlarning  o‘z  va  ko‘chma  ma’nolarda  ishlatilishi,  uning 

darajalari  mavjudligi,  uning  o‘ziga  xos  orfografiyasi  bo‘yicha  tushunchalar  berilishi 

o‘quvchilarning yuqori sinf ona tili darslari uchun ruhan tayyorlanishlariga asos bo‘ladi, 

deyish mumkin. 

Yuqoridagi izlanishlardan kelib chiqib, boshlang‘ich sinflarda sifatni o‘rganishni 

quyidagi bosqichlarga ajratish mumkin: