Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

 

Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati: 

1.  Sh.Mirziyoyev.  “Maktab  taʼlimini  rivojlantirish  umumxalq  harakatiga  aylanishi 

zarur”. www.xs.uz 

2.  U.Mamajanova. 

“Boshlang‘ich 

sinflarda 

o‘qitishning 

zamonaviy 

texnologiyalaridan foydalanish usullari”. www.kun.uz 

3.  F.Sulaymonov. “ Zamonaviy o‘qituvchiga qo‘yilgan talablar”. www.ziyonet.uz 

 

---

 

114

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

 

UMUMTAʼLIM MAKTABLARIDA ONA TILI FANINI O‘QITISHNING 

MAQSAD VA VAZIFALARI 

 

Xudoyqulov T.O‘. 

Respublika ta’lim markazi, O‘quv adabiyoti talabi, dizayni 

va istiqboli bo‘limi metodisti 

 

Muhtaram Prezidentimiz so‘zlari hamda ona tilimiz haqidagi buyuk mutafakkirlar, 

olimlar fikrlariga hurmat va ehtirom ko‘rsatish barchamizning nafaqat vazifamiz, balki 

muqaddas insoniy burchimizdir. O‘z ona tilini yaxshi mukammal bilish va o‘rganish har 

bir ozbek xalqi va O‘zbekistonda yashovchi xalqlarning muhim vazifasidir. “Ona tili” 

fanini chuqurroq, ko‘proq va yaxshi o‘rgangan o‘quvchi yoki talaba boshqa tillarni ham 

yaxshi o‘rganadi. 

Ona  tilini  yaxshi  o‘rganishda  til  va  nutqning  ahamiyati  katta.  Til  ham,  fikr  ham 

hayotning ongimizdagi ko‘rinishi va nutq yordamida boshqalarga maʼlum qilinadi. Tilni 

xalq yaratadi, shuning uchun u umumxalq bahosi va xususiyatiga ega bo‘ladi. Nutq esa 

ayrim  shaxsga  oid  bo’ladi.  Har  kim  o‘z  qobiliyati,  so‘z  boyligi,  savodi  hamda  nutq 

aʼzolariga qarab gap tuzadi, kishilar bilan muloqotda bo‘ladi. Til – aloqa quroli, u vosita, 

nutq esa shu aloqa jarayonini amalga oshirishga xizmat qiladi.Tilning umri uni yaratgan 

xalqdek uzoq bo‘ladi. Nutqning umri qisqa bo‘ladi. Og‘izdan so‘z yoki gap chiqdimi uni 

qaytarib bo‘lmaydi. Shuning uchun nutq oldiga nihoyatda ulug‘ talab qo‘yiladi. Yaʼni 

“O‘ynab gapirsang ham, o‘ylab gapir”, deydi xaqimizda.  

Buyuk  mutafakkirimiz,  tilimiz  asoschisi,  tilshunos  olim  А.Navoiy  aytganidek: 

“So‘zingni buyuk etsang, o‘zingga buyuklik keltirasan”. Bu so‘z bilan hazrat А.Navoiy 

barcha maxluqotlarning zoti sharifi inson ekanligini taʼkiladi. 

Garchi shunday ekan, bugungi kunda barcha sohalarda, shuningdek, taʼlim sohasida 

ham shiddat bilan o‘zgarishlar ro‘y berayotgan ekan, biz, avvalo, ona tilimizni mukammal 

o‘rganishimiz, uni rivojlantirishimiz zarur muhim insoniy burchimiz deb bilamiz. 

“Ona tili” fanini o‘qitishning maqsad va vazifalarini har bir kasb egasi, ayniqsa, ona 

tili  va  adabiyoti  fani  o‘qituvchilari  bilishi  va  uni  o‘quvchilarga,  hattoki  ommaga 

yetkazishi kerak. 

O‘zbekiston  Respublikasining  “Davlat  tili  haqida”gi,  “Taʼlim  to‘g‘risida”gi 

Qonunlari  va  “Kadrlar  tayyorlash  Milliy  dasturi”ga  muvofiq  “Ona  tili”  fanini  o‘qitish 

oldiga butunlay yangi maqsad va vazifalar qo‘yilmoqda.  

 “Ona  tili”  fanini  o‘qitishning  bosh  maqsadi  yoshlarimizni  ijodiy  fikrlashga,  o‘z 

fikrini erkin va taʼsirli qilib yozma va og‘zaki shaklda ifodalashga, o‘zbek tili qonun – 

qoidalarini  ongli  o‘zgartirishga  o‘rgatish,  shuningdek,  ularni  fikr  doirasini 

kengaytirishga,  Vatanimizga,  milliy  anʼanalarimizga,  boy  maʼnaviyatimizga  mehr-

---