Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

633

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

Mustaqillikka  erishgach,  ta’limda,  umuman,  barcha  jabhalarda  axborot-

kommunikatsiya  texnologiyalarini  qo‘llash,  hech  qanday  to‘siqlarsiz  axborot  izlash, 

olish,  tekshirish,  uzatish  hamda  axborotlarni  yanada  takomillashtirish  yuzasidan  qator 

chora-tadbirlar ishlab chiqilib, amaliyotga joriy qilinmoqda. Ushbu chora-tadbirlarning 

uzluksiz  amalga  oshirilib  borilishi  O‘zbekiston  Respublikasining  “Axborot  erkinligi 

prinsiplari  va  kafolatlari  to‘g‘risida”gi,  “Axborot  olish  kafolatlari  va  erkinligi 

to‘g‘risida”gi qonunlari va boshqa qator me’yoriy-huquqiy hujjatlar bilan kafolatlangan. 

Axborot  texnologiyalari  qo‘llanadigan  darslarning  qulayligi  shundaki,  unda 

o‘quvchining  o‘quv  materiallarini  o‘zlashtirib  olayotganligini  doimiy  ketma  –  ket 

kuzatishga,  nazorat  olib  borishga,  kerak  holarda  tuzatishlar  kiritib  borishga  imkoniyat 

yaratiladi.  

Shuning uchun ham axborot texnologiyalari asosidagi darslarda qiziqish, o‘zini  - 

o‘zi boshqarish, yangi bilimlarni o‘zlashtirib borishga intilish dars oxirigacha saqlanib 

qoladi. Bunday darslarda o‘quvchining bilim olish motivatsiyasi oshib boradi. 

Axborot  texnologiyalarining  ta'lim  jarayoniga  kirib  kelishi  bilan  “Inson  va 

kompyuter” muammosi markaziy muammolardan biri bo‘lib qolmoqda. Ta'lim jarayoni 

- axborot, ayniqsa, uning oliy shakli bo‘lmish bilimlarni ishlab chiqarish, saqlash, qayta 

ishlash  va  amalga  oshirish  jarayonidir.  Bu  jarayonning  to‘g‘ri,  maqsadli  tamonga 

qaratilgan yo‘nalish, imkoniyatlarini topishga to‘g‘ri keladi. 

O‘quv jarayoni axborotni taqdim qilishdek alohida va muhim funksiyani bajarishi 

lozim. Bu jarayonda “Inson – inson” va “Inson – kompyuter” o‘rtasidagi aloqa bog‘lovchi 

vosita  “axborot”  hisoblanadi.  Ta’lim  sohasining  asosiy  resursi  –  axborotdir,  shuning 

uchun axborot tushunchasiga kengroq to‘xtalib o‘tamiz. 

Yer  yuzida  jonli  mavjudotlarning  paydo  bo‘lishi  bilan  birgalikda  ularning 

taraqqiyoti hamda atrof muhit to‘g‘risidagi, voqea-hodisalar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni 

bilish  va  ular  to‘g‘risida  axborot  olish,  shu  axborotlar  asosida  yashash  sharoitlarini 

belgilash, rivojlanish taraqqiyotini anglash katta ahamiyatga ega. 

Bundan  tashqari,  vaqt  o‘tishi  bilan  birgalikda  tabiatning  insonlar  tomonidan 

o‘rganilishi  davomida  bu  axborotlarga  yaratilayotgan  va  ishlatilayotgan  mashinalar, 

apparatlar, o‘lchov asboblari, texnologik jarayonlar haqidagi axborotlar qo‘shilib bordi. 

Axborot odamlar o‘rtasida uzatiladigan ma’lumotlar hisoblanib, ijtimoiy - iqtisodiy 

taraqqiyot darajasini belgilashda katta ahamiyatga ega bo‘lib qoldi. 

Axborot  -  agarda  tayyorlangan  ma’lumotlardan  biror  narsa  (jarayon,  hodisa) 

to‘g‘risida aniqlikni oshirish maqsadida foydalanilsa, u holda foydalanilgan ma’lumotlar 

axborot deb ataladi.  

Axborotlar  ta’lim  –  tarbiya  jarayonlarini  boshqarishda  asosiy  manbaa  bo‘lib 

hisoblanadi, chunki ular obyektdan olingan axborotlarni tizimlarga (qismlarga) ajratish 

va qayta ishlash hamda kerakli maqsadlar bo‘yicha uzatish algoritmlarini amalga joriy 

etishga keng imkoniyatlar yaratadi.  

---