|
(5. 693-74 45040 : 80 - 18240 : 60
922 - 55 283 - 50 + 384 - 200
Ekin maydoni to‘g‘ri to‘rtburchak shakliga ega. Uning bo‘yi 40 m, eni esa 30 m. Maydonning #40»
beshdan bir qismini poliz ekinlari, qolgan qis- mini kartoshka egallagan. Kartoshka uchun ajra- $ tilgan maydonning yuzini toping.
Sonni kasrdan topish
Agar butun kesmaning 1 ulushi 9 cm ga teng
5
bo‘lsa, kesmaning uzunligi qanchaga teng bo‘- ladi? Kesmaning _7 ulushi 1cm 8 mm bo‘lsa-chi?
Hosil bo‘lgan butun kesmalarni chizing. Siz top- shiriqni to‘g‘ri bajarganingizni qanday tekshirish mumkin?
Men bir son o‘yladim. Bu sonning -5 qismi
15 ga teng. Men qanday sonni o‘ylaganman?
3. Jadval bo‘yicha sodda masalalar tuzing va ularni yeching:
To‘g‘ri to‘rtbur-
|
To‘g‘ri to‘rtbur-
|
To‘g‘ri to‘rtbur-
|
chakning bo‘yi
|
chakning eni
|
chakning yuzi
|
?
|
8 cm
|
80 cm2
|
30 cm
|
?
|
150 cm2
|
40 cm
|
10 cm
|
?
|
{4. 4 376 : 8 | 9 478 : 7 | 34 172 : 4
Avaz kitobning — qismini o‘qidi. Bu 78 betni
4
tashkil etadi. Kitob necha betdan iborat?
Dilshod hamma pulining — qismini sarfladi.
8
Shundan keyin unda 500 so‘m pul qoldi. Dast- lab Dilshodda qancha pul bo‘lgan?
Kesmaning umumiy uzunligini toping:
8 dm
?
Maktab hovlisida gulzor uchun 60m2 yer ajratil- di. Bubutun hovlining beshdan bir qismini tash- kil etadi. Butun maktab hovlisining yuzi qancha?
Tenglamalarni yeching:
70 009 - x = 29 368+19 046 4 214: x = 623 : 89
Gul do‘koniga gullar keltirildi. Hamma gulning uchdan bir qismi - chinnigullar. Ular 30ta edi. Do‘konga hammasi bo‘lib qancha gul keltirildi?
61376 : 8
108120 : 4
: 6. 3 725 : 5
bo‘lgan maso-
Dilfuzaning uyidan maktabgacha faning — qismi 223 metrni tashkil qiladi. Dil-
3
fuzaning uyidan maktabgacha bo‘lgan umumiy masofani toping.
— 1
223 m
1.
Shahardan qishloqqacha bo‘lgan masofa 20 km.
Bu masofaning -45 qismiga asfalt yotqizildi. Shu
shartga mos keladigan sxemani tanlang.
4
5
20 km
4_
5
20 km
_4_
5
—1 1 1 J *—
20 km ...
1 I I I L.
20 km
Siz nechta sxemani tanladingiz? Nima uchun?
2.
Tikuvchilik fabrikasida 720 m
Matoning -3 qismi kastum tikish
mato bor edi. uchun sarflandi.
Qolgan matodan har biriga 3 m dan sarflab, ko‘ylaklar tikildi. Nechta ko‘ylak tikilgan?
3. 9 583 : 7
20 364 : 3
100 040 - 3 805 • 8
1. Har bir sonli nurda A nuqta bilan belgilangan kasrlarni yozing.
A
■ i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i i • i i i
|
0
|
A
|
1
|
2
|
3
|
|
1
|
1 i
|
1
1
|
i i i i i
|
|
II,,,
|
0
|
|
1
|
2
|
|
3
|
|
|
A
|
|
|
|
1—
|
|
■4 1 1—
|
i
|
1 1
|
-L-
|
0
|
|
A
|
1
|
|
|
1
|
■J—L-
|
1 1 | 1 1
|
|
1 1 1 1 1 1 1
|
1 1 1
|
0
|
|
1
|
|
2
|
|
O‘ylab
|
ko‘ring! Oldin
|
0dan
|
1gacha
|
bo‘lgan kes
|
maning nechta bir xil qismlarga bo‘linganligini
aniqlang. Keyin 0dan A nuqtagacha nechta shun- day qism borligini ko‘rib chiqing va kasrni yozing.
Chizma asosida masala tuzing va yeching:
£ 9 * * * * ^
150
Minutning А; А; А; A qismi necha sekund?
2 3 4 6
Tenglamalarni yeching:
92 578 - x = 7 541 + 54 000
4 587 + y = 8 432 - 2 841
Jamshid yuzi 64 cm2 bo‘lgan kvadrat shaklidagi qog‘ozning A qismini qir-
4
qib oldi. Qolgan qog‘ozning yuzini toping.
«<144
((б. Tenglamalarni yeching:
536 423 - a = 487 967
5 780 - a = 665 : 7
7. Rasm asosida masala tuzing va yeching:
1.
1 478 m
Kasrlarni taqqoslash
1
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2
|
>
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
|
1
|
|
|
|
1
|
|
|
|
|
1
|
|
|
4
|
|
|
|
|
4
|
|
|
4
|
|
|
|
|
4
|
|
1
|
|
|
1
|
|
|
1
|
|
|
1
|
1
|
|
|
1
|
|
|
1
|
|
|
1
|
8
|
|
|
8
|
|
|
8
|
|
|
8
|
8
|
|
|
8
|
|
|
8
|
|
|
8
|
Chizmada turli rangdagi to‘rtta to‘g‘ri to‘rt- burchak tasvirlangan. Sariq to‘g‘ri to‘rtburchak bo‘laklarga bo‘linmagan, u butun va birlik deb olingan. Bu chizmadan foydalanib quyidagilarni yozing:
butun birlikda nechta yarim, to‘rtdan bir va sakkizdan bir ulush bor?
yarimda nechta to‘rtdan bir va sakkizdan bir ulush bor?
bitta to‘rtdan bir ulushda nechta sakkizdan bir ulush bor?
Agar quyidagicha yozuv hosil bo‘lgan bo‘lsa, topshiriq to‘g‘ri bajarilgan hisoblanadi:
1 = _2=4 = -8; 1 = 2 = 4; 1=_2
2 4 8 ; 248 ; 48
Endi kasrlarni kattaliklari bo‘yicha
Har bir to‘g‘ri to‘rtburchakning -2-
taqqoslaymiz.
1 1
4_ va S'
qismi (ulushi)ga egamiz. -2_ katta -1- dan va
katta -1 dan.
8
Demak,
1< J_, X
8 4’8 2*4 2
Buni quyidagicha yozish
mumkin: — < — < ^.
8 4 2
Xulosa: ikkita kasrdan, ularning suratlari bir xil bo‘lgan holda, qaysi birining maxraji katta bo‘lsa, o‘sha kasr kichik bo‘ladi.
Bundan: _^<_^; _^>_2_ va
hokazo.
5 3 11
2.
Yozuvlar to‘g‘ri bo‘lishi taqqoslash (> yoki <) ying:
uchun kasrlar orasiga belgilaridan mosini qo‘-
3
5
8 .
|
6
|
7 ...
|
9
|
4 .
|
3
|
9 ”
|
’ 9
|
12
|
12
|
8 ’
|
" 8
|
Har bir kasrlar juftligiga mos keladigan rasmni tanlang:
a)
d)
Do'stlaringiz bilan baham: |
