11 BAHORDA
Q^eja:
Kunlar isiy boshladi.
Tabiat jonlandi.
Bahorgi ishlar.
403- mashq. 0‘qing. Gapning chegarasini aniqlang. To'xtam bilan ularni ajrating.
o; 402-mashq. ^Chizmaga mos gaplar tuzib yozing.
OLCHA
bahor keldi olcha daraxti gulladi gullari to'kildi ko‘m-ko‘k g‘o‘ralar tezda qizardi olchalar yeti- lib pishdi olchadan to‘yib-to‘yib yedik onam ol- chadan murabbo pishirdi
Gapning bosh bo'laklari va ikkinchi darajali bo'laklarini aniqlang.
If 404- mashq. She’rni o‘qing. Bo'lishsiz fe’llarni aniqlang.
OLMA
tojiga
>hab so‘ng, qornim, deb
Erkin Vohidov
She’rdagi
® 405- ma
AQL VA BOYLIK
Olmangiz,
Xomligimda
Olmangiz.
Men sizlarning
Bir chol to‘rt o‘g‘li bilan yashardi. Bir kuni chol:
-0‘g‘illarim, men qarib qoldim. Orangizda bi- rortangiz oila boshlig'i bo'lishingiz kerak. Har qaysingiz menga aqlli va davlatmand ekanli- gingizni ko'rsating, - debdi.
Katta o‘g‘il zumrad ko'zli oltin uzugini, ikkinchi o‘g‘il zarbof choponini, uchinchi o‘g‘il kumush va javohirlar qadalgan kamarini ko'rsatibdi. Chol kenja o‘g‘liga:
Sen nega indamaysan? - debdi.
Menda zumrad ko‘zli uzuk ham, zarbof chopon ham, qimmatbaho kamar ham yo‘q. Lekin mehnatkash qo'lim, botir yuragim, aqlli boshim bor, - debdi kenja o‘g‘il.
Kenja o‘g‘lining javobi cholga yoqibdi. Bor- yo‘g‘ini kenja o‘g‘liga meros qilib qoldiribdi.
Ajratilgan gaplarni ko'chiring. Shu gaplardagi har bir gap bo‘lagi qaysi so‘z turkumiga kirishini ayting.
406- mashq. Berilgan so'zlarga ma’nodosh (yaqin ma’noli) so'zlar toping. Ma’nodosh otl^rto alohida, ma’nodosh sifatlarni alohida yonma-yon люиЛ
Toza, tiniq, do‘st, quvnoql^\^, go'zal, sha- bada, yaproq, katta, quvdfti^
iff 407-mashq. 0‘qing. ^рЦ)гш1д mazmuniga qarab, oxiriga tegishli finish belgisini qo'yib ko'chiring.
istiqlol bera^rN rtSTnatni qadrlaylik u matema- tikadan qanda^^Ueho oldi ey maysalar, maysalar, sizdan olam yasanar
Bu gaplarning turini ayting.
mashqAO‘qing. Fe’llarni aniqlang. Qavs ichidagi nuqtalar o'rniga fe’llarning so'roqlarini qo'ying.
Ikrom kompyuterda ishlashni (...) o'rgandi.
Tikuvchi fabrikada ko‘ylak (...) tikyapti.
Maysalar ustiga shudring (...) tushdi. 4. Bulut orasidan quyosh (...) ko'rindi.
Gaplarni so'roqlari bilan ko'chiring. Fe’llarning tagiga chizing.
mashq. Nuqtalar o'rniga so'roqlarga mos so‘z- larni qo‘yib, gaplarni yozing.
1. Chavandoz (nimaga?) mindi. 2. Haydovchi (nimani?) yurgizdi. 3. Ot (qayerdan?) yelib ketdi.
0‘zaro bog'lovchi qo'shimchalarga ega bo'lgan otiarni tarkibiy qismlarga ajrating va tegishlicha belgilang.
§410- mashq. Berilgan gaplarga mos so'zlar qo'shib, gapni qayta tuzing va yozing.
1. Tanlov boshlandi. 2. O'quvchilar keldilar.
mashq. Qavs ichidagi so‘roqlarga mos so‘zlar qo‘yib o'qing.
Do'stlaringiz bilan baham: |