Umumiy muvozanatlik va samaradorlik Umumiy muvozanatlik

Umumiy muvozanatlik va samaradorlik Umumiy muvozanatlik

Umumiy muvozanatlik va samaradorlik

Umumiy muvozanatlik

• 
  Umumiy muvozanatlik - bu jamiyatning barcha ehtiyojlari (aholi, davlat, korxona) va milliy ishlab chiqarish real hajmining o`zaro mos kelishlik darajasini bildiradi.
  
• 
  Qiymat ifodasida bu muvozanatlik yalpi talab va yalpi taklifning nisbati orqali namoyon bo`ladi. Milliy iqtisodiyotda ro`y beradigan barcha o`zgarishlar pirovard natijada yalpi talab va yalpi taklifdagi o`zgarishlar orqali ifodalanadi.
  
• 
  Yalpi talab tovarlar bozorida taqdim qilingan pirovard tovarlar va xizmatlarga bo`lgan barcha alohida talablar yig`indisidan iborat. Iqtisodiy muvozanatlik yalpi talab va yalpi taklifning tengligini taqozo etsa ham, amaliyotda ularning nisbati o`rtasidagi o`zgarishining mumkin bo`lgan har xil variantlari mavjud bo`ladi.
  

Jumladan:

• 
  Yalpi talabning ortishi. Ishlab chiqarish hajmi, milliy daromad va baholarning o`sishi bilan birga boradi;
  
• 
  Yalpi talabning tushishi. Ishlab chiqarish hajmi, milliy daromad va baholarning pasayishi bilan;
  
• 
  Yalpi taklifning ortishi. Ishlab chiqarish hajmining o`sishi bilan birga boradi va baholarning tushishini keltirib chiqaradi;
  
• 
  Yalpi taklifning kamayishi va shunga mos ravishda ishlab chiqarishning qisqarishi, baholarning o`sishiga olib keladi.
  

Xususiy muvozanatlik:

• 
  Xususiy muvozanatlik – bu ikkita o`zaro bog`liq bo`lgan iqtisodiy miqdorlar yoki iqtisodiyot tomonlarining miqdoran teng kelishidir. Xususiy muvozanatlik ishlab chiqarish va iste’mol, aholining sotib olish layoqati va tovarlar taklifi byudjet daromadlari va xarajatlari, alohida tovarlarga bo`lgan talab va taklif o`rtasidagi muvozanatliklar ko`rilgandagina yuzaga chiqadi. Bu muvozanatliklar ichida mamlakatimiz Prezidenti I.A.Karimov ta’kidlab o`tganidek: ”…..ichki bozorda talab va taklif o`rtasidagi mutanosiblikka erishish, ya’ni chiqarilgan pul miqdori bilan”