Umumiy mavzu: Fermentlarni tuzilishi, хоssalari va funktsiyalari

b) Protsessing va mRNK transportining ingibitorlari. 
Oqsil sintezini ingibitorlari bu bosqichda yadro ichidagi RNKaz, RNK-
ligazalar hisoblanib, mRNK yetilishining turli fazalariga ta‘sir qiladi. 
v) Translyatsiya ingibitorlari
. 
Keng doirada qo‘llaniladigan antibiotiklar kiradi.
Xloramfenikol – 
bakteriyalarning 70S ribosomalariga ta‘sir (80S 
ribosomaga 
ta‘sir 
qilmaydi) 
qiladi. 
Eukariotlarning 
mitoxondriya, 
xloroplastlariga ta‘sir qiladi. Xloramfenikol ribosomaning 50S subbirligi bilan 
bog‘lanib, 
peptidiltransferazali 
reaktsiyani 
to‘rmizlaydi. 
Natijada 
sintezlanadigan polipeptid zanjirni muddatdan oldin uzilishiga olib keladi. 
Demak Xloramfenikol - ribosoma subbirligi bilan birikib peptid bog‘ini hosil 
bo‘lishiga to‘sqinlik qiladi. 
Linkomitsinning
– ta‘siri xloramfenikol singari bo‘ladi.
Eritromitsin
– 50S bakterial subbirlikning, umuman A-qismidan P-
qismiga peptidil-tRNK ning translokatsiyasini ingibirlaydi. Translyatsiya 
mexanizimida 
elongatsiyaning 
3-qadamini 
(translokatsiyasini) 
blokada 
(tormizlaydi) qiladi.
Tetratsiklinlar – 
Ribosomalarga ta‘sir etadi. 70S ribosomalarga ko‘proq 
tanlab ta‘sir qiladi, 80S ribosomalarga nisbatan. mRNK va aminoatsil-tRNKni 

---

102 
ribosomadagi 50S subbirlikdagi aminoatsil markazi bilan bog‘lanishini 
tormozlab, 70S ribosomadagi oqsil biosintezini ingibirlaydi. 
Streptomitsin
bakteriyalarning 70S ribosomasiga ta‘sir (80S ribosomalarga 
ta‘sir qilmaydi) qiladi. Kichik subbirlikning oqsili bilan spetsifik bog‘lanib, 
mRNK ning to‘g‘ri o‘qilishiga to‘sqinlik qiladi. Sintez bunda to‘xtaydi. Defekt 
oqsil hosil bo‘ladi. Hozirda bu antibiotik tuberkulyozga qarshi qo‘llanilmoqda.