“Umumiy fizika” kursidan mustaqil ishlarni bajarishdagi uslubiy ko’rsatma

 

Foydalanadigan adabiyotlar: 

3.  I.V.Savelyev. “Umumiy fizika kursi”. II qism. T.O‟qituvchi. 1975 y. 337 

bet. 

4.  S.X.Astanov, M.Z.Sharipov, N.N.Dalmuradova “Magnetizm” elektron 

o‟quv qo‟llanmasi. Buxoro 2007 y. 52-56 bet.  

27. Ma’ruza. Yorug’lik to’lqini. Yorug’lik interferensiyasining 

 maksimum va minimum shartlari 

Bir  jinsli  va  izotrop  muhitda  joylashgan  nuqtaviy  teboranish  manbaidan 

tarqalayotgan to'lqinlarning fronti sferik shaklda bo'ladi. Bunday to'lqinlar sferik 

---

 

31 

to'lqinlar  deyiladi.  Agar  tebranish  manbai  tekislik  shakliga  ega  bo'lsa,  manbaga 

yaqin  soxalardagi  to'lqinlar  yassi  to'lqinlar  deb  ataladi.  Tebranish  nurga 

perpendikulyar  bo'lsa,  bunday  to'lqinlar  ko'ndalang  to'lqinlar  deyiladi.  Yorug’lik 

to'lqini ham ko'ndalang to'lqindir. 

Yo’lning  geometrik  uzunligi  S  ning  muhit  sindirish  ko'rsatkichi  n  ga 

ko'paytmasi yo'lning optik uzunligi L, 



=L

2

 - L

1

 esa yo'lning optik farqi deyiladi. 

 

Agar yo'lning optik farqi vakuumdagi to'lqinning butun soniga   

               



=



m



0

   

 

 

(m=0, 1, 2, ...) (1.7) 

 teng  bo'lsa 



  =



2m



  va  M  nuqtada  qo'zg’alayotgan  tebranishlar  bir  xil  fazada 

bo'ladi; (13.7) interferension maksimum sharti deb ataladi. 

 

Yo'lning optik farqi  

= (2m+1) (m=0, 1, 2, ...)  

 (1.8) 

bo'lsa,     



  =



(2m+1) 



  bo'ladi  va  M  nuqtadagi  to'lqin  fazalari  qarama-qarshi 

bo'ladi; (13.8) intenferension minimum sharti deyiladi.