“Umumiy fizika” kursidan mustaqil ishlarni bajarishdagi uslubiy ko’rsatma

Foydalanadigan adabiyotlar: 

1.  I.V.Savelyev. “Umumiy fizika kursi”. III qism. T.O‟qituvchi. 1975 y. 337 

bet. 

2.  S.X.Astanov, U.N.Islomov, N.N.Dalmuradova “To‟lqin optikasi” 

ma‟ruzalar matni. Buxoro 2006 y. 13 bet.  

  

29. Ma’ruza. Yorug’lik dispersiyasi. Fizikaviy va gruppaviy tezlik. 

Moddalar sindirish ko'rsatkichining yorug’lik to'lqin (chastotasiga) bog’liqligi 

dispersiya deb ataladi.   

 

---

 

32 

Chastota ortishi bilan 

moddaning sindirish 

ko'rsatkichi ham ortsa, ya'ni  , 

bu moddadagi yorug’likning 

dispersiyasi normal 

dispersiya deyiladi (2.1(a) - 

rasm). Agar chastota ortishi 

bilan moddaning sindirish 

ko'rsatkichi kamaysa (2.1(b) - 

rasm), u holda  

0









n

 va 

bunday dispersiya anomal dispersiya deyiladi. 

 

Ba'zi moddalarda ham normal, ham anomal dispersiyalar kuzatiladi. 

Maksvell 

nazariyasiga 

binoan 

dielektrik 

singdiruvchanligi, 

magnit 

singdiruvchanligi   bo'lgan muhitda elektromagnit to'lqinning tarqalish tezligi  

 

 

 

 

 

 . 

 



 



C

.                    (2.11) 

Moddaning sindirish ko'rsatgichi esa n=

C



 



,   



 = 1,   n=



. 

Demak,  

 

 

 

     n=

1

0

2

0

2

2





N

e

m







   

.(2.12)