Umumiy doc

Қаршилик
 
ўлчашнинг
 
компенсацион
 
усули
 
схемаси
 
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

85
2.22 – rasm.
 Kichik haroratlarni o‘lchash uchun avtomatik
kompensasion asbobning sxemasi
. 
Kichik haroratlarni o‘lchash uchun o‘zgaruvchan tok avtomatik kompensasion 
asbobning prinsipial sxemasi 2.22- rasmda keltirilgan. Qarshilik termometri R
t
ta’minlash manbaidan o‘zgaruvchan 
I
tok bilan ta’minlanadi. Asbobning o‘lchash 
sxemasi T
r
tok transformatoridan shunday ta’minlanadiki, o‘lchash toki I
o‘
=K
·
I 
bo‘ladi. Agar termometrda kuchlanish U
ab
bilan kompensasiya qilinmagan bo‘lsa, 
unda kuchaytirgich kirishiga signal beriladi. Bu signal reversiv dvigatelni va reoxord 
sirpang‘ichi R
p
ni kuchlanish U
ab
tushuvini (R
t
da) muvozanatlashtirmaguncha 
harakat qilishga (siljishga) majbur qiladi. Bu holda quyidagi tenglik bajariladi: 
IR
t
=U
ab
=I
o‘
R
ab
yoki
IR
t
=K
·
I(R
H
+mR
pr
), …. (2.75) 
bu erda, 
)
76
.
2
(
)
(
пр
H
t
ш
p
ш
p
пр
mR
R
K
R
R
R
R
R
R
+
=
+
⋅
=
R
n
rezistor asbob shkalasining sanoq boshini belgilashga xizmat qiladi, R
sh
esa 
o‘lchash diapazonini o‘rnatadi. Transformasiya koeffisienti K ni amalda o‘zgarmas 
deb qarab, asbob ko‘rsatishlari m ta’minot kuchlanishi tebranishiga va termometrni 
ulash simlari qarshiligining o‘zgarishiga bog‘liq emas, deb hisoblash mumkin.