Umumiy biyologiya

IV.Dars uslubi

 og`zaki 

V.Dars usuli

 Sahnalashtirilgan dars 

---

VI.Dars jihozi  

   Tayanch harakatlanish sisitemsiga oid ko`rgazmalar sahna uchun zaruriy jihozlar 

sudya , oqlovchi qoralovchi uchun zarur bo`lgan jihozlar 

VII.Darsning borishi 

1.Dars rejasi 

a.Suyak sistemasi 

b.odam skleti 

c.sahna ko`rinishi namoyishi 

2.Dars yakuni 

3.Uyga vazifa:

 kelgusi darsga tayyorgarlik ko`rish 

4.Darsning bayoni 

Boshlovchi 

    Katta qopni orqalagan savdogar Elyor Azizov horib charchab uyga keldi hatto 

choy ichishga holi kelmay ko`rpacha ustida uxlab qoldi.Mo`jizani qarangki 

uxlagan joyida u tush ko`rdi tushida undan nihoyatda azob ko`rgan dam olishni 

vaqtida ovqat yeyishni bilmagan tana a`zolari savdogar E.Azizovni sud qilayotgan 

emish: 

Sud raisi: 

Bugungi sud majlisini ochiq deb e`lon qilaman. 

Iltimos jimlik saqlansin. 

Jinoyatchi Elyor Azizovning ustidan shikoyat qilib kelganlarning cheki yo`q  hozir 

ularga navbati bilan so`z bersak.Birinchi so`z tayanch harakatlanish sistemasiga. 

---

-menimcha, bu yerga faqat  savdogar elyor azizovdan jabr ko`rganlar yig`ilgan 

bo`lsa kerak.Odam organizmining hayoti doimo tashqi muhit bilan chambarchas 

bog`liq ekan bu bog`lanishda tayanch harakatlanish sistemasi muhim ahamiyatga 

ega, harakatlanish tufayli odam ish bajaradi, atrofdagi odamlar bilan muomala 

muloqotda bo`ladi lekin bu kishi anashu vazifalarni  vaqtida bajarish imkoniyatini 

bizga bermasdan pul toppish uchun hatto o`z jonini ham ayamasdan u yoqdan bu 

yoqqa yugurgani yugurgan.Mening bir qismim suyak sistemasiga so`z bersam: 

-suyak sistemasi odam skletini tashkil qilib mening funksiyam ko`p qirrali.Eng 

muhim vazifam gavdani tayanch bo`lish va uni himoya qilishdir.hatto men ichki 

organizmlarni qon tomirlari va nerv sistemasini himoya qilaman.Bu kishidan men 

va mening a`zolarim nihoyatda aziyat chekmoqdamiz.Hurmatli sud hayati iltimos 

bu kishining jinoyatlariga yarasha jazo bersanggiz.Albatta so`zlarimga mana 

skletim ham qo`shilsa kerak. 

Tana skeleti 

-Men 2 qismdan umurtqa pog`onasi va ko`krak qafasidan tashkil 

topganman.Umurtqa pog`onam 33-34 umurtqaning birikishidan hosil bo`lib 

uzunligi odamning bo`yiga qarab 70-90 smgacha bo`ladi.besh qismdan -7 ko`krak 

12 dumg`aza 5 dum 4-3 umurtqadan tashkil topganman. 

   

 Ko`krak qafasi suyaklarimga 12 ko`krak umurtqa 12 juft qovurg`alar va 

to`sh suyagi kiradi.Anashu suyaklarim bir biri bilan birikishi tufayli ko`krak qafasi 

hosil bo`lib unda odam hayoti uchun muhim bo`lgan ichki organlar joylashadi.12 

juft qovurg`alaim orqa tomondan to`sh suyagi bilan yon tomonga o`zining 

tog`ylari yordamida bevosita birikadi uch juftimiz sohta qovurg`alar deylib ular 

ham pastda oldingi tomonidan to`sh suyagiga birikmay qorin muskullari orasida 

joylashgan Bular yetim qovurg`alar deyiladi. 

    

Gapni cho`zib yubordim shekilli aytaversam gap ko`p hulas bu  odam uzoq 

vaqtdan buyon bizga tinim bermay ish qildiradi sizlardan iltimos biz juda 

charchadik biror chora ko`rmasangiz nobud bo`lishimiz mumkin. 

---

-Menga ham so`z bersangizlar deb so`z oldi qo`l suyagi 

-Men 2 qismga yelka kamari va qo`lning erkin suyaklariga bo`linaman.Yela 

kamari suyaklariga kurak va o`mrov suyaklari kiradi.Bilak suyaklari2 ta naysimon 

bilak va tirsak suyaklaridan iborat.Menga bu odam ko`p yuk ko`tartirib azob 

bermoqda hatto o`mrov suyakalrim zirqirab kechalari oh voh qilib 

chiqaman.Hurmatli sud hayati meni bu kishidan halos etinglar.