Umumiy biyologiya
Download 0,79 Mb. Pdf ko'rish
|
odam va uning salamatligi kursini oqitishda pedogogik texnologiyalarni qollash
- Bu sahifa navigatsiya:
- O’.F.E. O’quvchilar o’zlashtirishi lozim bo’lgan materiallar yuzasidan o’quv
- Buyrakning vazifalari Buyrak funksiyasining boshqarilishi.
- Ayirish a’zolarining kasalliklari 2 ga bo’linadi.
- ‘‘Idrok xaritasi’’
- MUNDARIJA KIRISH I BOB.Odam va uning salomatligi kursini o’qitishda pedagogik texnologiyalarni qo’llashning ahamiyati.
- II BOB.Odam va uning salomatligi kursi mazmuni bilan tanishishda pedagogik texnologiyalardan foydalanish.
- III BOB.Odam va uning salomatligi kursini o’qitish bo’yicha yangi pedagogik texnologiyalardan foydalanish bo’yicha yangi pedagogik
|
Darsning rejasi:
1.
Ayirish a’zolarining ahamiyati. 2.
Ayirish a’zolarining tuzilishi. 3.
Ayirish a’zolarining vazifasi. Buyrak funksiyasining boshqarilishi. 4.
Ayirish a’zolarining kasalliklari. IV. O’quvchilarga o’zlashtirish lozim bo’lgan materiallar yuzasidan o’quv topshiriqlarini topshirish. V. Modul dasturi yordamida o’quvchilarning mustaqil ishlarini tashkil etish.
O’.F.E. O’quvchilar o’zlashtirishi lozim bo’lgan materiallar yuzasidan o’quv topshiriqlari Topshiriqni bajarish yuzasidan ko’rsatmalar Ball
1-O’.F.E. Darslikdagi matnni diqqat bilan o’qib chiqib, quyidagi savollarga javob topish va topshiriqlarni bajarish Maqsad: Ayirish a’zolarining ahamiyati va ayirish a’zolariga nimalar kirishini o’rganish 1.
Ayirishning ahamiyatini ayting. 2.
Ayirish jarayonida qaysi organlar ishtirok etadi? 3.
organlariga ta’rif bering. 4.
rejangizdan O’ quvchilar jamoasi bilan hamkorlikda ishlang, kichik guruhlar o’rtasida o’tkaziladigan savol-javobda faol ishtirok eting.
kelib chiqib boshqotirma tuzing.
2-O’.F.E. Maqsad : Buyrakning mikroskopik tuzilishini o’rganish. 1.
Buyrak necha qavatdan iborat va qaysilar? 2.
Buyrakni mikroskopik tuzilishini ayting.
3.
Buyrakda qon aylanishining xususiyati nimadan iborat? 4.
O’zingizning rejangizdan kelib chiqib boshqotirma tuzing. O’ quvchilar jamoasi bilan hamkorlikda ishlang, kichik guruhlar o’rtasida o’tkaziladigan savol-javobda faol ishtirok eting.
3-O’.F.E. Maqsad: Buyrakda siydik hosil bo’lishini o’rganish. 1.
siydik hosil bo’lishi necha davrga O’ quvchilar jamoasi bilan hamkorlikda ishlang, kichik guruhlar o’rtasida o’tkaziladigan savol-javobda faol
bo’linadi va qaysilar, ta’riflang. 2.
Ikkilamchi siydik birlamchi siydikdan qanday farq qiladi? 3.
Buyrak qanday vazifalarni bajaradi? 4.
O’zingizning rejangizdan kelib chiqib boshqotirma tuzing. ishtirok eting.
Maqsad : Buyrak funksiyasining boshqarilishi, siydik ayirish a’zolarining kasalliklarini va ularni oldini olishni o’rganish. 1.
gumoral boshqarish deganda nimani tushunasiz? 2.
O’ quvchilar jamoasi bilan hamkorlikda ishlang, kichik guruhlar o’rtasida o’tkaziladigan savol-javobda faol ishtirok eting.
kasalliklari necha guruhga bo’linadi? 3.
Qaysi kasalliklarni davolamaslik natijasida ayirish a’zolarining kasalliklari kelib chiqadi? 4.
rejangizdan kelib chiqib boshqotirma tuzing.
Yangi mavzu bayoni yuzasidan darsda foydalaniladigan ko’rgazmalar Ayirish a’zolarining umumiy ko’rinishlari Ayirish a’zolarining tuzilishi Siydik ayirish a’zolari ayirish a’zolarining asosiy qismi hisoblanadi, siydik ayirish a’zolariga buyraklar, siydik yo’li, qovuq va siydik chiqarish kanali kiradi. Nefron tuzilishi va qon bilan ta’minlanishi. Ayirish a’zolarining vazifasi Buyrakda siydik hosil bo’lishi ikki davrga bo’linadi. Birinchi davri- filtratsiya davri deyilib, u birlamchi siydik hosil bo’lishidan iborat. Reobsorbsiya- bu siydik hosil bo’lishining ikkinchi davri hisoblanadi. Kanalchalarda qolgan siydik ikkilamchi siydik deyilib, uning tarkibida moddalar almashinuvi natijasida to’qimalarda hosil bo’lgan qoldiq azot, mochevina, kreatinin kabi chiqindi moddalar va ma’lum miqdorda tuz, suv bo’ladi. Buyrakning vazifalari Buyrak funksiyasining boshqarilishi. Buyrakda siydik hosil bo’lishi nerv va gumoral yo’l bilan boshqariladi. Simpatik nerv tolalari buyrak qon tomirlarini toraytirib, siydik ajralishini kamaytiradi. Parasimpatik nerv tolalari esa buyrak nerv tolalarini kengaytirib, siydik ajralishini ko’paytiradi. Bu nervlarning markazi orqa va bosh miyada joylashgan. Bosh miyaning pastki sohasida joylashgan gipofiz bezining orqa bo’lagida sintezlanadigan antidiuretik gormon buyrak egri-bugri kanalchalarining devoriga ta’sir etib, reabsorbsiya jarayonini kuchaytiradi va siydik ajralishini kamaytiradi. Qalqonsimon bezda sintezlanadigan tiroksin gormoni,aksincha, reabsorbsiya jarayonini pasaytirib, siydik ajralishini ko’paytiradi. Ayirish a’zolarining kasalliklari va ularni oldini olish (internetdan olingan ma’lumotlar)
1.
Buyrak va siydik yo’llarining yallig’lanishi. 2.
Buyrak va siydik yo’llarining tosh kasalliklari. VI. Modul dasturi topshiriqlari yuzasidan kichik guruhlar o’rtasida boshqotirmalar orqali bilimlarini sinab ko’rish. VII. Modul dasturini yakunlash. VIII. Yangi mavzu yuzasidan o’quvchilar bilimini mustahkamlash va berilgan topshiriqlar asosida bilimini baholash. Masala : Bitta nefronning uzunligi 50 mm, 2 mln ta nefronning uzunligi qancha? Berilgan : 1 ta nefron L= 50 mm
2mln nefron L= ? Yechish: 1ta- 50mm
2000000 –x= 100000000 1 50 2000000 = × yoki 100 km Javob: 100 km.
Aqliy hujum 1.
Ayirish a’zolariga nimalar kiradi? (teri, o’pka, buyrak) 2.
Teri orqali qanday moddalar ajraladi? (oz miqdorda suv, tuz, azot qoldiqlari) 3.
Siydik ayirish a’zolariga nimalar kiradi? ( buyraklar, siydik yo’li, siydik pufagi)
4.
Buyrak to’qimasi necha qavatdan iborat? (tashqi qoramtir po’st va ichki oqimtir mag’iz qavati) 5.
Har bir buyrakning o’rtacha og’irligi necha gramm? (150 gramm) 6.
Har bir buyrakda o’rtacha necha nefron bor? (1 mln) 7.
Har ikkala buyrakdagi nefronlarning o’rtacha umumiy uzunligi necha metr? (100 km) 8.
9.
Shumlyanskiy-Baumen kapsulasiga arteriya tomiri kirib, mayda tomirchalarga, ya’ni to’rsimon kapillyarlarga bo’linib qanday tugunni hosil qiladi? (Malpigi tuguni) 10.
qiladi? (30 sm) diametric 6-8 mm. 11.
Buyrakdagi siydik hosil bo’lishi necha fazadan iborat va qaysilar? (2 fazadan filtratsiya, reabsorbsiya) 12.
Birlamchi siydik tarkibida qanday moddalar bo’ladi? (oqsildan tashqari, qand, aminokislotalar, suv, mineral tuzlar va boshqalar) 13.
Katta odamlarda bir kecha-kunduzda qancha birlamchi siydik filtrlanadi? (100 l) 14.
Buyrakning funksiyasi qanday boshqariladi? (nerv va gumoral yo’llar bilan) 15.
gormon (antidiuretik gormon) 16.
Reabsorbsiya jarayonini pasaytirib, siydik ajralishini ko’paytiradigan gormon (tiroksin) 17.
Bitta nefron necha minut ishlaydi? (15 minut ishlab, 40-45 minut dam oladi) 18.
Siydik ayirish a’zolarining kasalliklari necha xil turga bo’linadi? (ikkiga: yallig’lanish va tosh kasalliklari) 19.
Yallig’lanish kasalliklarining kelib chiqish sabablari (angina, karies, o’pka yallig’lanish kasalliklarining davolanmaganlik natijasida) 20.
Buyrakda tosh to’planishining sababi? (odam organizmida tuz almashinuvining buzilishi) 21.
Buyrakda tosh hosil bo’lishini oldini olish uchun nima qilish kerak? (qaynatilgan suv, choy ichish, jismoniy tarbiya bilan doimiy shug’ullanish kerak)
22.
Ikkilamchi siydikning hajmi? (1-1,5 l) Dars jarayoni davomida guruhlarning to’plagan ballari e’lon qilinadi. G’olib guruhlar aniqlanadi. Guruhlardan 1.
‘‘Eng zo’r notiq’’ 2.
‘‘Eng zo’r shifokor’’ 3.
‘‘Eng zo’r ekspert’’ 4.
‘‘Eng xotirasi kuchli’’ o’quvchilar aniqlanadi. Medalyonlar bilan rag’batlantiriladi. O’quvchilarning qo’lga kiritgan natijalari haqida aytib o’tiladi. O’quvchilarni baholash.
Uyga vazifa : ‘‘ Buyrak tosh kasalliklari’’mavzusidan, qo’shimcha adabiyotlardan va internetdan foydalanib referat yozib kelish. 3-BOB. Odam va uning salomatligi kursini o’qitish bo’yicha yangi pedagogik texnologiyalardan foydalanish bo’yicha o’tkazilgan tajriba-sinov ishlari va natijalari. Ma’lumki ta’limda joriy qilinadigan har qanday yangilik eksperiment orqali amalga oshiriladi va isbotlanadi.Biz ham tajribamizda yuqorida berilgan ilg’or pedagogik texnologiyalardan foydalanib turli xil metodlardan foydalanib sinovdan o’tkazdik.Bu o’rinda dastlab biz dars jarayonida dars usullarini tanlash to’g’risida to’xtalib o’tamiz. O’zbekiston Respublikasining ’’Kadrlar tayyorlash milliy dasturi’’ va ’’Ta’lim to’g’risidagi Qonuni’’ talablaridan kelib-chiqib yangi pedagogik
texnologiyalarni darsga tadbiq etish zaruriyatini keltirib chiqarmoqda.Pedagogik texnologiyalarga muvofiq darsning maqsadi,davlat buyurtmasiga mos kelishi lozim,darsning maqsadi uning mazmunini belgilaydi.Dars mazmuni dastur bo’yicha chuqur bilim berilishi o’qituvchining dars mahoratiga bog’liq.Beriladigan bilimlar asosida esa ko’nikma va malakalar shakllantiriladi.Davlat buyurtmasiga asosan davr talabi asosida reja,dastur,darslik,o’quv qo’llanmalari,o’quv vositalari ham yangi pedagogik texnologiyalar asosida yangilab boriladi. Dars maqsadi,mazmuniga mos ravishda o’qitish vositalari hamda dars usuli tanlanadi. 1.Nazariyani amaliyot bilan bog’lash zaruriyatidan kelib-chiqib,ilmiy asoslangan tajriba-sinovdan o’tgan,yangiliklar bilan boyitilgan zamonaviy ta’limga o’tish lozim.Bunda sustkashlik va harakatsizlikka yo’l qo’yib bo’lmaydi.Dastur va darslikdan ahamiyati kam bo’lgan materiallar chiqarib boriladi. Hozirgi fan-teznika yutuqlariga asoslanib,ilmiy-texnik axborotlardan keng foydalanilgan holda o’quv dasturlarini muntazam yangilab borish taqozo etiladi. 2.O’quv jarayonini qulaylashtirish lozim.Bunda o’qituvchi va
o’quvchining kam kuch sarflab maqsadga erishuvchi,o’qitish uchun qulay sharoit yaratish ko’zda tutiladi. 3.O’qitishda yangi vositalar,faol usullar,ta’limiy materiallar ta’limning ilmiyligini oshiradi va bu jarayon rivojlantirib,takomillashtirilib boriladi.Ilmiy tadqiqotlarning natijalari amaliyotga joriy etib borilsa maqsadga muvofiq bo’ladi. 4.O’qituvchi va o’quvchilarning o’zaro hamjihatligi ta’minlangan bo’lishi kerak.O’qituvchi o’quv jarayonida amaliyotchi konstruktor sifatida faoliyat ko’rsatishi,ta’lim maqsadini aniq tasavvur etishi,dars mazmunini chuqur bilishi,o’qitish texnikasi va usullarini yaxshi egallagan,o’qitish jarayoni uchun zaruriy shart-sharoit yarata olgan bo’lishi va uni amalga oshirishi lozim. 5.Ta’limda yangi pedagogic texnologiyalar axborot va o’qitish vositalaridan ayniqsa kompyuterdan,elektroaloqa,radio,televideniyadan samarali foydalanish talab etiladi.Ular vositasida ta’limiy materiallar ishlab chiqish yaxshi samara beradi. 6.O’quv jarayonining samarasi uning moddiy texnika bazasiga bog’liq bo’lib maktab binosi hozirgi zamon talabiga javob berishi,shovqindan holi,iqlim sharoiti hisobga olingan,yorug’,zarur mebellar bilan jihozlangan bo’lishi lozim.
7.O’quv tajriba jarayonini sifatini baholash pedagogic texnologiyaning o’z oldiga qo’ygan ijtimoiy maqsadidir.Baxolashning reyting test
tizimi,o’quvchilarning bilim va ko’nikmalarini tekshirishda yangi avtomatlashtirilgan nazorat vositalaridan foydalanish asosiy yo’nalish bo’lishi kerak.
Odam va uning salomatligi kursini o’qitish bo’yicha pedagogic texnologiyalardan foydalanish bo’yicha o’tkazilgan tajriba sinov ishlari. Biologiya ta’limi bo’yicha tadqiqot olib boruvchilar,eng avvalo
biologiya,didaktika,pedagogika,psixologiya,mantiq,bilish nazariyasi kabi fanlarni chuqur o’rganib chiqishlari zarur.Ularda tadqiqot uchun taqqoslash va qiyoslashga doir bo’lgan ma’lumotlar to’planadi.Biologiya o’qitish metodikasi bo’yicha olib boriladigan tadqiqotlarda statistik matematik metodlarning ham roli katta.Bunda tajriba o’tkazilayotgan sinflar va maktablardagi ish natijalarini e’tiborga olish keng qo’llaniladi.Olingan miqdoriy ko’rsatkichlarga tayanib u yoki bu metodning,usulning,vositalarning qanchalik samara berishini aniqlash imkoniyati tug’iladi.Statitik,matematik metodning eng muhim xususiyatlaridan biri shuki ular yordamida pedagogika va uslubiy hodisalar o’rtasidagi qonuniyatlarni ochish imkoniyatlari yaratiladi.Masalan tajriba sifatida qo’llanilayotgan ta’lim metodi o’quvchilarning bilim va ko’nikmalariga,bilish faoliyati faolligiga qay darajada ta’sir qilishini o’rganishga yordam beradi. Biologiya o’qitish metodikasi bo’yicha olib boriladigan tadqiqotlardan pedagogik eksperiment keng qo’llaniladi.Bu metod kuzatish metodining mantiqiy davomidir.Eksperiment yangi pedagogic tajribani yaratishga mo’ljallangan bo’lib,u quyidagi holatlarida qo’llaniladi. 1.Tadqiqotchi sinab ko’rmoqchi bo’lgan material o’quvchilar yoshiga va bilim saviyasiga mos kelishi yoki kelmasligini aniqlashda. 2.Maktab biologiya kurslaridagi biror mavzuni o’rganishga tavsiya etilgan yangi metodlar va ko’rgazmali qo’llanmalarni birgalikda qo’llashning samarasini aniqlash zarurati tug’ilganda va h.k.
Boshqacha qilib aytilganda,bu eksperiment ta’lim va tarbiya jarayonini ilmiy nuqtayi nazardan,tajribalar yordamida sinab ko’rish zaruriyati tug’ilganda qo’llaniladigan metoddir. Eksperimentning muvaffaqiyatli o’tishi avvalo uning maqsadi qanchalik puxta rejalashtirilganligiga,tadqiqot faraziga hamda yangilikni o’zida qanchalik puxta mujassamlashtirganligiga bog’liq.Tadqiqotlarda o’rtaga tashlangan faraz o’z ichiga o’quvchilar tomonidan egallanishi lozim bo’lgan bilim va ko’nikmalarni hamda o’sha bilim va ko’nikmalarni puxta o’zlashtirishga yordam beruvchi usul va vositalarni ham o’z ichiga olishi kerak.Pedagogik eksperiment xilma xil tarzda qo’yilishi mumkin.Uni belgilariga ko’ra quyidagi guruhlarga ajratish mumkin. 1.Vaqtga nisbatan:uzoq va qisqa muddatli. 2.O’rganilayotgan hodisalar tarkibiga ko’ra:oddiy va murakkab. 3.Tashkil etish jarayoniga ko’ra: a.Laboratoriyada alohida o’quvchilar guruhi bilan o’tkazish. b.Tabiiy (butun sinf bo’yicha yoki bir necha maktabning turli sinflari bilan) c.Kompleks tarzda (laboratoriya sharoiti va tabiiy eksperimentlarni o’z ichiga olgan holda)
Eksperiment uyushtirishning muhim shartlaridan yana biri,farazga muvofiq o’quv uslubiy(o’quv matnlari,topshiriqlar,tarqatma,didaktik)materiallar yaratishdan iborat.Chunki bularsiz eksperiment uyushtirish qiyin.Eksperiment uyushtirishning eng keng tarqalgan usullaridan biri eksperiment va nazorat sinflar tashkil qilish hisoblanadi. Bunda eksperiment sinflarda o’quv materiali tadqiqotchi tavsiya etgan yangi metod va usullar yordamida
uyushtiriladi.Nazorat sinflarda esa ta’lim an’anaviy usulda olib boriladi.Har ikkala guruhlarda talabalar soni ularning bilim saviyasi talabalarning metodik mahorati deyarli bir xil bo’lishi kerak,aks holda eksperimentdan ko’zlangan natijaga erishish qiyin bo’ladi.Eksperiment,nazariy g’oyalarining qanchalik to’g’ri yoki noto’g’ri ekanligini isbotlashga yordam beruvchi jarayondir. Demak,eksperiment,shunday tadqiqot usuliki unda pedagogik jarayonning
ob’ektiv qonuniy aloqalari tadqiq qilinadi.Barcha metodika fanlari qatori biologiya o’qitish metodikasining kelajakdagi taraqqiyotini ham
eksperimentlarsiz tasavvur qilib bo’lmaydi. Odam va uning salomatligi kursini o’qitish bo’yicha pedagogik tenologiyalardan foydalanish bo’yicha o’tkazilgan tajriba-sinov ishlari. Biz tajribamizni pedagogik amaliyot davrida 2ta guruhda o’tkazdik.Bunda biz 2ta guruhning talabalarining o’qishi darsdagi faolligi bir xilligini e’tiborga oldik.Biz o’tkazmoqchi bo’lgan darslarda ilg’or pedagogik texnologiyalarni boshqa tajribali o’qituvchilar yordamida ham sinab ko’rdik.Bizni sevintiradigan tomoni shundaki,pedagogik amaliyotda o’tkazgan tajribamiz bilan tajribali o’qituvchilar natijalari hamohang keldi.
Xulosa Respublikamiz umumiy o’rta ta’lim maktablarining biologiya o’qitish metodikasida noan’anaviy darslarni tashkil etish va o’tkazish bo’yicha muayyan tajribalar to’plangan. Biologiya o’qituvchilar va uslubchilar fikrlari,shuningdek amalga oshirilgan tadqiqot natijalari bo’yicha ilg’or pedagogik texnologiyalarining asosiy vazifasi o’quvchiga ta’lim berish,uning shaxsini tarbiyali hamda rivojlantirishga ko’mak berishdan iboratdir.Bu texnologiyalar o’quvchilarning muomala madaniyatini tarbiyalaydi,ularning erkin harakatini ayniqsa so’zlab berish,isbotlash ,ishonch hosil qilish uchun katta ahamiyat kasb etadi.
Odam va uning salomatligi kursida noana’naviy dars tashkil etish va o’tkazish asosida muammoli vaziyat yaratish haqidagi qoidaga,ya’ni ,,aqliy hujum’’ metodiga amal qilishi tasdiqlandiki,bu vazifani hal qilish noma’lumdan ma’lumga tomon harakat qilish imkonini beradi,har bir o’quvchining ichki,ijodiy imkoniyatlaridan o’rinli,samarali foydalanadi.
Didaktik o’yinlar texnologiyasi darsda o’quvchilar faolligining yuqori darajasini ta’minlash asosida oldindan belgilangan maqsadga erishishga qaratiladi.Didaktik o’yinda rollarni jamoa[gurux] tarzida bo’lishi o’yinning o’ziga xos farq qiluvchi belgisi hisoblanadi.Bu esa o’yinning tarbiyaviy imkoniyatini yana ham kuchaytiradi,ya’ni o’quvchi shaxsida o’zarohamkorlik,o’zaro yordam ,do’stlik ,hamjixatlik kabi fazilatlar shakllanadi.
Modulli ta’lim texnologiyasiga asoslangan darslarda o’quvchilarning o’quv bilish faoliyati modul dasturlari asosida tashkil etiladi.O’quvchilar o’quv
materialini modullarga ajratadi va modul dasturini yaratadi.Biologiyani o’qitish jarayonida zamonaviy ta’lim texnologiyalaridan modulli ta’limning o’ziga xos xususiyati modulli darslarning an’anaviy darslardan farqi va
afzalligi,o’quvchilarning bilish faoliyatini tashkil etish va boshqarish yo’llari bilan tanishib,metodik bilim,ko’nikma va malakalar,kasbiy mahorat,nutq va muloqat madaniyati rivojlanadi.
Noananaviy darslar va ta’limning interfaol usullarini muhim tarbiyaviy ahamiyati shundaki o’quvchida yashirinib turgan qobiliyat va istedodlarni ro’yobga chiqaradi hamda ularda ishonch bilan yondashishni
tarbiyalaydi.Interfaol usullar,didaktik o’yinlar,modulli dasturlarning ahamiyati shundaki,ta’limning barcha uchun qulay bo’lgan suratini ta’minlaydi.Bu biologiyadan davlat ta’lim standartlari talablariga hamohangdir.O’yin faoliyati o’quvchilarga o’zlari uchun qulay bo’lgan suratda harakat qilish imkonini beradi va bu surat ularning imkoniyatlariga muvofiq bo’ladi.Bundan tashqari,o’yinda rolni o’quvchining o’zi tanlash imkoniyati vujudga keladi,ya’ni majburiylik,majbur qilish elementi qisman barham topadi.
Tadqiqot natijalari shuni ko’rsatdiki,o’yinlarning barcha turlarini o’rtasidagi o’zaro bog’liqlik o’yinlarning sekin-asta murakkablashib borish oddiy stol o’yinlardan mazmunli rolli o’yinlarga tomon borish zarurligini taqozo etdi.
Tajriba-sinov ishlari davomida shu narsa aniqlandiki,qobiliyat darajasi va o’zlashtirishi turlicha bo’lgan o’quvchilarda o’yinlariga bir xilda ijobiy munosabat vujudga keldi. Noan’anaviy darslar va ta’limning interfaol usullari o’quvchilarning darsga bo’lgan munosabati va ilm olishga bo’lgan holatini oshiruvchi muhim turtki bo’ldi.
Yangi asr kishilarida faollik bilan mustaqil ish olib borish,tezkorlik bilan qarorlar qabul qilish,o’zgaruvchan hayot sharoitlariga moslashishini talab qiladi.Shu bois ham ta’lim tizimida birinchi navbatda dars berish faoliyatiga birlamchi e’tibor qaratilmoqda.
Noan’anaviy ta’limda o’qituvchi yoki darslik asosiy bilim manbai,bilish jarayonining nazoratchisi bo’lgan bo’lsa,shaxsga mo’ljallangan ta’limda o’qituvchining vazifasi talabalarning mustaqil bilim olish faoliyatini tashkil etish ularning o’quv faoliyatini yo’nalishga solib aniqlab borishdan iborat bo’lmoqda.Ayni shu vazifalarni bajarish uchun mamlakatimiz ta’lim tizimiga joriy etilayotgan yangi pedagogik texnologiyalarda o’z aksini topmoqda.
Yangi ta’lim texnologiyalarini keng joriy etish,talabalarning faollik bilan o’qish va muammolarning mustaqil ravishda yechimini topish hamda talabalarning o’z imkoniyatlari darajasida nimalarga qodir ekanligini to’la shakllantirishga katta imkoniyatlar beradi.
Ishni yozish jarayonida noananaviy darslar ustida ishlash orqali shunday fikrlar ham paydo bo’ldi.Shahar,tuman maktablarida
o’qituvchilarimizni yangiliklardan xabardor qilib turish maqsadida turli o’qitish kurslari ham tashkil qilish mumkin.Mutaxassislar har bir hududda o’qituvchilarga qisqa kurslar o’qitsalar maqsadga muvofiq
bo’lardi.Shunungdek,viloyatimizda tajribali ilg’or o’qituvchilarning ishlarini ham ommalashtirish lozim.
Bitiruv malakaviy ishini yakunida shunday xulosa va tavsiyalar ishlab chiqildi: 1.Har qanday o’qitishda rang-baranglik bo’lishi lozim. 2.’’Odam va uning salomatligi’’ kursida noan’anaviy darslardan foydalanish uchun o’qituvchi ijodiy ishlashi kerak. 3.Noananaviy darslarni o’tkazishda o’quvchilar faolligini oshirishga e’tiborni qaratishimiz lozim. 4.O’qituvchi doimo o’qitish metodikasidagi yangiliklardan boxabar bo’lishi lozim.
5.Har bir mavzuni o’rganishda albatta oldindan dars ishlanmasi tayyor bo’lishi lozim. 6.Dars ishlanmasida darsning har bir bosqichlari uchun diqqatni jalb qiluvchi savol va topshiriqlar,qiziqarli ma’lumotlar,munozara,o’yin va h.k bo’lishi lozim.
MUNDARIJA KIRISH I BOB.Odam va uning salomatligi kursini o’qitishda pedagogik texnologiyalarni qo’llashning ahamiyati. 1.1.O’quvchilarni bilish faoliyatini faollashtirish va ta’lim samaradoligini oshirishga imkon beradigan texnologiyalar roli. 1.2.O’quvchilarga odam va uning salomatligi kursini o’qitishda pedagogik texnologiyalarni qo’llash usullari.
2.1.’’Hujayra.Hujayra haqida umumiy tushuncha’’ mavzusini interfaol metodlardan foydalanib o’qitish. 2.2.’’Tayanch harakatlanish sistemasini tuzilishi’’mavzusini o’rganishda didaktik o’yin texnologiyalaridan foydalanish samaradorligi. 2.3.’’Ayirish a’zolarining tuzilishi,vazifasi.Siydik ayirish kasalliklari va ularni oldini olish’’ mavzusini o’tishda modulli ta’lim texnologiyasidan foydalanish.
1.Azimov I va boshqalar.Biologiya.Metodik qo’llanma.T.ABU Ali ibn Sino nomidagi Tibbiyot nashriyoti.2002 yil. 2.Azamjon Xoliqov ‘’Pedagogik mahorat’’Toshkent-2011 y. 3.Azizxo’jayev N.N.Pedagogik texnologiya va pedagogik mahorat.O’quv qo’llanma.T.2003.TDPU-174 b. 4.Azizxo’jayev.N.N.Ta’lim jarayoni samaradorligini oshirishda pedagogik texnologiyalar.Oliy o’quv yurti o’qituvchilari va malaka oshirish kurslari tinglovchilari uchun metodik qo’llanma.Toshkent-2007. 5.Azizxo’jayev.N.N .’’Педагогические технологии в педаготовке учителья’’.Тошкент 2000 г. 6.BerzilinN.M. , Korsunskaya .B.M.Biologiyao’qitishningumumiymetodikasi.Toshkent:’’O’qituvchi’’1985 y.374 b. 7.OchilovM.Yangipedagogiktexnologiyalar.Qarshi:Nasaf,2000.79b. 8.SaidahmedovN.Yangipedagogiktexnologiyalar.T.Moliya,2003. 9.KarimovI.A.BARKAMOLAVLOD.O’ZBEKISTONTARAQQIYOTININGPOY DEVORI.T.SHarq.1997.64 b. 10.G’ofurovA.T.FayzullayevS.S.Evolyutsionta’limot.Oliyo’quvyurtitalabalariuchu ndarslik.T.’’Aloqachi’’.2009.
11.TolipovaJ.O,G’ofurovaA.T.’’Biologiyata’limitexnologiyalari’’Toshkent’’o’qitu vchi’’2002 y. 12.TolipovU,UsmanbaevaM.Pedagogiktexnologiyalariningtadbiqiyasoslari.T.2006 . 13.TolipovaJ.O. ,G’ofurovaA.T.Biologiyao’qitishmetodikasi.Metodikqo’llanma.Akademiklitsey,ka sb—hunarkollejlaribiologiyao’qituvchilariuchun.Toshkent.Bilim.2004.160 b. 14.TolipovaJ.O.Biologiyanio’qitishdapedagogiktexnologiyalardanfoydalanish.1- qism.Talabalaruchuno’quvqo’llanma.T.TDPU.2004.75 b. Download 0,79 Mb. Do'stlaringiz bilan baham:
|
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish