Умумий ўрта таълим мактабларида синфдан ташқари ишлар” 1-мавзу: Умумий ўрта таълим мактабларида синфдан ташқари ишлар ва унинг мазмуни

Спорт турлари бўйича ёш йўриқчиларни тайёрлаш
Йўриқчиларни олдинги бўлимларимизда қайд қилинганимиздек 12-13 ёшдан кичик бўлмаган, спорт секциясида бир йилдан ортиқроқ шуғулланган, жисмоний жиҳатдан тайёргарлиги яхши саналган, ташкилотчилик қобилиятлари билан ўртоқларидан ажралиб турадиган, ўзининг орқасидан болаларни эргаштира оладиган ўқувчилардан танланади.
Уларни тайёрлаш машғулотлар давомида кичик топшириқларни бериш билан ёки махсус ажратилган вақт давомидаги алоҳида машғулотларда (семинарда) олиб борилади. Ёш йўриқчиларни тарбиялаш назарий ва амалий машғулотлар тарзида йўлга қўйилади. Назарий машғулотлар суҳбат кўринишида олиб борилади. Бунда ўқувчилар учун махсус адабиётлар тавсия қилиниб, улардан мустақил тайёрланиш талаб қилинади. Ҳар бир машғулотдан сўнг ўзлаштирилган мавзунинг асосий саволлари ҳақида қисқа суҳбат ўтказиш тавсия қилинади. Асосий эътиборни унитиш (ўргатиш)нинг ва тренировка жараёнининг умумий асослари, машғулотларни ташкиллаш ва ўтказиш методикаси, машқларни бажаришда ёрдам ва ҳавфсизликни олдини олиш деган мавзуларга кўпроқ қаратиш лозим. Амалий машғулотларда дарс ёки тренировка пайтида ёш йўриқчилар тайёрлов ва йўлланма берувчи машқларни қўллай олишга оид зарурий билимларни, ҳаракатларни ўзлаштиришни кетма-кетлиги, жисмоний сифатларни ривожлантириш ва тарбиялаш хақидаги махсус билимлар ва ўқитиш методикасини ўзлаштирадилар. Машғулот давомида йўриқчи тренировка дарсининг алоҳида бўлими (қисми)ни ўтказиши, унда ўқитувчининг роли ва фаолияти ҳақида тасаввур ҳосил қилади, машғулотларни айрим қисмларини ёки уни ўзи тўла мустақил ўтказиш методикаси, малакаси ва кўникмаларига эга бўлади. Буйруқ бериш, уни ижросини назорат қилиш, топшириқни бажарилишини таҳлил қилиш ва ижро назоратини йўлга қўйиш, хатоларни аниқлаш ва уни тузатишга ўрганади.Йўриқчилар тайёрлаш семинари охирида улар «Ёш йўриқчи» нишонини олиш учун синов топширадилар. Назарий курс бўйича 2-3 нафар тингловчи билан суҳбат тарзида синов ўтказилади. Ўртача ҳар бир йўриқчининг синови учун 10-15 минут вақт сарфланади. Амалий бўлим бўйича йўриқчи ўқитувчидан алоҳида топшириқлар олиб шу топшириқларга баҳо олиш билан синовдан ўтади. Аъло, яхши, қониқарли, қониқарсиз-деб баҳолар баённомада қайд қилинади. Семинар машғулотини олиб борган ўқитувчи махсус журнал юритади ва бу журналда йўриқчилар тайёрлаш дастури материаллари қайд қилинади, қатнашувчиларнинг давомати, ўзлаштириш баҳолари, топшириқларни бажарганлигининг жорий ва якуний баҳолари, амалий ва назарий материални билиши, билмаслиги ёзиб борилади ва журнал «Ёш йўриқчи» унвонини олиш учун ўқувчилар кўнгилли спорт жамиятига (Ёш куч) топширилади.