Умумий психология (шахс психологияси)

УМУМИЙ ПСИХОЛОГИЯ (ШАХС ПСИХОЛОГИЯСИ)

• Фан бўйича тақдимот материаллари

ШАХСГА ФАКТОРЛИ ТАҲЛИЛ

• РЕЖА:
• Шахс хислатлари назариясининг умумий тамойиллари.
• Тизимли тамойиллар: шахс хислатлари тоифалари.
•  

КЕТТЕЛЛ Р.Б.: ШАХС

• ИНДИВИДУАЛЛИКНИ ҲОСИЛ ҚИЛУВЧИ КЎП МИҚДОРДАГИ ХИСЛАТЛАР.
• ШАХС ХИСЛАТЛАРИНИНГ НАСЛИЙЛИК ВА МУҲИТ ТАЪСИРИДА ШАРТЛАНГАНЛИГИ ДАРАЖАСИ.
• НАСЛИЙЛИК ВА МУҲИТ ОМИЛЛАРИНИНГ ЎЗАРО МУНОСАБАТЛАРГА КИРИШИШИ.

Р.Б. КЕТТЕЛНИНГ ШАХСГА ОМИЛЛИ ЁНДАШУВИ

• КЕТТЕЛ ШАХС ПСИХОЛОГИЯСИГА ОИД 35ГА ЯҚИН КИТОБ ВА 400 ИЛМИЙ ТАДҚИҚОТ МАҚОЛАЛАРИ ЧОП ЭТГАН.
• КЎПРОҚ ЭТИБОРГА ОИД КИТОБЛАРИДАН “ ШАХСНИНГ ТУЗИЛИШИ ВА ЎЛЧАМИ” (1946); “ШАХС: ТЕОРЕТИК ВА ФАКТ АСОСИДА ИЗЛАНИШ” (1950); “ ШАХСНИНГ ИЛМИЙ ТАҲЛИЛИ (АНАЛИЗИ)” (1965); “ШАХС ВОРИСЛИГИ ВА ҚОБИЛИЯТИ” (1982) ВА “БЕЁНДИЗМ: ФАНДАН ДИН” (1987).

КЕТТЕЛНИНГ ШАХСГА ОМИЛЛИ ЁНДАШУВ НАЗАРИЯСИ

• Кеттел маълумотларни тўплашда учта асосий манбаадан фойдаланган:
• Реал ҳаётий факторлар (L—маълумот);
• Маълумотларни тўлдиришда шахсни ўзига баҳо бериши (Q-маълумот);
• Обектив тестлар (T-маълумот);

L—маълумот

• Биринчи “ L ” маълумотлар кундалик ҳолатларда, масалан, мактабдаги ўзлаштириш тенгқурлари билан ўзаро муносабатидан ташкил топган. Бу маълумотларга одамлар томонидан шахснинг ўзига хос хусусиятларига бериладиган баҳоси ҳам кириши мумкин.

Q-маълумот

• Иккинчи “Q” маълумотларга инсонни ўзига яъни хулқ-атворига, фикрига ва ҳиссиётларига берадиган баҳосидан иборат.Бундай маълумотлар шахсни ўз-ўзини кузатиш ва анализ қилишдан иборатдир.
• “Q” маълумотларни олиш учун Кеттел ўз-ўзини баҳолаш тўғрисида маҳсус тест ишлаб чиқариб, “Шахснинг 16 фактори” сўровномасини тузган. Шу билан бирга Кеттел бу маълумотларни тўғрилигига шубҳа билан қараган. Чунки, шахс ўз-ўзини яхши билмаслиги мумкин, ёхуд ҳақиқий ҳолатларни яшириб, схта маълумотлар киритиши мумкин ва у бундай ўз-ўзини баҳолашга маълумотларига эҳтиётлик билан ёндашиш лозимлигини айтган.