Умумий физика курсининг «Молекуляр физика» былимини

Uchinchi  bosqich  –    berilgan  masalada  yoritilgan  hodisa  va  jarayonni 
tushuntirib beruvchi qonuniyatni (formula, qonun)ni xotiradan esga olish bu 
masalani yechishda muvaffaqiyatni aniqlaydi. 
To’rtinchi  bosqich  –  tuzilgan    tenglamalar  sistemasi  aniqligini 
tekshirish  yoki  tenglamalar  soni,  noma’lumlar  soniga  mos  kelishi,    berilgan 
masala  shartidan  qo’shimcha  zarur  bo’lgan  tenglamalar  bilan  to’ldirish 
uchun, umuman olganda hisoblash formulasini keltirib chiqarish. 
Yakunlovchi bosqich – izlanayotgan qiymatni hisoblash va hosil qilish, 
masala javobini taxlil qilish. 
1) Masala shartini diqqat bilan o’qish. 
2)  Masala  shartidagi  barcha  atamalarni  ma’lum  va  tushunarliligiga 
e’tiborni qaratish. 
3) Masala shartini qisqartirilgan holda yozib chiqish. 
4) Agar zarur bo’lsa chizmalarni chizish. 

---

 
54 
5) Masalani taxlil qilish va uning fizik ma’nosini ochish. 
6) Bor masalani ochishda qanday fizik qonunlardan va munosabatlardan 
foydalanish  kerakligini o’rnatish mumkin. 
7) Ko’rib chiqilayotgan hodisalarni miqdoriy tomonlarini xarakterlovchi 
fizik kattaliklarni bog’lovchi tenglamalarni tuzish. 
8) Umumiy holda noma’lumga nisbatan tenglamani yechish. 
9) Miqdoriy kattaliklarni standart birliklar sistemasi (SI) ga o’tkazish va 
sonli natijalarni hisoblash. 
10) Olingan javobni taxlil qilish. 
Hurmatli  talaba  muntazam  ravishda  fizikadan  olgan  bilimlaringizni 
tekshirib  borish,  ular  masalalar  yechish  vaqtida  duch  keladigan  bir  nechta 
tipik  hatoliklarni  aniqlash  imkoniyatini  beradi.  Ushbu  hatoliklarning 
ba’zilariga to’xtalib o’tamiz: 
-  masalalar  yechishdagi  rasmiyatchilik,  masalaning  fizik  mazmunini 
tahlil qila olish, mulohaza qilishni bilmaslik; 
-  bilimning  amalda  qo’llanishini  talab  qiladigan  masalalarni  yechishda 
qiyinchiliklarga  duch  kelishi  (masalan,  binoga  tok  olib  beruvchi 
o’tkazgichning 
ko’ndalang 
kesimini 
hisoblash, 
kuchaytiruvchi 
transformatorning quvvatini hisoblash va h.k.); 
- masalani umumiy ko’rinishda echa bilmaslik; 
- 
matematik 
savodxonlikning 
etishmasligi, 
taqribiy 
hisoblash 
qoidalaridan foydalanishni bilmaslik; 
-  olingan  natijani  uning  real  qiymati  va  amaldagi  qiymati  nuqtai 
nazardan tahlil qila olmaslik; 
-  chizma,  sxema  va  rasmlarni  chizishdagi  grafik  savodxonlikning 
etishmasligi. 
Bu  kamchiliklarni  bartaraf  etish  uchun  siz  bilim  olishning    metodik 
darajasini  oshirish,  umuman  olganda  masalalar    yechishni  o’rganishning 
samarali  usulini  topishingiz  lozim.  Bunday  usullardan  biri  ko’pgina  fizik 
masalalarni yechishga yondashishning yagona yo’lini topishdir.