Umum va tib psix p65

DORILAR VA BOSHQA VOSITALAR BILAN DAVOLASH
Avvalgi bobda psixika shifobaxsh ta’sir ko‘rsatishning kuchli 
manbayidir, deb aytib o ‘tilgan edi. Davoning shifobaxsh 
ekanligiga bemorning qattiq ishonishi aktiv omil bo‘lib, 
terapiyaning hamma turlarini amalga oshirishda muhim rolni 
o ‘ynaydi. Kasallarni davolashda xilma-xil dori-darmonlar 
bilan bir qatorda ayrim fizioterapevtik muolajalar ko‘rinishida 
va sanatoriy-kurort sharoitlaridagi majmualarda har xil fizika- 
viy usullar ham keng qo‘llaniladi. Shartli reflektor mexanizm- 
larning fizioterapiya jarayonida shartsiz reflektor mexanizm- 
larni kuchaytirishi ham, tormozlab qo‘yishi ham mumkinligi 
ko‘pdan ko‘p tekshirishlarda ko‘rsatib berilgan.
Davoni umuman qulay vaziyatda olib borish, tibbiyot 
xodimining davo muolajasi yaxshi kor qilishiga kasalni ishon- 
tirishi uning ta’sirini kuchaytira oladi. Ikkinchi tomondan, 
kasal davoga salbiy munosabatda bo‘lishi (har xil sabablarga 
ko‘ra), uning shifo berishiga shubha bilan qarashi mumkin. 
Shu xilda tormozlovchi salbiy ta’sirlar bo‘lishi davo kuchining 
susayib qolishiga olib kelishi mumkin. Mashhur nevropatolog
154

---

Sharko tomonidan tibbiyot amaliyotiga kiritilgan «qurolli 
ishontirish» atamasi ham har qanday davo preparatining, har 
bir fizioterapevtik muolajaning ko‘rsatadigan ta ’sirida turli 
darajada ifodalanadigan psixoterapevtik kom ponent b o ‘- 
lishini hisobga olish zarurligini ta’kidlaydi.
Kasallarni davolashda psixik va farmakologik ta ’sirning 
nisbatini hisobga olib borish, ayniqsa, muhim. Bu o ‘rinda 
ikki asosiy masalani alohida ko‘rsatib o ‘tish zarurki, tibbiyot- 
ning turli sohalarida ishlatilayotgan dori preparatlarining soni 
ancha ko‘paygan hozirgi davrda ana shu masalalar, ayniqsa, 
dolzarb bo‘lib qolgan: 1) farmakologik moddalarning odam 
psixik holatiga ta’siri va 2) farmakologik moddalarning odamga 
uning psixikasi holatiga qarab har xil ta’sir ko‘rsatishi.
Davo jarayonining nechog‘liq naf berishi tibbiyot xodim- 
larining ham, shuningdek, buyurilgan dorilarni berib turishda 
va o ‘sha dorilarning kasalga qanday ta’sir qilishini kuzatib 
borishda shifokoming yaqin yordamchisi bo‘lgan o‘rta m a’lu- 
motli tibbiyot xodimlarining ham ana shu masalalarni bilib 
olishiga ko‘p jihatdan bog‘liqdir.