Умаров илхомжон юлдашевич ўзбекистон республикаси озиқ-овқат саноатида тадбиркорликни ривожлантиришнинг иқтисодий механизмларини такомиллаштириш

Учинчи боб бўйича хулосалар 
Республика худудларининг озиқ-овқат саноати ишлаб чиқариш улуши 
бўйича гуруҳланиши натижасида саноати кўрсаткичи энг юқори бўлган 
худуд Тошкент шаҳри (18,3%), Самарқанд вилояти (14,8%), Тошкент вилояти 
(12,1%) ҳамда ўта паст кўрсаткич Сирдарё вилояти (3,7%), Қорақалпоғистон 
Республикаси (3,4%)га тўғри келган. Шунингдек, ўртача ўсиш кўрсаткичи 
2018 йилда 8,0 %ни ташкил этган. Бунинг натижасида, вилоят ва шаҳарлар 
ўртасида озиқ-овқат саноати тадбиркорлик субъектлари сонининг кўпайгани 
ҳамда меҳнатга лаёқатли аҳолининг иш билан бандлиги ошганлиги ҳамда 
2018 
йилда 
республика 
иқтисодиёти 
бандлигида 
озиқ-овқат 
тадбиркорлигининг ўртача улуши 9,2 %ни ташкил этган. 
2010

2018 
йиллар 
оралиғида 
истеъмол 
товарларини 
ишлаб 
чиқаришнинг ўсиш суръати 40,2 мартага, жумладан, озиқ-овқат 
маҳсулотларини ишлаб чиқариш 33,8 мартага, ноозиқ-овқат маҳсулотлари 
51,2 мартага, ароқ-вино маҳсулотлари ва пива ишлаб чиқариш 12,4 мартага 
ошган. 
республика аҳолиси жон бошига озиқ-овқат маҳсулотлари истеъмол 
меъёрга нисбатан минимал истеъмол бюджети 2018 йилда сут маҳсулотлари- 
2,6 мартага, мева ва резаворлар-15,2 %га, картошка- 1,3 мартага ортгани ёки 
рационал тиббий меъёр бўйича эса гўшт маҳсулоти 13,3 фоизга, полиз 
экинлари 41,9 фоизга, мева ва резаворлар 11,1 фоизга, тухум 27,4 фоизга кам 

---

176 
истеъмол қилинган. Бунга сабаб, аҳоли даромадларини маълум даражада 
камайиши ва нархларнинг сунъий равишда тез ошишидир.
Озиқ-овқат саноати корхоналарида ишлаб чиқаришни ривожлантириш 
ва уларнинг фаолларини рақобатбардошлигини баҳолашда: республика 
иқтисодиётининг асосий тармоқлари ишлаб чиқариш ҳажмидаги улуши; 
республикадаги озиқ-овқат товарлар ва озиқ-овқат бозорлари фаолиятини 
таъминлашдаги иштироки; озиқ-овқат саноати корхоналарининг кредит 
билан таъминланганлик коэффиценти; уларнинг асосий ишлаб чиқариш 
фондлари билан таъминланганлик даражаси ҳамда экспорт жараёнларидаги 
иштирокини аниқлаш кўрсаткичларидан фойдаланиш мақсадга мувофиқ.
Қайта ишлаш ва юқори сифатли озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб 
чиқариш учун керакли ҳажмларда гўшт, сут, полиз экинлари ва сабзавот 
маҳсулотлари ва бошқа маҳсулот турларини етиштиришга ихтисослашган 
фермер хўжаликларида барқарор хомашё базасини барпо этиш ва озиқ-овқат 
маҳсулотларининг салмоқли ҳажмини экспорт қилувчи ихтисослашган 
корхоналарда, ташқи бозорларда барқарор талабга эга бўлган янги замонавий 
хорижий ускуналар ва технологияларни жорий этган ҳолда уларни 
модернизация қилиб боришга мақсадли ёндошув зарур.