Ulıwma orta bilim beriw mektepleriniń 7-klası ushın sabaqlıq

48
Tapsırma 3.7. 
Tómendegi tekstten almasıqlardıń túrlerin tawıp, 
olardıń gápte qaysı aǵza xızmetinde kelgenligin anıqlap, astın sızıń. 
Atam hár saparı «Sen jańadan jay salmaqshı bolsań, jurt maqtaǵan jaylardıń 
eń keminde on ekisin kórip bolıp basla, bul olardıń birewin úlgi qıl degen gáp 
emes, sen ózińdikin sal, heshkimdi tákirarlama» dep aqıllandıratuǵın edi. Al biziń 
kósheniń biyi «Eger sen sazende bolıwdı qáleseń, qolıńdaǵı duwtardı biymáni 
dıńǵırlatpay, eń jaqsı sazendeniń tarları saz, sesti bálent duwtarın alıp, on eki 
perdesin birim-birim basıp kórgennen keyin ózińe kerekli seslerdi óz duwtarıńnan 
tabıwǵa tırıs», dep keńes beretuǵın edi. Meniń bir ret suwdan kózim qorqqanın 
heshqashan esinen shıǵarmaytuǵın anam «Eger sen jaqsı júziwdi úyrenbekshi 
bolsań, áwele sayız suwdan basla, biraq hár saparı deneńdi suwǵa úyretiw ushın 
on eki mártebe súńgip almay, júziwdi baslama» deytuǵın edi. 
Men heshqashan sazende de, jay salıwshı da, júzgish te bola almadım. Biraq 
hár jańa kitabımdı baslap jazarda, olar aytqan násiyatlarǵa sadıqlıqtı saqladım. 
Saadiy, Monten...sıyaqlı ullı sóz ustalarınıń shıǵarmalarına, áyyemgi hám orta ásir 
filosoflarınıń hár qıylı úlgidegi traktatlarına, «Mıń bir tún» hám «Qabusnama» 
sıyaqlı kóplegen eski kitaplarǵa jurt maqtaǵan jaqsı jaylardıń úlgisi sıpatında 
qayta-qayta úńildim, olardıń hárqaysısın tarları, saz, sesleri bálent duwtarlar 
sıpatında qolıma alıp, kerekli perdelerin izledim, ullı oyshıllardıń túpsiz teńiz kibi 
danalıqlarına qıyalım menen shomıldım, ózimshe júzdim. 
Bulardıń bári meniń ómir arbama jegiletuǵın jáne bir asaw attı durıs 
jılawlap, qálegen baǵdarıma burıwıma járdemlesti.
(«Qaraqalpaqnama»)
Tapsırma 3.8. 
Tómendegi tekstti oqıp úyreniń. Toparlarǵa bólingen 
halda saxnalıq kórinis tayarlań. 
Saxnalıq kórinis talapları:
1. Saxnalıq kóriniste qanday da bir keselliktiń belgisi bar adamǵa shıpaker 
tárepinen nelerdi jewi kerekligi usınıs etilsin. 
2. Álbette, aktyorlıq sheberlik hám sóz tańlaw sheberligine itibar qaratıń. 
3. Gáplerińizde almasıqlardı kiris aǵza sıpatında paydalanıń.
Organizmniń vitaminlerge zárúrligin toltırıw ushın 
dárixanaǵa barıw shárt emes. Barlıq qızıl reńdegi palız 
eginlerindegi sıyaqlı pomidorda В hám С toparı vitaminleri, foliy 
kislotası da bar. 
Pomidor
qan-tamır iskerligi hám awqattı sińiriw, 
kóriw, zat almasıw hám immunitetti qáliplestiriw ushın paydalı.
!
!
!

---