Ulıwma orta bilim beriw mektepleriniń 7-klası ushın sabaqlıq

Tapsırma 2.2.
1. Ne ushın avtorlıq huqıqtı buzǵanlarǵa jaza belgilenedi?
2. Avtorlıq huqıqtı qorǵaw agentligi qanday wazıypanı atqaradı?
Plagiat, latınsha (plagio) «urlayman» 
degen mánini ańlatadı eken. Bul kórkem, 
ilimiy dóretpe yamasa jańadan oylap tabılǵan 
nárseni onıń avtorınıń huqıqların buzıp, ol 
jaratqan nárse, ideyalardı nızamsız túrde 
ózlestirip alıw, «óziniki» etip alıw bolıp 
esaplanadı.
1. Plagiat hám plagiatlıq 
atamalarınıń ózgesheli-
gin aytıń. 
2. Plagiatlıq jaqsı kásip 
dep oylaysız ba?
3. Bul terminniń kelip 
shıqqan mánisi onıń tiykarǵı 
mánisine jaqın kele me? 
!
Is-hárekettiń isleniwine qarsılaslıq mánide aytılatuǵın 
pısıqlawıshqa 
qarsılas pısıqlawısh
delinedi. Qarsılas pısıqlawısh 
ne qılsa da? ne qılǵan menen? ne qılǵanına qaramastan?
hám t.b. 
sorawlarǵa juwap beredi. Qarsılas pısıqlawısh tómendegi sóz hám sóz 
dizbeklerinen boladı: 
1. Shárt meyilge 
da/de
janapayınıń dizbeklesiwinen boladı. Mısalı: 
Ol
 jatsa da
 (ne qılsa da?) uyqılay almadı (Ó. A.). Ol 
ketse de
 (ne qılsa da?) 
uzaq tura almadı (Ó. A.). 
2. Hal feyil hám hal feyildiń basqarıwındaǵı sózlerdiń dizbeginen 
boladı. Mısalı: 
Ol 
esitip turıp
 úndemedi (G. I.). Ol 
bile tura
 aytpadı (T. Q.).
3.
-ǵan/-gen
qosımtalı kelbetlik feyil hám kelbetlik feyilli toplamlarǵa 
tirkewish hám janapaylıq xızmettegi kómekshi sózlerdiń dizbeklesiwinen 
boladı. Mısalı: 
Ol 
kózin ashqan menen
 dógeregin ońlap kóre almadı. Olar 
kóp bolǵanına qaramay
 tım-tıraqay qashtı (Á. T.).

---