Uliwma ximya

elektrmanfiylik atomning birikmada o‘ziga elektron
larni tortish xususiyatidir.
Bunda valent elektronlar, ya’ni kimyoviy bog‘lanish hosil bo'lishida ishtirok etadigan elektronlar nazarda tutiladi. Ravshanki, nodir gazlarda elektrmanfiylik bo‘lmaydi, chunki ular atomlarining tashqi pog‘onasi tugallangan va barqarordir.
Miqdoriy xarakteristika berish uchun elektrmanfiylikning olchami sifatida atomning ionlanish energiyasi (I) bilan elektronga moyilligining
(E) arifmetik yig'indisiga teng energiyani hisoblash taklif etilgan, ya’ni
X=I+E,
bunda X — atomning, va demak, elementning elektrmanfiyligi.
Odatda, litiyning elektrmanfiyligi bir deb qabul qilinadi va boshqa elementlarning elektrmanfiyligi unga taqqoslanadi. Shunda elementlar nisbiy elektrmanfiyligining (uni x orqali belgilaymiz)
oddiy va taqqoslash uchun qulay qiymatlari olinadi:
X_Li=1; X_f=21.04/5.61=4
Hozirgi vaqtda nisbiy elektrmanfiyliklar jadvali keng tarqalgan, uni tuzishda atomlarning elektron tuziiishi va ularning radiuslari haqidagi eng yangi ma’lumotlardan foydalanilgan.
Shuni ta’kidlab olish kerakki, kimyoga doir turli kitoblarda kel
tirilgan nisbiy elektrmanfiylik qiymatlari bir-biridan qisman farq qiladi. Bunga sabab ularning muayyan farazlar va taxminlar asosida turli usullar bilan hisoblab topilganligidir.