«Улы7ма техникалы3 п1нлер» кафедрасы о3ыты7шыларыны4 2011-2012- о3ы7 жылыны4 ы-ярым жыллы2ында 5тету2ын саба3лар кестеси

2. Ayırıqsha jaǵdaylardın` anıqlaması

Ayrıqsha jaǵdaylardıń kelip shıǵıwı onıń tábiyǵıy kóz qarasınan kórip shıg`ılıwı múmkin. Bunday qatnasıwda hámme ayrıqsha jaǵdaylar 3 túrge bólinedi; jasalma kelip shıǵıwı yamasa tábiyǵıy antropogen (óz ishine texnogenlerdi alǵan), tábiyǵıy hám aralas kelip shıǵıwı yamasa tábiyǵıy antropogen. Ayrıqsha jaǵdaylardıń túrleri 12.1-qestesinde keltirilgen.

Olardıń klassifikatsiyasına tiykarlanıp, aldınnan mólsherlep qoyılǵan yamasa mólsherlep qoyılmaǵan ayrıqsha jaǵdaylarǵa kiredi. Esapqa alınǵan túrleriniń birinshisine ijtimoiy – siyasiy kelispewshilikler, ekinshisine ayrıqsha jaǵdaydıń

3 klassı (tábiyǵıy apatshılıqlar, texnogen katastrofalar hámde «kombinatsiyalasqan» ayrıqsha jaǵdaylar) kiredi.

Ayrıqsha jaǵdaylardıń eń áhmiyetli qásiyetleriniń dúzlisi qásiyetleri bolıp esaplanadı (rawajlanıwı), dawamlılıǵı boyınsha hámme hádiyselerdi «partlawshı» hám «áste aqirinliq » túrlerge bóliwge boladı. Birinshi túrdegi ayrıqsha jaǵdaydaǵı hádiyseniń rawajlanıw dawamlılıǵı bir neshe sekundtan bir neshe saatqa shekem boladı. Bunday ekstremal hádiyselerge tábiyǵıy apatshılıqlar hám ayrım túrdegi texnogen katastrofalar (iri AES, TES hám basqalar) mısal bolıwı múmkin, 2-túrdegi ayrıqsha jaǵdaylardıń rawajlanıw dawamlılıǵı bir neshe onlap saatlarda esaplanıwı múmkin.