|
3. Ayırıqsha jag`daylarda xalıq xojalıg`ı ob`ektlernin` jumıs
orınlaw turaqlılıg`ı
Ayrıqsha jag`dayda sanaat ka`rxanaları o`nim islep shıg`arıw qa`biliyetin saqlap qalıwı kerek, materiallıq baylıqlardı islep shıg`armaytug`ın, yag`nıy, transportyor, baylanıs quralları, elektr uzatıw tarmaqları ha`m basqa usıg`an uqsas sub`ektler o`zinin` normal jumıs islew funktsiyasın orınlawın ta`miyinlewi kerek.
Ayrıqsha jag`dayda ob`ekttin` turaqlı islewine to`mendegi faktorlar ta`sir qıladı: ob`ekttin` jaylasqan rayonı; ob`ekttin` ishki planirovkası ha`m qurıg`anlıg`ı; texnologiyalıq protsesstin` sıpatlaması (isletilip atırg`an zatlar, u`skenelerdin` energetikalıq sıpatlaması, onın` o`rtten ha`m partlawdan qa`wipliligi ha`m basqalar); islep shıg`arıwdı basqarıwda sistemanın` bekkemligi ha`m tag`ı basqaları.
Ob`ekttin` jaylasıw rayonı ta`biyg`ıy kelip shıg`atug`ın jaraqatlawshı faktorlardın` ta`sir qılıw itimalıg`ı o`lshemin bildiredi (jer silkiniw, suw tasqını, boranlar, ko`shki ha`m basqaları). Transport jolları energiya menen ta`miyinlew sistemalarının` bir-birin qaytalawı ayrıqsha áhmiyetke iye. Ayrıqsha jaǵdaydıń aqıbetlerine sezilerli tásirin rayonlıq metrologiyalıq jaǵdaylar kórsetedi (jawıngershiliktiń muǵdarı, kúshli shamaldın` bag`ıtı, hawanıń maksimal hám minimal temperaturası, orınlardıń relefi).
Ob́ekt territoriyasındaǵı ishki planlastırıw hám qurılıs tıǵızlıg`ı órttiń tarqalıwına, wayranlıqqa, al ayrımları soqqı tolqının keltirip shıg`arıwı mu`mkin, partlaw na`tiyjesinde payda bolg`an toksin bo`lekshelerin qorshag`an ortalıqqa shıg`arıp taslanıwı, hákisleniw orayı ólshemine jeterli tásir kórsetedi.
Texnogen jaǵdaylardıń ózine tánligi - bunı úyreniw lazım, úskeneniń partlap ketiwi itimalın bahalaw (mısalı: joqarı basım astında isleytuǵın ıdıslar), órttiń kelip shıǵıwınıń tiykarǵı sebepshi, processke qattı tásir qılıwshı záhárli hám radioaktiv bólekshelerin isletiw muǵdarı. Ayrıqsha jaǵdayda ob́ekttiń turaqlılıǵın asırıw ushın, processti ózgertiw múmkinligin kórip shıǵıw zárúr boladı, islep shıǵarıw quwatlılıǵın tómenletiw, sonday-aq onı basqa ónim islep shıǵarıwǵa ótkeriw hám t.b.
Suw menen támiyinlew sisteması - bul bir-birinen bir qansha aralıqqa uzaqlastırılǵan imartlardıń iri kompleksin bildiredi. Ádette ayrıqsha jaǵdayda bul sistemanıń hámme elementleri bir waqıttıń ózinde isten shıǵarılıwı múmkin emes. Suw menen támiyinlew sistemasın joybarlaw waqtında olardı qorǵaw ilájlarin itbarǵa alıp qurıw shárt. Suw menen támiyinlew sistemasınıń áhmiyetli elementlerin suw satqınan tómende jaylastırıw maqsetke muwapıq, bul olardın` bekkemligin asıradı. Qala ushın eki-úsh suw menen támiyinlew orınlarına iye bolıwı kerek, sanaat magistralları ushın qala magistrallarınan eń keminde eki-úsh trubaları bolıwı kerek. Ayrıqsha jaǵdayda hár qıylı jaǵdaylarda elektr energiyasın islep shıǵarıw qurılmaları hám tarmaqları hár túrli wayranshılıqlar hám hákisleniwlerdi alıw múmkin. Olardıń eń hálsiz bólimleri jer ústidegi qurılmalar (elektrostatsiyalar, podstantsiyalar, transformator stantsiyaları), sonday-aq, hawa elektr uzatıwshı tarmaqları esaplanadı.
Elektr menen támiyinlew sistemasınıń turaqlılıǵın asırıw – bunıń ushın birinshi náwbette hawa elektr uzatıw tarmaqların kabel (jer astı) tarmoqlarına almastırıw maqsetke muwapıq bolıp, rezerv tarmaqların paydalanıwshılardı támiyinlewde paydalanıw, ob́ektlerdin` avtomat rezervi, elektr menen támiyinlewdi názerde tutıw kerek (qozǵalıwshı elektrgeneratorları).
Gaz benen támiyinlew sistemasının` turaqlılıǵın támiyinlew - bul óte áhmiyetli, yaǵnıy, onıń buzılıwı yamasa hákisleniwi, órtler hám partlawlar payda bolıw múmkinligine alıp keliwi hámde gazdiń qorshaǵan ortalıqqa shıǵıp ketiwi, avariya-qutqarıw hám tiklew jumısların alıp barıwǵa bir qansha qıyınshılıq tuwdıradı.
Gaz benen támiyinlew sistemasınıń turaqlılıǵın asırıw tómendegi tiykarǵı ilájlardi orınlaw lazım: jer astı aylanba gaz trubaların qurıw, bul avariya kelip shıqqanda gaz benen támiyinleydi, gaz trubalarında basım tómenlep ketkende qurılmalardan paydalanıp, úskenelerdi isletiw imkaniyatın támiyinleydi, kárxanalarda alternativ janılǵı túri (kómir, mazut) zapasın jaratıw kerek; ob́ektti gaz benen támiyinlewdi bir neshe (gaz trubaları) dereklerdi payda etiw kerek; joqarı basımdaǵı gazdi jer astında saqlanıwın támiyinlew jolın payda etiw; aylanba gaz benen támiyinlew sistemalarında bólistiriw tarmaqlarında ornatılǵan óshiriw maslamalarınan paydalanıw.
Issılıq penen ta`miyinlew sisteması - bul sistema ayrıqsha jaǵday nátiyjesinde hákislengen bolıwı múmkin, bul olardın` normal islewine, úlken qıyınshılıq tuwdıradı. Aynıqsa, jıldın` suwıq da`wrinde. Solay etip ıssı suw yamasa pardı bag`darlawshı trubalardın` wayran bolıwı ha`m olardı suw astında qalıwı bul avariyanı toqtatıwg`a ha`m joq etiwge qıyınshılıq ko`rsetedi. Issılıq penen ta`miyinlew sistemasının` en` zayıp elementleri bul ıssılıq energiyasın beriwshi oray ha`m rayon ka`rxanaları. Issılıq tarmaqlarının` ishki u`skenelerinin` turaqlılıg`ın ta`miyilewdin` tiykarg`ı usıllarınan bir-birin tákrarlaw hám rezerv sistemaların payda etiw.
Ayrıqsha jaǵdayda tiykarǵı itbardı skladlardı hám azıq-awqat saqlaytuǵın orınlarınıń turaqlılıǵın támiyinlewge qaratıw kerek. Buǵan erisiw maqsetinde tómendegi ilájlardi orınlaw kerek: esapqa alınǵan materiallıq zatlardı jer ústindegi skladlardan jer asındaǵı skladlarǵa kóshiriw; eń kem muǵdarda záhárli, órtten hám partlawdan qáwipli zatlardı saqlaw hámde bul zatlardı toqtatpastan ob́eklerge skladlardı shetlep ótip paydalanıwǵa beriw. Ayrıqsha jaǵdayda ob́ektlerdiń islew turaqlılıǵın asırıw ushın, itibardı jumısshı hám xızmetshilerdi qorǵawǵa qaratıw kerek. Sonıń ushın ob́ektlerde panalaw xanaları hám jasırınıw hámde jumısshılardı qorǵaw ushın arnalǵan orınlar qurıladı.
Zamanagóy qirǵin quralları tásirinen, tábiy hám texnogen túrdegi ayrıqsha jaǵdaylarda xalıqtı, materiallıq hám ruwxıy baylıqlardı qorǵawdıń isenimli usılı evakuatsiya ( kóshiriw) usılın qollaydı.
Do'stlaringiz bilan baham: |
