«Улы7ма техникалы3 п1нлер» кафедрасы о3ыты7шыларыны4 2011-2012- о3ы7 жылыны4 ы-ярым жыллы2ында 5тету2ын саба3лар кестеси

Tema boyınsha bekkemlew sorawlları

	Sorawlar	Juwaplar
1	Terrorizm hám terrorshilik háreketleri qanday túsinikler?
2	Terrorizmniń qanday túrleri ámelde?
3	Ózbekstan Respublikasınıń “Terrorizmga qarsı gúres tuwrısındaǵı ” nızamnıń áhmiyetin túsindirip beriń?
4	Terrorizmdiń unamsız illetleri nelerden ibarat?

Test sorawlari.

	Soraw	A	B	S	D
1	Terrorshiliq hárket dgenimiz ne ?	Girewde uslap turiw ushin shaxslardi qolǵa aliw yaki uslap turiw	Mámleket hám jámáát basshilariniń ómirine qáwip saliw, óbektlerin basip aliw.	Partlatiw, oty qoyiw, transport qurallarin qolǵa aliw hám basqalar	*Barliq juwap duris
2	Terrorizmniń neshe túri bar	5	*9	12	7
3	Terrorizm sózi nni ańlatadi	*Zorliq, zorabanliq	Qáip tuwdiriwshi	Májbúrlew	Qarsi shiǵiw
4	Terrorizmge qarsi gúres haqqindaǵi nizam neshe bólimnen hám statyadan ibarat	5 bólim, 27 statya	5 bólim, 15 statya	*6 bólim, 31 statya	4 bólim, 23 statya
5	Terrorizmge qarsi gúres haqqindaǵi nizam qashan qabil etildi	1996-jil 4-mart	*2000-jil 15-dekabr	1995-jil 3-may	2000-jil 31-avgust

Paydalanilatuǵin sabaqliq hám oqiw qollanbalar.

1. 
   E.I.Ibragimov, S.Gazinazarova, O.R.Yuldashev. “Мehnat muhofazasi maxsus kursi”. Amaliy mashg’ulotlar. O’quv qo’llanma.-Т.: TIMI – 2014.
   
2. 
   E.I.Ibragimov, S.Gazinazarova, O.R.Yuldashev. “Мehnat muhofazasi maxsus kursi”. Darslik.-Т.: TIMI, 2014.-536 b.
   
3. 
   O.R.Yuldashev, Sh.G.Djabborova, O.T.Xasanova. “Hayot faoliyati xavfsizligi”. Darslik–T.:“Toshkent-Iqtisodiyot”,2014.– 268 b.
   
4. 
   Yormatov G‘.Yо. va boshqalar.“Hayot faoliyati xavfsizligi”.–T.“Aloqachi”,2009–348 b.
   
5. 
   G‘oyipov H.E. “Hayot faoliyati xavfsizligi”. –T.: “Yangi asr avlodi”, 2007. – 264 b.
   
6. 
   Qudratov A.va b."Hayotiy faoliyat xavfsizligi". Ma’ruza kursi. -T.“Aloqachi”205-355 b.
   
7. 
   Ў. Йўлдошев ва бошқалар. “Меҳнатни мухофаза қилиш.” -T.: Меҳнат, 2005.
   
8. 
   Ёрматов Ғ., Исамуҳамедов Ё. “Меҳнат муҳофазаси.” -Т.Ўзбекистон, 2002. – 384 б.
   
9. 
   Yormatov G‘.Yo.va boshqalar. Hayot faoliyati xavfsizligi. T. “Aloqachi”,2009. – 348 b.
   
10. 
    Yormatov G‘. YO. va boshqalar. Hayot faoliyati xavfsizligi. O‘quv qo‘llanma. -T.: 2005.
    

LEKCİYA № 12.

Tema: Puqaralardi ayriqsha jaǵ́daylardan qorǵ́́aw kúsh hám qurallari.

Reje:

1. 
   Ayırıqsha jaǵdaylardiń kúshleri.
   
2. 
   Puqaraliq qorǵ́aniw xizmeti .
   
3. 
   Arnawli tez háreket etiw otryadi
   
4. 
   Ayırıqsha jaǵday mámleket sistemasi(AJMS) niń kúsh hám qurallarinan paydalaniw tártibi.
   

Ayırıqsha jaǵdaylardiń kúshleri
Ayırıqsha jaǵdaylarda olardiń aldin aliw hám háreket qiliw mámleket sistemasiniń kúshleri-bul tinishliq hám áskeriw dáwiregi ayırıqsha jaǵdaylarda xaliqti hám aymaqlardi qorǵaw funktsiyasina iye bolǵan barliq mámleket, jergilikli , ob́iekt dúzilisi hám bólimleriniń jiyindisi esaplanadi.

• 
  Ayriqsha jaǵdaylar mámleketlik sistmasi(AJMS) niń ayırıqsha jaǵdaylarin saplastiriw boyinsha kúsh hám qurallari tómendegilerdn ibarat boladi:
  
• 
  Puqaraliq qorǵaw armiyasi;
  
• 
  ayırıqsha jaǵdaylar ministrligi tuwridan-tuwri hámde tezde boysiniwshi respublika qániglestirilgen qurami:
  
• 
  ministrlikler hám kárxanalardiń áskeriylestirilgen hámde professional qánigelestirilgen avariya-qutqariw hám avariya-tiklew bólimleri:
  
• 
  jergilikli hakimiyat organlariniń (Qaraqalpaqstan Respublikasi Ministrler Keńesi, viloyat, qala, hám rayonlar), Ayırıqsha jaǵdaylar ministrligi qutqariw komandasiniń quramilari:
  
• 
  ob́ektlerdiń qánigelestirilgen quramlarii: aymaqliq hám obektlerdiń uliwmaliq hám arnawli maqsetlerindegi quramlari:
  
• 
  Qizil yarim ay Jámiyetiniń kewilliler otryadlari (komandalari, toparlari):
  
• 
  «Vatanparvar » qorǵaniwǵa kómeklesiw shólkemí.
  

Puqaraliq qorǵ́aniw xizmeti puqara qorǵaniwi arnawli is-slájlardi orinlaw, puqara qorǵaniwi sistemasiniń háreketlerin támiyinlew úshin kúshler hám qurallardi tayarlaw maqsetinde qúzilgen funkcional bó́limler jiyindisinan ibarat bolip, respublika, viliyat, rayon, qala, sonday-aq obekt puqaralardi qorǵaw xizmetleri shólkemlstiriledi. Puqaralardi qorǵaw xizmetleriniń dizimi, sonday-aq olar haqqindaǵi nizam Ózbekstan Respublikasi Ministrler Keńesi tárepinen tastiyiqlanadi.

Qutqariw hám basqa keshiktirip bolmaytuǵin jumislardi ámelge asiriw úshin dúziletuǵin puqaraliq qorǵaw áskriy bólimleri, uliwmaliq hám arnawli aymaqliq funkcional hám obekt quranlari puqaraliq qorǵaw kúshlerin shólkemlestiredi..

Puqaraliq qorǵaniw kúshleri puqaraliq qorǵaniw armiyasi, quramlarinan ibarat bolip tabiladi.

Puqaraliq qorǵaniw kúshleri hám qurallari qurami oniń quramliq dúzilisi, sonday-aq puqara qorǵaniw quramlari iskerliginiń basqa máseleleri Ózbekstan Respublikasi puqaraliq qorǵaw basliǵi tárepinen belgilep qoyiladi.

Puqaraliq qorǵaniw waziypalarin sheshiw ushin nizam hújjetlerinde belgilengen tártipte Ózbekstan Respublikasi Quralli Kúshlerniń qutqariw quramlari, bólimleri hám rotalari da qaratiliwi múmkin

Puqaraliq qorǵaniw armiyasi Ózbekstan Respublikasi puqaraliq qorǵaniw kúshleriniń tiykarin payda etedi. Puqaraliq qorǵaniw armiyasi Ayriqsha jaǵdaylar ministrligine boysinadi hám de óziniń jildamliq baǵdarlarina muwapiq áskeriy dáwirde respublikaniń zárúr qorǵaniw hám sanaat obektlerinde ayriqsha jaǵdaylardi tamamlawǵa baylanisli jumislardi alip baradi.

Puqaraliq qorǵaniw armiyaniń áskeriw dáwirindegi tiykerǵi waziypalari tómendegilerden ibarat :

Ziyanlaniw oshaqlari hám ziyanlaniw zonalarinda injenerlik, radiacion, ximiyaliq hám qidiriw túrlerin alip bariw;

Qutqariw basqa keshiktirip bolmaytuǵin jumislardi ámelge asiriw;

Xaliqti hám xojaliǵi obektlerin evakuaciya qiliw jumislarina qatnasiw;

Xaliqtiń ómir qáwipsizligin támiyinlew obektlerin tiklew jumislarin ámelge asiriwda qatnasiw hámde puqaraliq qorǵaniwdiń basqa waziypalarin orinlaw.

Ayriqsha jaǵdaylar ministrligi tuwridan-tuwri boysiniwshi respublika qánigelestirilgen quramlari professional qánigeler menen toltirilǵan hám jáhán standartlarina juwap beriwshi arnawli qidiriw priborlari hámde qutqariw úskeneleri menen qurallanǵan , sonday-aq energiya deregi, arnawli kiyim-kenshekleriń erkin derekleri, jeterli suw, aziq-awqat hámde qidiriw-qutqariw hám basqa keshiktirip bolmaytuǵin jumislar avtonom rejimde kemimde 72 saat ishinde támiyinlewdi esap-sanaq etip shiǵilǵan qárejet materiallarina iye bolǵan turaqli tayarliqtaǵi avariya –qutqariw hám avariya-tiklew kóp tarmaqli quramlardi óz ishine aladi Bular tez háreket qiliw Respublika kóp tarmaqli orayliq(THQRKTO) , arnawli tez háreket etiw otryadi (ATHEO), “Kamcik” hám “Rezak” qidiriw-qutqariw otryadi esaplanadi. Respublika boyinsha jámi 18 avariya –qutqariw otryadlari bar.

Ayriqsha jaǵdaylar ministrligine tuwridan-turi boyiniwshi respublika qánigelestirilgen quramniń waziypalari:

• 
  ayriqsha jaǵdaylarda tez jumisqa kirisiwge, ayqiqsha jaǵdaylardi sheklew hám tamamlawda nátiyjeli háreketlerge tayar turiw;
  
• 
  Razbedka ótkeriw, jaǵdaydi bahalaw hám Ayriqsha jaǵdaylar ministrligine tezlik penen maǵliwmat beriw;
  
• 
  Ayriqsha jaǵ́́́́́́́́́́́́́́́́́́́́́́́daylar aqibetlerin tamamlaw, jaraqatlanǵanlardi, materialliq hám mádeniy bayliqlarin qidiriw hám qutqariw
  

Joqaridaǵi keltirilgen waziypalarǵa baqlanisli Tez háreket qiliw respublika kóp tarmaqli orayi (THQRKTO)niń funkciyalari tómendegilerden ibarat:

• 
  Ózbekstan Respublikasi aymaǵindaǵi tábiyǵiy apatlar , avariyalar, hám basqa ayriqsha jaǵdaylar nátiyjesinde jaraxatlanǵan adamlardi hám materialliq bayliqlardi qutqariwdi shólkemlestiriw;
  
• 
  Tábiyǵiy , texnogen hám ekologiyaliq túrdegi ayriqsha jaǵdaylarda nátiyjeli háreket etiwge barqulla tayar turiwin támiyinlew;
  
• 
  Ózbekstan Respublikasi aymaǵinda qutqariw shólkemleri, kárxanalari, avariya-qutqariw xizmetleri menen birge islesiw;
  
• 
  Ayriqsha jaǵdaylar ministrligi kórsetpesine muwapiq Qaraqalpaqstan Respublikasi, viloyat hám Tashkent qalasi qutqariw toparlari ushin jiynalislar ótkeriw;
  
• 
  Ayriqsha jaǵday júz bergen jerdegi jaǵdaydi bahalaw hám Ayriqsha jaǵdaylar ministrligin tez axborot penen támiyinlew;
  

Tez háreket qiliw respublika kóp tarmaqli orayi. (THQRKTO)


(ТH Q R K T O)niń komandiri

Komandir orinbasari

Esaplaw bólimi

1-otryad

17 adam

2-otryad

17 adam

3-otryad

17 adam

Texnikaliq kómeklesiw topari

Kinologiya

topari