УўК: 65. 89 Кбк: 56. 12 А–82 Асаб тизимингиз саломат бўлсин

4.1. Бўйин соҳасининг шикастланиши
Бўйин санчиғи – бўйин ичида ўткир, хуружсимон 
оғриқ бўлиб, энса ва куракка тарқалади, йўталганда ва 
ютинганда кучаяди. Бош мажбуран эгилиб, бўйин ҳара-
катлари кескин чекланган бўлади.
Умуртқа артерияси синдроми – асосий симптоми 
энса соҳасида бош оғриғи бўлиб, бошнинг тепа қисми, 
чаккага тарқалади, бошни қимирлатган пайтлар кучая-
ди. Айтганча, бу жуда муҳим хусусият – фақат остеохон-
дрозда симптомлар бош ҳаракати билан боғлиқ бўла-
ди. Оғриқ билан бирга бош айланиши, кўнгил айниши, 
қайт қилиш, қулоқда шовқин пайдо бўлиши кузатилади. 
Ушбу синдромни бўйин миг рени ҳам дейишади.
Елка­курак периартерити – елка бўғимларидаги 
оғриқ, кўпинча ўнг томонда, одатда, тунда безовта қи-
лади, айниқса, ёнбош ётилган пайтлар. Қўлни орқага 

---

Асаб тизимингиз саломат бўлсин
55
қилиш оғриқ туфайли чекланган бўлади. Бўғим ҳара-
катчанлиги сусаяди: қўлни орқа ва олдинга бир амал-
лаб ҳаракатлантириш мумкин. Лекин тепага кўтариш 
муаммога айланади.
Елка­панжа синдроми – елка ва панжалар ҳарака-
ти қийинлашиб, оғриқ пайдо бўлиши. Кечаси панжалар 
шишиб, увишиб қота бошлайди, лекин озроқ чигилёзди 
қилингач, аввалги ҳолига қайтади.
Елка эпикондилези – тирсакдаги оғриқ. Тирсак ёки 
панжа билан силтанма ҳаракатлар қилинганда, теннис 
ўйнаганда, болға билан ишлаганда кучаяди. Аста-секин 
панжалар заифлашади.
Кардиал синдром – юрак соҳасида давомий оғриқлар. 
Бўйиннинг кескин ҳаракатлари туфайли пайдо бўла-
ди Нитроглицерин ёки валидол ёрдам бермайди. ЭКГ 
меъёрида.
Бўйин­кўкрак радикулити, яъни, орқа мия томир-
чалари қўзғалиши синдроми – оғриқ бў йиндан қўлнинг 
ташқи ёки ички юзаси бўйлаб тарқалади, у ерда сезув-
чанлик албатта бузилган бўлади (ёки юқори, ёки паст), 
оғриқ пайтида қўлни гўё ток ургандек ҳис пайдо бўлади. 
Бошни қимирлатганда, айниқса, соғ томонга эгилган-
да, йўталганда ва аксирганда оғриқ кучаяди. Вегетив-
томир дисфункцияси белгилари мавжуд. Бу бешинчи 
бўйин томирчаси (С5) шикастланганлиги аломати.
Биринчи ёки иккинчи бўйин томирчаси (С1, С2) 
шикастланганда бошнинг тепа ёки энса соҳаларида 
оғриқлар, увишиш ёки эт жимирлаши ҳисси қайд қи-
линади. Учинчи томирча (С3) шикастланганда – қулоқ 
орқасида. Тил оғирлашиб, худди қимирлатиш қийин-
дек туйилиши мумкин. Тўртинчи томирча (С4) шикаст-
ланганда – ўмров соҳасида оғриқлар. Диафрагма то-
нуси ортади, шунинг учун жигар пастга томон қўзғала-
ди, оғир ҳиқичоқ пайдо бўлиб, томоққа нимадир тиқи-
либ қолгандек туйилади. Бўйиннинг орқа мушаклари 

---

Асаб тизимингиз саломат бўлсин
56
аста-секин атрофияга учрайди ва бош осилиб қола 
бошлайди. Олтинчи бў йин томирчаси (С6) – бўйинда, 
куракда ва катта бармоқда оғриқлар. Еттинчи (С7) – 
бўйиндаги оғриқ кўрсаткич ва ўрта бармоққа тарқала-
ди. Саккизинчи томирча (С8) – оғриқлар елканинг орқа 
ички юзаси бўйлаб жимжилоққа тарқалади. Вегетатив 
бузилишлар – қўл терлаши, панжалар рангсизлиги ёки 
кўкариши, бармоқларда заифлик ва оғриқлар – пайдо 
бўлиб, вақт ўтиши билан об-ҳаво ўзгаришига боғлиқ су-
рункали дардга айланиб кетади.