|
3-rasm: Navoiy yonilg’I zavodi
3. Xulosa.
Hozirgi zamon mutaxassislari , faoliyat doiralari qanday bo’lishidan qat’iy nazar yangi pedagogik texnologiyalar bo’yicha keng ko’lamdagi bilimlarga, zamonaviy hisoblash texnikasi informatsion aloqa va kommunikatsiya tizimlari, orgtexnika vositalari va ulardan foydalanish borasida etarli malakalarga ega bo’lishi kerak. Ayniqsa kimyo fanini o’qitishda amaliy mashg’ulotlar va laboratoriya jixozlari o’rni beqiyos bo’lib, shu darslarni olib borishda yangi metodlar o’qituvchiga qo’l keladi.
Yangi pedagogik texnologiyalar bilan o’tkazilgan darslar o’quvchini mustaqil fikrlashga, nutqi rivojlanishiga, o’zaro bir-biri bilan muloqatga va xatto o’zi xulosa chiqarishga o’rgatadi. Qo’llanmada keltirilgan interfaol dars usullar kimyo darslarini yanada qiziqarli o’kazishga va barcha o’quvchilarni dars davomida faol qatnashishiga undaydi. Bu usullar bilan dars olib borgan o’qituvchi sinflarda yuqori sifat ko’rsatgichiga erishadi. Bundan tashqari kimyo darslarida nafaqat didaktik materiallardan, balki axborot kommunikatsion texnologiya(AKT)laridan foydalanilsa maqsadga muvofiq bo’lar edi. Biz AKT dan o’qituvchilar va o’quvchilar o’rtasidagi kimyoning dunyoviy muammolari bilan bog’liq bo’lgan munozara yig’ilishladagi aloqalarga ko’maklashish maqsadida foydalanishimiz kerak. Huddi shunday laboratoriya tajribalarini modellashtirish o’quvchilarimo’zga real maktab laboratoriyasida o’tkazilishi muammo bo’ladigan murakkab tajribalarni boshqarish imkonini beradi va moddalarni tejaydi. Darslarda elektron darsliklardan foydalanishimiz, kimyodagi qiyin atom (molekular) jarayonlarni, elektron bulut va elektronlar qo’zg’alishi, struktur izomeriya, gibrid orbitallar tushunchalarini osonlashtiradi.
Shunday ekan, biz o’quvchilarning fikrlash qobiliyati va fanning rivojlanishini ta’minlashimiz kerak.
O‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida»gi Qonuni, «Kadrlar tayyorlashning Milliy dasturi» va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining ta’lim sohasidagi Qarorlari asosida respublikamizning akademik litsey va kollejlarida hozirgi zamon talablariga javob beradigan o‘quvchilar va kasb-hunar ta’limi mutaxassislari tayyorlashga imkon yaratildi. Bu qarorlarda o‘quvchilarning milliy, ma’naviy-ma’rifiy o‘zligini anglashi, zamonaviy-iqtisodiy tafakkurini o‘z faoliyatiga tatbiq eta olishi, elektron-hisoblash mashinalaridan foydalanish usullarini bilishi, fanlarni to‘liq o‘zlashtirishi, kasbining fidoyisi bo‘lishligi ta’kidlab o‘tilgan. Organik kimyoning nazariy asoslarini puxta o‘rganish, avvalo, bo‘lg‘usi kasb-hunar mutaxassislariga tabiatdagi biokimyoviy jarayonlarni va ulardan olinadigan kimyoviy moddalarning olinish texnologik uslublarini o‘zlashtirishga yaqindan yordam beradi. Hozirgi vaqtda xalq xo‘jaligining biron tarmog‘i yo‘qki, unga kimyo fani kirib bormagan bo‘lsin. Masalan, xalq xo‘jaligida ishlatilayotgan polietilen quvurlar, plyonkalar, ekinlarning hosildorligini oshirishda qo‘llaniladigan organik o‘g‘itlar, o‘simliklarni kasalliklardan hamda har xil zararkunandalardan saqlaydigan preparatlar va boshqa kimyoviy moddalarning deyarli hammasi kimyoviy modda — organik birikmalardir. Qishloq va o‘rmon xo‘jaligida yetishtiriladigan m ahsulotlar organik birikmalarning asosiy manbayi hisoblanadi.
Kadrlar tayyorlash milliy dasturi o’qituvchilar oldiga har tomonlama yetuk, barkamol, sog’lom va yuksak manaviyatli yoshlarni tarbiyalab voyaga yetkazishdеk katta mas’ulyat yuklaydi. Xususan Rеspublikamiz iqtisodiyotining asosiy tarmoqlaridan biri bo’lgan kimyo sanoatiga malakali kadrlar tayyorlashda o’quvchilarga kimyo fani asosiy tushunchalari maktabda bеriladi. Kimyo fanini 7-11 sinfda o’qitishda, o’quvchilar tomonidan mavzuni o’zlashtirilishiga katta ahamiyat bеrish zarur. Bugungi kunda o’quvchilar tomonidan mavzuning o’zlashtirilishi, eshitish orqali 10-15 % , ko’rish orqali 25-30 % , o’zi amaliy bajarish orqali 40-45 % ni tashkil qilishi adabiyotlardan ma’lum. Shunday ekan bugungi kun kimyo o’qituvchisi, mavzuga oid matеriallarni faqat axborot sifatidagina o’quvchiga yetkazadigan bo’lsa, oldiga qo’ygan maqsadga erisha olmaydi. Shuning uchun kimyo fanini o’qitishda har bir mavzuni tushuntirishda yangi pedagogik texnologiyalardan foydalanib o’qitish,mavzuni har tomonlama yoritish, joiz bo’lsa qiziqarli tajribalar va masala yechish usullaridan foydalanish yaxshi natija beradi.
2012 yilga kеlib kadrlar tayyorlash milliy dasturiga muvofiq maktab va o’rta maxsus kasb-hunar tizimini isloh qilish dеyarli oxiriga yetkazildi va 2018 yilga kelib ta’lim sifatini oshirish maqsadida umumiy o’rta ta’limda 10- 11 sinflar tizimi tashkil etildi. Maktablar zamonaviy talablar asosida yetarli miqdordagi asbob - uskunalar bilan jihozlandi. 7-11 sinf uchun mavjud davlat ta’lim standartlariga muvoffiq bеlgilangan mavzular bo’yicha ko’rgazmali matеriallar jamlanmalari (plakatlar) slaydlar tayyorlangan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
