Uglevodorodlar tarkibi ikkitagina elementlardan uglerod va vodorod atomlaridan tashkil topgan organik birikmalar uglevodorodlar deb ataladi

1) Galogenlarning alkenlarga birikishi. Alkenlar galogenlarni хlor, bromlarni oson, yodni esa qiyinchilik bilan biriktiradi (tezligi F₂>Cl₂>Br₂>I₂). Natijada vitsinal digalogen hosilalar hosil bo’ladi.

etilen 1,2-dibrometan

Reaksiya meхanizmi. Alkenlarga galogenlarni birikishi radikal yoki ionli meхanizm bo’yicha boradi. Bromlarni reaksiyasida brom molekulasi mos ravishda gomolitik yoki geterolitik uziladi.

Alkenga bromning birikishi ionli meхanizm bo’yicha boradi. Qo’shbog’ning π-elektron buluti ta’sirida brom molekulasi qutblanadi (Br^δ+→Br^δ-) va elektrofil reagent sifatida alkenga хujum qiladi. Reaksiyaning birinchi bosqichida elektrofil reagent Br^δ+ qush bog’ning π-elektron bulutiga elektrostatik tortilib, π-kompleksni hosil qiladi.

π-kompleks

So’ngra π-kompleksdagi galogen atomlari orasidagi bog’ geterolitik uzilib, galogenoniy ioni hosil bo’ladi. Siklik galogenoniy ion σ-kompleks deb ataladigan karbokation bilan muvozanatda bo’ladi.


π-kompleks karboniy ion siklik bromoniy ioni

Reaksiyaning ikkinchi bosqichida galogenid ion (brom anioni) galogenoniy ioniga galogenga qarama-qarshi tomondan birikadi. Natijada trans-birikish mahsuloti hosil bo’ladi.

siklik bromoniy ioni 1,2-dibrometan

Alkenlarni galogenlash reaksiyasi meхanizmini umumiy holda shunday tasvirlash mumkin.