Uglevodorod gazlarini qayta ishlash jarayonlari va ularning nazariy talqini

Ushbu mavzuda gazni monoetanolamin eritmasi vositasida absorbstion tozalash texnologik tizimi koʻrib chiqiladi. Bu tizim boʻyicha jarayon quyidagi tartibda amalga oshiriladi: Gaz K-1 absorberning pastki qismidan beriladi va kolonna yuqorisidan berilayotgan 15% li monoetanolamin bilan kontaktda boʻlib, absorbstiya jarayoni amalga oshiriladi. Tozalangan gaz kolonna yuqorisidan chiqarilsa H2S ga tuyingan suyuqlik fazasi kolonna pastidan chiqariladi. Ushbu suyuqlik past bosimli S-1 separatorga berilib, unda suyuqlikga yutilgan uglevodorod gazlari va gaz kondensati ajratiladi. Suyuq faza separatordan T-1 va T-2 isitgichlar orqali K-2 desorberga uzatiladi va unda suyuqlik tarkibida yutilgan H2S va SO2 ajratiladi. Tozalangan suyuq faza T-1 isitgich va X-1 sovitgich orqali oʻtib, zarur temperaturagacha sovitiladi va E-1 sigʻimga, undan esa absorberga uzatiladi. Desorber yuqorisidan chiqarilgan H2S gazi va suv bugʻlari XK-1 sovitgichkondensator orqali oʻtib E-2 sigʻimga yigʻiladi va undan H2S gaz holida chiqarilib, suv bugʻlari kondensati esa desorberga qaytariladi.

Neftli va tabiiy gazlarda bizga ma`lumki nordon komponentlar asosan vodorodsulfid va uglerod ikki oksidi miqdori koʻproq boʻladi. Nordon komponentlar ajralish usullari ikki guruhga boʻlinadi: quruq – qattiq koʻrinishdagi tozalovchi massa qoʻllanilishi bilan; ham – suyuq eritmalar qoʻllanilishi bilan. Sanoat qurilmalarida gazlar mujassamlashtirilgan usulda tozalanadi, ya`ni qattiq va suyuq yutuvchilarni qoʻllash orqali. Barcha qattiq yutuvchilar vodorodsulfid miqdori kam boʻlgan gazlarni tozalashda foydalanadi. Gazlarda vodorodsulfid miqdori qancha koʻp boʻlsa, suyuq yutuvchilar shuncha koʻp ishlatiladi. Etanolaminlar bilan gazlarni tozalash jarayoni keng tarqalgan. Etanolaminlar aminli spirtlar guruhiga kiradi va ular monoetanolamin (NH2CH2CH2OH); dietanolamin NH(CH2CH2OH)2; trietanolamin N(CH2CH2OH)3 larga boʻlinadi.

Neftli va tabiiy gazlarda bizga ma`lumki nordon komponentlar asosan vodorodsulfid va uglerod ikki oksidi miqdori koʻproq boʻladi. Nordon komponentlar ajralish usullari ikki guruhga boʻlinadi: quruq – qattiq koʻrinishdagi tozalovchi massa qoʻllanilishi bilan; ham – suyuq eritmalar qoʻllanilishi bilan. Sanoat qurilmalarida gazlar mujassamlashtirilgan usulda tozalanadi, ya`ni qattiq va suyuq yutuvchilarni qoʻllash orqali. Barcha qattiq yutuvchilar vodorodsulfid miqdori kam boʻlgan gazlarni tozalashda foydalanadi. Gazlarda vodorodsulfid miqdori qancha koʻp boʻlsa, suyuq yutuvchilar shuncha koʻp ishlatiladi. Etanolaminlar bilan gazlarni tozalash jarayoni keng tarqalgan. Etanolaminlar aminli spirtlar guruhiga kiradi va ular monoetanolamin (NH2CH2CH2OH); dietanolamin NH(CH2CH2OH)2; trietanolamin N(CH2CH2OH)3 larga boʻlinadi.