1. Laboratoriya mashg`uloti mavzu: Oqova suvlarini loyqalik darjasini aniqlash. Nazariy ma’lumotlar

№1. Laboratoriya mashg`uloti
MAVZU: Oqova suvlarini loyqalik darjasini aniqlash.

Nazariy ma’lumotlar

Oqava suv deb – sanoat korxonalarida, maishiy xizmatda, tabiiy holda ifloslangan, ishlatishga yaroqsiz bo’lgan suvlarga aytiladi. Oqava suvlar 4 xil usulda tozalanadi:

• 
  mexanik tozalash usuli;
  
• 
  fizik – kimyoviy tozalash usuli;
  
• 
  kimyoviy tozalash usuli;
  
• 
  biologik tozalash usuli.
  

Oqava suvning tarkibi odatda juda o‘zgaruvchan bo‘ladi va butunlay ishlab chiqarishning jarayoniga bog‘liq. SHuning uchun namuna olishdan oldin jarayonni yaxshilab o‘rganish va bir yoki bir necha kun davomida o‘rtacha namuna tanlash kerak. O‘rtacha namuna bir xil vaqt oraliqida bir kun davomida olinib, aloxida porsiyalar toza yuvilgan shisha idishlarga solinadi.

Taxlil uchun olingan namunalar uzoq vaqt saqlanganda uning tarkibida jiddiy o‘zgarishlar yuz beradi. SHuning uchun namuna olgandan darxol yoki 12 soatdan keyin tekshirishni imkoni bo‘lmasa, namuna kimyoviy tarkibini barqarorlashtirish maqsadida konservasiyalanadi.

Oqava suvlarni konservasiyalash juda murakkabdir, chunki konservant xalal qiluvchi ta’sir ko‘rsatishi mumkin.

Bog‘langan azotning barcha turlari, oksidlanish, piridinni aniqlash uchun olingan namunalar H₂SO₄ (1:3)ni 1 l suvga 2 ml miqdorida qo‘shish yo‘li bilan konservavasiyalanadi. Muallaq moddalar va quruq qoldiqni aniqlash uchun namunalar 1 litr suvga 2 ml xloroform qo‘shilib konservasiyalanadi.

Oqava suv – 2 fazali tizim bo‘lib, ko‘pincha xollarda suspenziya, ayrim xollarda emulsiyadir. Agar suv xavzasiga yoki umumiy kanalizatsiyaga tushirishdan oldin tozalanilishi kerak bo‘lgan zaxarli moddalar qattiq fazada bo‘lsa, u xolda bu faza ajratib olinadi.

Agar zaxarli moddalar suyuq fazada bo‘lsa, taxlil qilinayotgan suv oldin filtrlanadi.