Ҳудудий маркази тасвирий санъат ва чизмачилик фанини ўҚитиш методикаси

Илмийлик принципи

Илмийлик принципи дидактик принципларнинг энг асосийларидан бири бўлиб, у фан асосларини чуқур ўзлаштирмасдан ўқувчиларда илмий дунѐқарашни шакллантириш мумкин эмаслигини билдиради. Бошқа ўқув предметларидаги каби бу принцип тасвирий санъат дарсларида ҳам амалга оширилади.
Тасвирий санъат атроф-муҳитни ҳис этиш, ундаги воқеа ва ҳодисаларни ўзига хос жиҳатларини билишни талаб этади. Шу боисдан тасвирий санъат дарсларида ўқувчилар чизиқли ва ҳаво перспективаси, ѐруғсоя, рангшунослик, композиция қонунларини яхши билишлари талаб этилади. Шунингдек, одам ва ҳайвонларнинг пластик анатомияси ҳақида маълум маълумотларга эга бўлишлари лозим. Тасвирий санъат дастурида Ўқувчиларнинг бу қонунларни ўзлаштиришлари кўзда тутилади. Перспектива қонунларини ўзлаштирмасдан воқебанд тасвир яратиш мумкин эмас, десак муболаға бўлмайди. Рассом ѐки ўқувчининг расм чизиш услуби ҳар хил бўлиши мумкин, лекин расм ѐки санъат асарларининг қурилиши бир хил, илмий асосда бўлиши шарт. Перспектива қонунлари ҳисобланган чизиқли ва ҳаво перспективаси, уфқ чизиғи, кесишиш нуқтаси, кузатиш нуқтаси, буюмни бир ѐки икки кузатиш нуқтаси асосида расмини ишлаш, ўлчовларни ўзгариши перспективаси, оч-тўқликни ўзгариши
перспективаси, рангларни ўзгариши перспективаси, шакл ва чегаралардаги аниқликни камайиши перспективаси в.б. воқебанд расм ишлашга ўргатиш- нинг асосини ташкил этади.
Илмийлик принципи тасвирий санъат ўқитувчиларидан дарс жараѐнида ва синфдан ташқари ишларда ўқувчиларга берилаѐтган барча материал ва маълумотлар илмий бўлишлигини, мактаб амалиѐтида текширилган ҳамда ўқувчиларнинг ѐш хусусиятларига мос бўлишлигини талаб этади.
Тасвирий санъатни ўқитишда санъатнинг инсон ҳаѐтидаги ролини тушуна билиш жуда муҳимдир. Жумладан, санъат ижтимоий онгнинг алоҳида шакли эканлигини назарда тутиш керак. Тасвирий санъат ўқитувчиси шуни тушуниши керакки, ўқувчилар борлиқдаги нарсаларни чизиш жараѐнида уларнинг фақат ташқи кўринишинигина эмас, балки унинг маълум қонуниятларига асосланган ички тузилишини ҳам билиб олишлари талаб этилади. Кўп ҳолларда бу қонуниятларни билмайдиган ўқувчилар буюмларнинг шаклини тўғри тасвирлашда янглишадилар.

2.