Ҳудудий маркази тасвирий санъат ва чизмачилик фанини ўҚитиш методикаси

3. 5. Ҳайкалтарошлик тури

Ҳайкалтарошлик истиқлол даврида тасвирий санъатнинг мустақил тури сифатида ўзининг янги тараққиѐт босқичига ўтди.

Бу йилларда ўзбек ҳайкалтарошларидан И.Жабборов ва К.Жабборовлар, К.Норхўрозов, Ж.Қуттимуродов, Э. Алиев, А.Раҳматуллаев, Н.Бонделадзе, В.Дегтяров, Л.Рябцев, Ж.Миртожиев, У.Мардиевлар самарали ижод қилдилар. Бу ҳайкалтарошларнинг асарлари орасида ўзининг юксак бадиийлиги билан Ж.Миртожиевнинг Абдулла Қодирий ҳайкали алоҳида ажралиб туради.

Ж. Миртожиев. Абдулла Қодирий.

Шунингдек, Э.Алиев, Н.Бонделадзе, В.Дегтяровларнинг Тошкентдаги Миллий боғ учун яратилган "Алишер Навоий" (1991 й.) номли ѐдгорлик ҳайкали, А.Раҳматуллаев ва П.Подосинниковларнинг Навоий шаҳрига ўрнатилган Алишер Навоий ҳайкали (2001 й.). И.Жабборовнинг Тошкентнинг Амир Темур хиѐбонига ўрнатилган Амир Темур ҳайкали (1993 й.), Шахрисабз шахри учун яратилган Амир Темур ҳайкаллари (1996 й.) ўзининг юксак бадиийлиги билан алоҳида эътирофга лойиқдир.

И.Жабборов ва К.Жабборовлар томонидан яратилган Амир Темур ҳайкали (1996 й.) Соҳибқирон бобомизнинг 660 йиллиги муносабати билан Шахрисабзда ўрнатилди. Худди шу муаллифларнинг Аҳмад Ал-Фарғонийга бағишланган ишлари 1998 йилда Фарғона шаҳри учун бунѐд этилди.
Халқ қаҳрамони Жалолиддии Мангуберди тимсоли (1998 й.) И.Жабборов ва К.Жабборовлар томонидан яратилди ва у ҳозирда Урганч шаҳрини безаб турибди.
Иқтидорли ҳайкалтарош Р.Миртожиев томонидан Андижон шаҳрида ўрнатиш учун яратилган Заҳириддин Муҳаммад Бобур, шунингдек, Чўлпон ҳайкаллари, Тошкент шаҳри учун мўлжалланган Абдулла Қодирий, Жиззах шаҳри учун "Она" ѐдгорлик-ҳайкаллари ҳам ўзининг юксак бадиийлиги билан бошқалардан ажралиб туради.
1999 йилда ўзбек халқ достони "Алпомиш" яратилганлигининг минг йиллиги кенг нишонланди. Бу санага бағишлаб А.Раҳматуллаев раҳбарлигидаги бир гуруҳ ижодкорлар ўзига хос ѐдгорлик мажмуасини яратдилар. Унда Алпомиш билан бир қаторда Барчиной ва ѐдгорлик мажмуаси яратилди. Бу муҳташам ѐдгорлик Термиз шаҳрида қад ростлаб турибди.