Udk axmadova umidaxon shavkayt qizi publisistik uslubda perifrazalar

sinonimik  munosabat

  deyiladi. 

Ma‟lumki,  o„zbek  nutqida  ishlatiladigan  so„zlarning  juda  katta  qismini  ko„p 

ma‟noli  (polisemantik)  so„zlar  tashkil  etadi.  Ko„p  ma‟noli  so„zlarda  so„zning  asl 

bosh (yetakchi) ma‟nosidan o„sib chiqqan turli hosila ma‟nolar kuzatiladi. Aslida 

leksemalar  o„zaro  sememalar  asosida  boshqa  leksemalar  bilan  ma‟nodoshlik 

munosabatida  bo„ladi.  Aniqrog„i  ko„p  sememali  (ma‟noli)  leksemalar  har  bir 

sememasi  bilan  alohida-alohida  ma‟nodoshlik  qatoriga  kiradi.  Jumladan,  [bosh] 

leksemasi    “tananing  bo„yindan  yuqori  qismi”      semasi  asosida  [kalla]  leksemasi 

bilan,  “rahbarlik  qilmoq,  boshqarmoq”  semasi  asosida  [yetakchi],  [yo„lboshchi], 

[sardor], [boshliq], [rahbar] leksemalari bilan, “tik narsalarning tepa qismi” semasi 

asosida  [uchi],  [cho„qqisi]  leksemalari  bilan  sinonimik  munosabatga  kirishadi. 

---

 

61 

Demak  sinonimiya  hodisasi  haqida  gap  ketganda,  bu  hodisani