Uchquduq konchilik kasb-hunar kolleji “Elektr stansiyalari va elektr tarmoqlari uskunalariga xizmat ko‘rsatish, ta’mirlash va montaj qilish bo‘yicha elektromontyor”mutaxasisligi

havo kirishini ta’minlash, yuziga suv purkash va tanasini isitish kerak. Sun’iy nafas berishdan oldin jarohatlangan shaxs yelka tomoni bilan yotqizilishi, undagi siqib turgan kiyimlar, galstuk, sharf va shu kabilar yechilishi, og‘iz ko‘piklardan tozalanishi kerak. Agar og‘iz qattiq yopiq bo‘lsa, ikkala qo‘lning to‘rt barmog‘ini jarohatlangan shaxsning boshi orqasiga qo‘yib, ikkala bosh barmoq bilan og‘zini ochish kerak. Keyin chuqur nafas olib, og‘izni og‘izga qo‘yib, jarohatlangan shaxsning burnini qisib kuchli havo puflash lozim. Havo puflashda marli, ro‘molcha yoki maxsus nafa olish trubkasidan foydalanish mumkin. Sun’iy nafas berish chastotasi minutiga 10–12 marta bo‘lishi kerak. Agar jarohatlangan shaxsning ko‘z qorachig kengaygan va puls urishi sezilmasa, uning qon aylanishini tiklash maqsadida sun’iy nafas berish bilan birgalikda yurakni massaj qilish lozim. Massaj qilishda o‘ng qo‘lning kafti jarohatlangan shaxsning ko‘kragiga qo‘yiladi va tez-tez (minutiga 60 marta) bоsiladi. Tananing pastki qismlari joylashgan vеnа qon tomirlaridagi qonni yurakka kelishini tezlatish maqsadida oyoqni 0,5 т gacha yuqoriga ko‘tarib qo‘yish mumkin. Agar bu yordamlarni bir kishi bajarayotgan bo‘lsа 2–3 marta sun’iy nafas bergach, 10–12marta yurakni tashqi massaj qilish tavsiya etiladi.

Iqtisodiy qism

• 
  Тadbirkorlik bozor iqtisodining tayanch nuqtasi, chunki bu faoliyat orqali bozor talabi qondiriladi, kishilarning farovonligi ta’minlanadi. Тadbirkorlik bozor qoidalariga binoan yuritiladigan ish. Uning asosiy tamoyillari quyidagicha: 1. Тadbirkorlik – mustaqil iqtisodiy faoliyat. Nimani, qancha va kim uchun ishlab chiqarish zarur degan masala bozor talabiga binoan mustaqil ravishda, hech bir tazyiqsiz hal etiladi. Masalan, dehqon xo‘jaligida nima ekishni,do‘konda nima sotishni ularsohibining o‘zi hal qiladi.Mustaqillikni tadbirkorlik qiluvchi kishining mulk egasi bo‘lishi ta’minlaydi. 2. Foyda olishdan iborat iqtisodiy manfaatga ega bo‘lish. Yaxshi foyda ko‘rish, birinchidan, tadbirkorlik qiluvchilarning boy bo‘lishiga qaratilib, ularda faollik uyg‘otsa, ikkinchidan, bu tadbirkorlik rivojini kafolatlaydi, chunki foyda biznesga qo‘yilgan pulga (kapitalga) qo‘shilib biznes ishini kengaytiradi. 3. Iqtisodiy mas’uliyat va majburiyatni o‘z zimmasiga olib, qo‘rqmay tavakkaliga ish qila bilish. Iqtisodda kutilmagan va hatto ko‘ngilsiz hodisalar ehtimoli mavjud. Тadbirkorlikka qo‘l urganlar bundan cho‘chimay, belgilangan maqsad sari intilishlari talab qilinadi. 4. Mehnatkash bo‘lish, doimo izlanishda bo‘lib, novatsiya (yangilik)ga intilish. Busiz tadbirkorlik iqtisodni rivojlantiruvchi kuch bo‘la olmaydi. Тadbirkorlikni tinib-tinchimas chumolilar va asalarilar ishiga qiyoslash mumkin. 5. Halol biznes qilish. Тadbirkorlik qonun-qoidalar asosida, madaniy usullarda olib boriladi, bu yerda g‘irromlikka yo‘l berilmaydi. Bizneschilar obro‘-e’tiborli, ya’ni imijiga ega bo‘lishlari va buni e’zozlab, o‘z sha’niga dog‘ tushirmasliklari talab qilinadi. 6. Тadbirkorlik sirining (kommersiya siri deb ham yuritiladi) saqlanishi. Biznes ishining o‘z nozik tomonlari borki, ular raqobatda qo‘l keladi va raqiblardan sir saqlanishi kerak. Shu qoidalarga rioya etgan holda biznes qiluvchi kishilar tadbirkorlar toifasini tashkil etadi