Uchinchi renessans: ilm-fan va ta’lim taraqqiyoti istiqbollari

“Uchinchi renessans: ilm-fan va 
ta’lim taraqqiyoti istiqbollari”
 
 
ISSN 2181-1784 
531 
w
www.oriens.uz
2021
 January
 
Interpretation, 29(5), 1633-1641. 
13.
Чориев, О. (2018). Место и роль художественной литературы на правовую 
тематику при подготовке юристов. Review of law sciences, (1). 

---

“Uchinchi renessans: ilm-fan va 
ta’lim taraqqiyoti istiqbollari”
 
 
ISSN 2181-1784 
532 
w
www.oriens.uz
2021
 January
 
ECONOMIC SCIENCES
/ IQTISOD FANLARI 
KAPITAL VA INSON KAPITALI TUSHUNCHALARI 
L.A.QURBONOVA,
Andijon davlat universiteti kafedra mudiri, 
E.B.ABDULLAYEV,
Andijon davlat universiteti o’qituvchisi. 
Annotatsiya:
Har bir narsaning o’z mohiyati bo’lgani kabi, kapital hamda 
nison kapitali tushunchalarining ham mazmun-mohiyati mavjud. Ushbu maqolada 
shu shu ikki tushuncha atrofida qisqacha fikr yuritladi. 
Kalit so’zlar: 
kapital, inson kapitali, bozor iqtisodiyoti, zamonaviy iqtisodiyot. 
Mantiqan olib qaralganda, inson kapitali mohiyatinini yaxshiroq tushunish 
uchun uning kapital atamasi bilan o‘zaro munosabatda o‘rganish darkor. Iqtisodiy 
tadqiqot jarayonida tarixiy va mantiqiy yondashuvlarni birlashtirish tamoyiliga 
asoslanib nafaqat insonning kapitali balki, umuman kapitalning kelib chiqishi va 
mohiyatini hisobga olish zarur. Inson kapitalida umuman kapitalga xos bo‘lgan 
xususiyatlar mavjud bo‘lishi bilan birga aynan faqatgina insoniy kapitalning o‘ziga 
xos bo‘lgan spetsifik hususiyatlar mavjudligini anglash darkor. 
Kapital bozor iqtisodiyotining fundamental kategoriyalaridan bo‘lib, yollanma 
mehnatdan foydalanishga asoslanadi. Kapital juda keng qamrovli tushuncha bo‘lib, 
asosan moddiy boyliklar, pul zaxirasi, ishlab chiqarishnig moddiy omili, insonning 
bilim va qobiliyatlari tushuniladi. Klassik iqtisodchilar kapitalni ishlab chiqarish 
vositasi deb qarashgan, fiziokratlar uchun esa kapital yer bo‘lgan. 
P.Samuelson va U. Nordxauz fikricha “kapital – iqtisodiyot tomonidan boshqa 
tovarlarni ishlab chiqarish uchun yaratilgan uzoq muddatli foydalanish ne’matlaridan 
iborat”
83
. 
Neoklassiklar kapital qo‘yilmalar deganda joriy iste’moldan voz kechish va 
kelajakda ma’lum bir daromad olishni ta’minlaydigan har qanday harajatlarni 
tushunishgan. Kengaytirilgan konsepsiya tarafdori bo‘gan Amerikalik iqtisodchi Dj. 
Kendrik kapital deganda, ma’lum bir vaqt mobaynida mahsulot va daromad,
83
Самуэльсон П., Нордхауз У. Экономика.-М.,1997.-С.784. 

---