Uchinchi renessans: ilm-fan va ta’lim taraqqiyoti istiqbollari

Ключевые слова:
Семейный кодекс, права ребенка, «социальное 
сиротство», Всеобщая декларация. 
Annotation: 
The child, his present and future, happiness, safety, health are the 
foundations of any state. In any state,in any society there were children who remained 
without parental care, now they exist and then they will be. In such cases, the state 
takes responsibility for the growth and upbringing of these children. 
O’zbekiston prezidentining yetim bolalar va ota-onasining qaramog’idan 
mahrum bo’lgan bolalarni ijtimoiy himoya qilishni kuchaytirishga oid qo’shimcha 
chora-tadbirlar to’g’risidagi qarori va tegishli reja hukumatning bolaning mehribon 
va g’amxo’r oila sharoitida o’sish huquqini ta’minlashga sodiqligini yaqqol namoyish 
etadi.
UNICEF ijtimoiy xodim kasbini ilgari surish va bunday mutaxassislarning 
salohiyatini oshirish, shuningdek ijtimoiy ish ơquv dasturini yaratish borasida 
hukumat va ilmiy doiralar bilan hamkorlik qilmoqda.
19
19
https://www.unicef.org/ 

---

“Uchinchi renessans: ilm-fan va 
ta’lim taraqqiyoti istiqbollari”
 
 
ISSN 2181-1784 
381 
w
www.oriens.uz
2021
 January
 
BMT ta'rifi bo'yicha yetimlar sonidan tashqari, ota-onasining har ikkisi ham 
tirik bo'lsa-da, xuddi yetimlar kabi yashaydigan bolalar ham bor. Adabiyotshunoslar 
bu holatni "ijtimoiy yetimlik"deb ta'riflaydilar.
20
Ota-ona qaramog’isiz qolgan bolalarni ijtimoiy himoyalashda Oila kodeksi 
asosiy o’rinni egallaydi. Oila kodeksi oilaviy huquqiy munosabatlarni tartibga solib, 
oila aʼzolari (yaʼni, er-xotinlar, ota-onalar, bolalar, shuningdek, farzandlikka 
oluvchilar va farzandlikka olinuvchilar va oilaning boshqa aʼzolari) oʻrtasidagi 
shaxsiy va mulkiy munosabatlarni tartibga soluvchi va mustahkamlovchi qonun 
hujjati.
21
Ota-ona qaramog`isiz qolgan bolalarni ijtimoiy himoyalash masalalari 
davlatimiz siyosati darajasidagi dolzarb masalalardan biriga aylanib bormoqda. 
Ijtimoiy himoyaga muhtoj bolalarni himoyalash borasidagi xalqaro va milliy darajada 
qabul qilingan me`yoriy-huquqiy hujjatlarning asosiy tamoyili butun dunyoda bolalar 
huquqini muhofazasining ta`minlanishi va umuman ijtimoiy yetimlik muammosini 
oldini olishga qaratilgan.
22
Inson huquqlari Umumjahon Deklaratsiyasida, “Bola 
huquqlari to`g`risida”gi Konvensiyada “...barcha odamlar erkin, qadr-qimmat va 
huquqlarda teng bo`lib tug`iladilar”, deb belgilanadi.
23
Har bir bola oilada yashash va 
tarbiyalanishi, o`z ota-onasini bilishi, ularning g`amxo`rligidan foydalanish, ular 
bilan birga yashash huquqiga ega. Bu huquq bolaga barkamol voyaga yetish, sog`lom 
tan va tafakkurda, hech narsaga alishib bo`lmaydigan ota-onaning ko`z qaramog`ida 
bo`lib, ularning mehr-muhabbatidan bahramand bo`lish, tashqi olam-atrof bilan 
o`ziga eng yaqin kishilar hisoblanmish ota-onalari orqali bog`lanish, bu tufayli 
atrofda bo`layotgan voqea-hodisalarni asl holida tushunishi, idrok qilish va xulosa 
chiqarish, o`zgalar tajovuzidan, tahdididan munosib himoyalanish imkonini beradi.
20
“Who is an Orphan?”, Children of Grace, https://childrenofgrace.com/who-is-an-orphan/