Uchinchi renessans: ilm-fan va ta’lim taraqqiyoti istiqbollari

“Uchinchi renessans: ilm-fan va 
ta’lim taraqqiyoti istiqbollari”
 
 
ISSN 2181-1784 
71 
w
www.oriens.uz
2021
 January
 
этилган бўлиб, ушбу тур нематода
 
Нигерия ток агроценозларида ҳам ушраши 
қайд этилган [2]. 
Покистоннинг турли ҳудудлари ёнғоқ 
(Juglans regia L.) 
агроценозлари 
паразит нематодалар фаунаси ўрганилган. Ёнғоқ ризосферасидан олинган 
тупроқ намуналари Аботтабад ва Мансеҳра ҳудудларида паразит нематодалар – 
Helicotylenchus sp.,
Aphelenchus avenae, Tylenchus, Pratylenchus, Psilenchus, 
Meloidogyne, Trichodorus
ва сапрофит нематодалар, Коҳистон ҳудудида эса 
фақат сапрофит нематодалар учрагани қайд этилган. Шунингдек, ушбу паразит 
турларга қарши карбофуран (ноорганик) ва парранда гўнги (органик) каби 
препаратлардан қарши кураш воситаси сифатида кенг қўлланилганлиги 
натижасида юқори самарага эришилганлиги этироф этилган [8]. 
Мустақил 
давлатлар 
ҳамдўстлигида 
В.Д.Матшанов 
томонидан 
Қирғизистоннинг ёнғоқ мевали ўсимликларда учровчи 
Paratylenchus nanus
ҳақида баъзи малумотлар келтирилган. Унга кўра 
Paratylenchus nanus
барча 
нематодларнинг 4 % ни ташкил қилиши аниқланган [3]. 
Ўзбекистонда ҳам куруқ мевали ўсимликлар жумладан, пекан ёнғоғи 
(Carya ilinoensis) 
фитонематодаларини ўрганишда бир қанча олимлар ўз 
хиссасини қўшишиган. 
Жумладан, Ш.Хуррамов, Б.Саидов, П.Хайдаровалар 1986-1989 йилларда 
Сурхондарё вилоятининг 7 та туманига қарашли 13 та жамоа хўжаликларида 
грек ёнғоғининг нематологик ҳолати ўрганилган ва 95 тур нематода тури 
аниқланган. Аниқланишича, илдиз ва илдиз атрофидаги тупроқларда кўпинча 
Panagrolaimus rigidus, Cuticularia oxycece, Rhabditis filiformis, Acrobeloides 
nanus, Aphelenchoides limberi, A.blastophthorus, A.composticola, Paraphelenchus 
pseudoparietinus, Filenchus filiformis, Helicotylenchus dihystera, Heterodera sp.
каби турлар учраши аниқланган [4]. 
Э.А.Саидова томонидан Ўзбекистоннинг жанубий вилоятларидаги ёнғоқ 
мевали экинларнинг паразитар фитонематодалари ўрганилди. Тадқиқотлар 

---