Uchinchi renessans: ilm-fan va ta’lim taraqqiyoti istiqbollari

“Uchinchi renessans: ilm-fan va 
ta’lim taraqqiyoti istiqbollari”
 
 
ISSN 2181-1784 
219 
w
www.oriens.uz
2021
 January
 
adabiyotdan bahramand bo‘ladilar. Ya’ni ona tili yoki badiiy qahramon haqida 
qo‘shimcha ma’lumotlarni bilib oladilar. Sinfdan tashqari ishlarni amalga 
oshirayotgan pedagog yoki adabiyot o‘qituvchisi o‘quvchilarni ona tili va adabiyot 
faniga qiziqtirish uchun ham turli xil sinfdan tashqari ishlarni amalga oshirishi kerak 
bo‘ladi. Bunda dastlab tashkil qilinadigan fan to‘garagining rejasi ishlab chiqiladi.
Ona tili va adabiyot fani bo‘yicha sinfdan tashqari ishlarning lingvistik-badiiy 
bilimlarni mukammallashtirishdagi ahamiyatidan tashqari tarbiyaviy ahamiyatiga 
e’tibor berish va albatta ularda o‘quvchilarni milliy g‘oya, Vatanga sadoqat, 
vatanparvarlik ruhida tarbiyalashga e’tibor qaratish lozim bo‘ladi. Shuningdek, 
adabiyot to‘garaklari tashkil etish o‘quvchilarning darsda olgan bilimlarini 
mustahkamlashga va yanada qiziqtirishga xizmat qiladi.
Adabiyot yoki badiiy ijodkorlik to‘garagi odatda bir xil yoshdagi sinf 
o‘quvchilaridan tashkil topadi. To‘garak ishining mazmuni a’zolarining yoshiga, 
bilim saviyalari va malakalariga qarab turlicha bo‘ladi. 5-6-sinf o‘quvchilari uchun 
tashkil etilgan adabiyot to‘garagining asosiy vazifasi o‘quvchilarda adabiyotni 
o‘rganishga paydo bo‘la boshlagan qiziqishni rivojlantirish, ularni badiiiy materiallar 
ustida mustaqil va ijodiy ishlay boshlashga o‘rgatishdan iboratdir. 7-8-sinflarda, 
ayniqsa 9-sinflarda tashkil etilgan to‘garak tematikasi, uning mazmuni 
o‘quvchilarning o‘sib borayotgan talablariga to‘la javob beradigan bo‘lishi kerak. 
Maktab tajribasida 9-11-sinflardagi o‘quvchilar uchun tashkil etilgan to‘garaklarda 
mamlakat iqtisodiyotiga, xalq xo‘jaligining yuksalishiga doir masalalarni o‘rganishga 
katta e’tibor berilganini ko‘ramiz. Ona tili, adabiyot yoki badiiy ijodkorlik 
to‘garagida o‘quvchilarning qiziqishlariga qarab har xil masalalar – badiiy-tarixiy,
ulug‘ kishilar, badiiy arboblar va mashhur asr qahramonlarining biografiyasi, 
madaniyat va san’at faoiyati, badiiy ijodkorlik materiallari, kundalik voqealar va 
boshqalar o‘rganiladi. To‘garak o‘quvchilarni adabiy-badiiy va linfvistik 
tadqiqotning ba’zi tomonlari bilan ham ma’lum darajada tanishtiradi. Masalan, yosh 
tilshunoslar, yosh adabiyotshunoslar to‘garagida o‘quvchilar tishunoslikka oid 

---