Uchinchi renessans: ilm-fan va ta’lim taraqqiyoti istiqbollari

 January
 
120 
98,0 
97,3 
140 
97,2 
93,4 
1-расм. Жараённинг 2 соат давомийлигида мис ва рухни эритмага 
ажралишининг сульфат кислотаси концентрациясига боғлиқлиги
Чўкмадан қўрғошин тузли танлаб эритиш билан ажратиб олиниб, 
карбонланди ва ҳосил бўлган PbCO
3
куйдирилиб, тикловчи эритишда метал 
ҳолда қўрғошин олинди. Кекдан қўрғошинни ажратиб олиш учун хлорли 
натрийнинг 250 ва 150 г/л концентрациясида мос равишда жараённинг 90-95
℃
ҳароратида икки босқичли тузли танлаб эритиш олиб борилди. Танлаб эритиш 
давомийлиги ҳар бир босқичда 2 соат, қаттиқ маҳсулотга суюқ маҳсулотнинг 
ўзаро нисбати Қ:С=1:5. Қўрғошин хлоридни эримайдиган компонентлардан 
тозалаш учун бўтана фильтрланди. Фильтрлашдан сўнг кек таркибида қолган 
олтин ва кумуш цианлаш ёрдамида ажратиб олинди.
Ушбу технология хом ашёдан комплекс фойдаланиш уйғунлигини анча 
ошириш, рух ва мисни товар металларга ажралишини 12-15% га кўтариш, 

---

“Uchinchi renessans: ilm-fan va 
ta’lim taraqqiyoti istiqbollari”
 
 
ISSN 2181-1784 
158 
w
www.oriens.uz
2021
 January
 
юқори тозаликдаги металл ҳоладаги қўрғошин олиш ва чангни қайта ишлаш 
харажатларини камайтириш имконини беради.
Хулосалар. 
Мис эритиш корхоналарининг майин чангларини қайта 
ишлашнинг янги технологиясини излаш бўйича тадқиқотларнинг долзарблиги 
қуйидаги сабаблар туфайли юзага келади: - бу маҳсулотлар қимматбаҳо хом 
ашё ҳисобланади ва албатта, ҳам иқтисодий ҳам табиатни муҳофазалаш бўйича 
муҳим бўлган мустақил қайта ишлашга йўналтирилиши лозим; - мис эритиш 
саноати чангларини фойдаланишга тиклаш атроф-муҳит ва кишилар соғлиги 
учун етадиган зиённинг олдини олади ва рудали хом ашёдан фойдаланишнинг 
уйғунлигини оширади.