Uchinchi renessans: ilm-fan va ta’lim taraqqiyoti istiqbollari

“Uchinchi renessans: ilm-fan va 
ta’lim taraqqiyoti istiqbollari”
 
 
ISSN 2181-1784 
152 
w
www.oriens.uz
2021
 January
 
1-расм Қўзғалмас пневмоустановка.
1-cўрувчи ишчи қувури, 2-СС-15А маркали сепаратор, 3-конусли 
циклонлар, 4-вентилятор, 5-шнек. 
Қўзгалувчан қурилма хаво қувурларининг тез-тез ўзгариб туриши 
туфайли аравага ўрнатилган. Қўзгалувчан қурилманинг асосий вазифаси хаво 
ёрдамида ташувчи қурилманинг қаракат радиусини оширишдан иборат. 
Мавжуд хаво ёрдамида ташувчи қурилмалар пахтани бошланғич шароитини ва 
табиий хусусиятларини ёмонлашишдан ташқари юқори аэродинамик 
қурилмалар пайдо бўлиши сабабли кўп энергия сарф қилади. Бундан ташқари 
харакат радиусини ошиши билан бирга перевалкалар сонининг кўпайиши пахта 
толасининг чиқиши сезиларли даражада камаяди. Толанинг йўқолиши 
сепараторда тўрли юза билан пахтанинг таъсирлашуви пайтида юз беради.
2-расм. Горизонтал қувурда айрилиш зонасига эга бўлган харакатланувчи 
қурилма 

---

“Uchinchi renessans: ilm-fan va 
ta’lim taraqqiyoti istiqbollari”
 
 
ISSN 2181-1784 
153 
w
www.oriens.uz
2021
 January
 
1-қувур, 2-ажратиш камераси, 3-қия қувур ўтказгич, 4-сепаратор, 5-чиқарувчи 
қувур, 6-сўрувчи қувур, 7- чиқиш қувури, 8- вентилятор 
Пахта тозалаш завод худудида асосий бино билан узоқ масофада 
жойлашган ғарамлардаги пахтани қувурларда ташишни амалга ошириш учун 
ишлатиладиган қўзғалувчан перевалканинг самарадорлигини ошириш энергия 
сарфини, худудга чанг чиқишини камайтириш ва пахтани табиий 
хусусиятларини сақлаб қолиш мақсадида унинг таркибида ўрнатилган 
марказдан қочма вентиляторнинг сўрувчи ва пуфловчи қувурларни кетма-кет 
ишлашини йўлга қўйиш билан амалга оширилади.
Таклиф қилинаётган қўзғалувчан перевалканинг пахта ғарамлардан ғарам 
бузгич машиналар билан бузиб олиб таъминлаш орқали қувурларга берилади. 
Қувур орқали пахта сўрувчи ҳаво таъсирида (100-120 метр) қўзғалувчан 
қурилмага келади. Бу қурилмада чанг ҳавони атмосферага чиқармасдан, 
экалогияни бузмасдан, пахтани пуфлаб яъни (60-80 метр) масофадан ташиш 
имконига эга бўлади. Бунда вентиляторнинг пуфловчи қувури сепаратор 
вакуум-клапан остига йўналтирилган. Вентилятор ёрдамида сепаратордан 
сўрилган ҳаво вакуум-клапаннинг остига қараб горизонтал йўналишда 
пуфланади. Энергия сарфи ўзгармайди, пахтани табиий хусусиятлари 
ўзгармайди.